Πολλές ευκαιρίες για ευχάριστο περίπατο προσφέρουν τα περίχωρα της Σόφιας, τόσο για τακτικούς τουρίστες, όσο και για εκείνους που σπάνια βγαίνουν έξω. Μια από τις ενδιαφέρουσες διαδρομές για τους φυσιολάτρες είναι στα περίχωρα του χωρίου Ελέσνιτσα. Το λεωφορείο θα σας μεταφέρει στο χωριό Ζελιάβα και από κει μπορείτε να κάνετε μια ρομαντική βόλτα μέχρι το χωριό Ελέσνιτσα με εκπληκτική θέα στην οδογέφυρα, απολαμβάνοντας το αεράκι, πάνω από τα καταπράσινα λιβάδια.

Κοντά στο χωριό Ελέσνιτσα, στους πρόποδες του Αίμου και κατά μήκος του ποταμού Γιακοβίστιτσα, γνωστού και ως Μοναστηριακού, βρίσκεται η Μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Στον δρόμο σας θα συναντήσετε γραφικά σημεία κατάλληλα για πικνίκ, μπορείτε να δροσιστείτε στα νερά του ποταμού, και να μαζέψετε τσουκνίδα για νόστιμη σούπα. Θα σας κάνει εντύπωση ότι οι ντόπιοι ξέρουν και διατηρούν την ιστορία του τόπου, όπως είναι, ανεξάρτητα από την αλλαγή των κυβερνήσεων. Θα δείτε μνημείο αφιερωμένο «στους πεσόντες για τη Βουλγαρία σε διάφορες περιόδους της ιστορίας, που πέθαναν για την πρόοδο της αγαπημένης τους χώρας». Κοντά, ανάμεσα στα δέντρα, βρίσκεται το μνημείο της αντάρτισσας Γιορντάνκα Νικόλοβα, που εκτελέστηκε εδώ τον Ιούνιο του 1944. Κατά τη σοσιαλιστική περίοδο το χωριό έφερε το όνομά της - Γιορντάνκινο. Κατά τη διάρκεια της βόλτας μας μπορείτε να δείτε και μνημείο των σκοτωμένων από τους Οθωμανούς συμμετεχόντων στην Εξέγερση του Απρίλη του 1876.

Σε πληροφοριακή πινακίδα, τοποθετημένη μπροστά από τη μονή, γραφεί ότι ιδρύθηκε τον 13^ο – 14^ο αιώνα ως γυναικείο μοναστήρι. Οι ντόπιοι λένε ότι αρχικά βρισκόταν σε απόσταση 2 χλμ από την τωρινή θέση του. Χτίστηκε κυρίως με δωρεές των πιστών. Ήταν πνευματικό και λογοτεχνικό κέντρο, ενώ κατά το δεύτερο μισό του 19^ου αιώνα εδώ λειτουργούσε και κρυφό σχολείο. Η αναστήλωση του καθολικού έγινε την περίοδο 1997 - 2005.

Η υφηγήτρια Βαλεντίνα Σαρλάνοβα, διδάκτωρ Εθνολογίας στο Ινστιτούτο Εθνολογίας και Λαογραφίας της Βουλγαρικής Ακαδημίας Επιστημών, ήταν ανάμεσα στους ερευνητές του μοναστηριού, το οποίο ήταν μέρος του Μικρού Αγίου Όρους της Σόφιας. Σύμφωνα με την υφηγήτρια Σαρλάνοβα, στην εκκλησία εντοπίζονται τρεις στρώσεις από τοιχογραφίες. Η παλαιότερη βρίσκεται στον ναό, έχει διασωθεί εν μέρει και είναι από τα τέλη του 16^ου και τις αρχές του 17^ου αιώνα, όταν αποκαταστάθηκε το μοναστήρι. Η υφηγήτρια προσθέτει ότι από το παλαιότερο στρώμα τοιχογραφιών διασώζονται εικόνες των Αγίων Κοσμά και Δαμιανού, του Αγίου Συμεών του Στυλίτου, των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης, του Αγίου Μαρδαρίου και του Αγίου Ορέστη. Σύμφωνα με την ειδικό, δεν αποκλείεται η εκκλησία να ζωγραφίστηκε από τον διάσημο ζωγράφο Ποίμην Ζωγράφσκι, ο οποίος εργάστηκε και σε άλλες εκκλησίες της περιοχής. Στον ανατολικό τοίχο του νάρθηκα ανακαλύφθηκε μεγάλη εικόνα με έντονα χρώματα, με τα οποία είναι απεικονισμένη η Ημέρα της Κρίσεως, λέει η υφηγήτρια Σαρλάνοβα. Στο έργο αυτό οι ειδικοί αναγνωρίζουν το στυλ του βουλγάρου αναγεννησιακού καλλιτέχνη Νικόλα Ομπραζοπίσοφ, εκπροσώπου της διάσημης Ζωγραφικής Σχολής του Σάμοκοφ.

Πίσω από το μοναστήρι αρχίζει ο δρόμος προς την κορυφή Μουργκάς ύψους 1687 μέτρων, μέρος της διαδρομής Κομ - Εμινέ. Για το όνομα της κορυφής υπάρχει θρύλος που είτε θα σας οδηγήσει προς τα πάνω είτε θα σας κάνει να επιστρέψετε.

«Σύμφωνα με τον μύθο, στο τότε χωριό Γιακούστιτσα σήμερα – Ελεσνιτσα, κατά την περίοδο κατάκτησης των βουλγαρικών εδαφών από τους Οθωμανούς, ζούσε μια πανέμορφη κοπέλα που ονομαζόταν Ζλάτκα. Από κοντά και μακριά έρχονταν παλικάρια να τη ζητήσουν, αλλά η ίδια δεν τους θεωρούσε άξιους. Έλεγε ότι θα παντρευτεί τον άνδρα που τη μεταφέρει στην πλάτη του μέχρι την κορυφή του βουνού. Κανένα από τα παλικάρια όμως δεν πέτυχε τον στόχο – μερικοί σταματούσαν στη μέση του δρόμου, άλλοι δεν έπεφταν από την κούραση. Μια μέρα στο χωριό έφτασε ένας νεαρός που ονομαζόταν Μουργκάς. Τρελά ερωτευμένος με την κοπέλα, πήρε το απότομο μονοπάτι προς την κορυφή με τη Ζλάτκα στην πλάτη του χωρίς να αισθάνεται κούραση. Αλλά μετά την τελευταία απότομη κορυφογραμμή, που βρισκόταν πάνω από ένα μεγάλο λιβάδι, η καρδιά του δεν άντεξε και έπεσε κάτω νεκρός. Οι ντόπιοι τον έθαψαν στην κορυφή, που πήρε και το όνομά του. Το λιβάδι όπου ο νεαρός έχασε τη ζωή του, αρχικά έγινε δημοφιλές ως λιβάδι της Ζλάτας και αργότερα ως Zλο λιβάδι /κακό λιβάδι/.»

Μετάφραση: Πένκα Βέλεβα

Φωτογραφίες: Μιγκλένα Ιβανόβα