Στους καιρούς, όταν η πολιτική και η επιχειρηματική ελίτ μας προσπαθεί να μας πείσει, ότι η επιλογή μας περιορίζεται στο τι να αγοράσουμε, για ποιον να δουλεύουμε και για ποιον να ψηφίσουμε, το νεοσύστατο κοινωνικό κέντρο «Εργοστάσιο για αυτονομία» είναι ανάσα φρέσκου αέρα για όλους που επιθυμούν να μάθουν για εναλλακτικές πρακτικές και μοντέλα οικονομικής ανάπτυξης. «Δε θέλουμε να πιστέψουμε, ότι η ελευθερία είναι μόνο για τις μεγάλες εταιρείες, ενώ τα όρια – μόνο για τους ανθρώπους», διαβάζουμε στην ιστοσελίδα του κέντρου. Η πολιτική δεν είναι προνόμιο της ολιγαρχίας, αλλά δέσμευση όλων μας.»

Για τους στόχους και τις δραστηριότητες του Κοινωνικού Κέντρου συζητάμε με τη Βαλεντίνα Γκεοργκίεβα, εθελόντρια και καθηγήτρια πολιτισμικών σπουδών στο Πανεπιστήμιο Σόφιας «Άγιος Κλήμης της Αχρίδας»:

«Το εργοστάσιό μας είναι κληρονομιά. Το κέντρο στεγάζεται σε ένα παλιό εργοστάσιο υφαντουργίας, που κατασκευάστηκε στις αρχές του 20^ου αιώνα. Αυτονομία, επειδή αυτό ανταποκρίνεται σε δύο βασικές αρχές. Πρώτα, γίνεται λόγος για έναν αυτοοργανωμένο χώρο, για τον οποίο είναι υπεύθυνοι 10-15 άτομα. Είναι ένας οριζόντιος τρόπος λειτουργίας. Είναι αυτονομία, επειδή αυτή η κολεκτίβα μόνη της δημιουργεί τους νόμους της και είναι ανεξάρτητη από κάθε λογής εξωτερική χρηματοδότηση. Προσπαθούμε να εκφράσουμε δικό μας μοντέλο αυτοσυντήρησης. Σε τελευταία ανάλυση στο τέλος του μήνα μαζεύουμε δωρεές από τα μέλη της κολεκτίβας και έτσι πληρώνουμε το ενοίκιο.»

Ο αυτόνομος συνεταιρισμός είναι μία από τις μορφές της λεγόμενης οικονομίας διαμοιρασμού, που το εργοστάσιο προσπαθεί να αναπτύξει. Γίνεται λόγος για κοινότητα ανταλλαγής εμπορευμάτων και υπηρεσιών με άμεση σχέση μεταξύ παραγωγών και καταναλωτών.

«Ο στόχος του προγράμματός μας είναι να δείξουμε, ότι υπάρχουν και άλλες μορφές ανταλλαγών. Μπορούμε να δίνουμε ο ένας στον άλλο αυτό, που χρειαζόμαστε, δωρεάν. Άρχισε ο κύκλος μαθημάτων βουλγαρικής γλώσσας για πρόσφυγες και ξένους, θα έχουμε σύντομα και μαθήματα αγγλικής. Είναι γνώση, που μπορούμε να συμμεριστούμε. Όλα αυτά κάνουν εθελοντές άνθρωποι, στους οποίους παραχωρούμε χώρο δραστηριότητας.»

Κάθε εβδομάδα στο κέντρο προβάλλονται ταινίες, μεγάλου μήκους και ντοκιμαντέρ, πάνω σε κοινωνικά θέματα. Μετά οπωσδήποτε ακολουθεί συζήτηση. Η είσοδος είναι ελεύθερη. Οι ταινίες παρουσιάζουν διάφορες μορφές δραστηριότητας και κοινωνικά κινήματα στη Βουλγαρία και το εξωτερικό.

Σε ποια ανάγκη ανταποκρίνεται το κέντρο;

«Στην έλλειψη χώρου. Δε γίνεται λόγος για δίκτυο, για οργάνωση, αλλά για μέρος, για φυσικό χώρο, στον οποίο συναντιούνται δραστήριοι παράγοντες, ομάδες, κινήματα, που μιλούν για διάφορα πράγματα με τον ίδιο τρόπο. Συχνά τα διάφορα κινήματα είναι απομονωμένα και γι’ αυτό είναι ασθενή. Όταν οι διάφορες ομάδες μπορούν να επικοινωνούν μεταξύ τους, να συζητήσουν τις αξίες τους, τότε γίνεται δυνατό να δημιουργηθεί ισχυρό και αλληλέγγυο κοινωνικό κίνημα.»

Νομίζετε, ότι διακρίνεστε στον κοινωνικό χώρο;

«Δεν είναι τόσο μεγάλο πρόβλημα το ότι δε μας βλέπουν, αλλά η σταθερότητα. Στη διάρκεια των συλλαλητηρίων διαμαρτυρίας το 2013 έγινε κάποια δραστηριοποίηση, αλλά ούτε μία από τις ομάδες, που δημιουργήθηκαν τότε, δεν επέζησε. Νομίζουμε, ότι αυτό οφείλεται στην έλλειψη χώρου για συναντήσεις, στην έλλειψη κοινών δραστηριοτήτων, που συσπειρώνουν τους ανθρώπους.»

Στο πρόγραμμα δραστηριοτήτων το κέντρο συνδέει τη θεωρία με την πρακτική – κάθε εβδομάδα ο Πέταρ Πιπέρκοφ διδάσκει τον λεγόμενο «Κριτικό κύκλο μαθημάτων οικονομίας», που παρουσιάζει παραδόσεις και μοντέλα στην οικονομική σκέψη, που αποτελούν εναλλακτική του ισχύοντος νεοφιλελεύθερου μοντέλου.

Μετάφραση: Σβέτλα Τόντοροβα

Φωτογραφίες: fabrika-avtonomia.org