Κάθε χρόνο εκατοντάδες Βούλγαροι ξενιτεύονται για να βρουν δουλειά με την ελπίδα να βγάζουν περισσότερα χρήματα και να ανεβάσουν την ποιότητα της ζωής τους. Κάποιοι καταφέρνουν να κάνουν τα όνειρά τους πραγματικότητα, αλλά υπάρχουν και άλλοι που πέφτουν θύματα επιτήδειων που τους εκμεταλλεύονται.

Σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Εργασίας, σε παγκόσμιο επίπεδο τα θύματα εργασιακής εκμετάλλευσης ανέρχονται σε 21 εκατ. άτομα. Στη Νοτιοανατολική Ευρώπη στην παγίδα της καταναγκαστικής εργασίας μέσω απάτης πέφτει κάθε τέταρτος ανά 1000 ανθρώπους. Το πρόβλημα που ονομάζεται «σύγχρονη δουλεία» είναι σοβαρό, γιατί το δίκτυο αυτής της εγκληματικότητας περιλαμβάνει κράτη μέλη της ΕΕ και την Ελβετία.

«Η παράνομη διακίνηση ανθρώπων με σκοπό εργασιακή εκμετάλλευση αποτελεί παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και οργανωμένο έγκλημα, το οποίο διώκεται με μεγάλη ποινική αυστηρότητα», λέει ο Νικόλα Κόντεφ, συντονιστής του Προγράμματος για την πρόληψη της παράνομης διακίνησης ανθρώπων και για την αναγνώριση, την υπεράσπιση και την επανένταξη των θυμάτων. – «Σε τέτοιες περιπτώσεις τα θύματα εργάζονται σαν σκλάβοι σε οικοδομές, αγρούς και ξενοδοχεία ή σαν υπηρετικό προσωπικό. Τα έσοδα σε παγκόσμιο επίπεδο από αυτού του είδους εγκληματική δραστηριότητα, σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπόλ, ανέρχονται στα 3.5 δισ. ευρώ ετησίως.»

Η κυβέρνηση της Ελβετίας προσφέρει 2 εκατ. ελβετικά φράνκα για να υποστηρίξει τις προσπάθειες του βουλγάρικου κράτους και των μη κυβερνητικών οργανώσεων να μειώσουν το ρεύμα των θυμάτων διακίνησης και να ευαισθητοποιήσουν την κοινωνία επί του θέματος. Εδώ και τρία χρόνια το ίδρυμα «Ασοτσιάτσια Άνιμους» διοργανώνει ενημερωτική καμπάνια με το σλόγκαν «Αν πιάσεις δουλειά στο εξωτερικό, μην πιαστείς στο δίχτυ! Η δουλειά στο εξωτερικό μπορεί να αποδειχτεί παγίδα!», μέσω της οποίας σκοπεύει να προειδοποιήσει τους ανθρώπους που αναζητούν δουλειά στο εξωτερικό.

«Με αυτήν την καμπάνια θέλουμε να αγγίξουμε όσους περισσότερους ανθρώπους μπορούμε», λέει η ψυχολόγος Νάντια Κοζουχάροβα, συντονίστρια της πρωτοβουλίας. – «Θέλουμε να τους ενημερώσουμε για τα δικαιώματά τους και για τους κινδύνους που καραδοκούν όταν ψάχνουν δουλειά στο εξωτερικό – η δουλειά τους μπορεί να μην αμείβεται, μπορεί να τους πάρουν τα χαρτιά και να ζουν υπό αφόρητες συνθήκες. Το πρόβλημα με την παράνομη διακίνηση ανθρώπων με σκοπό την εργασιακή εκμετάλλευση είναι σοβαρό για τη χώρα μας. Οι συνεργάτες μας από τη Δυτική Ευρώπη μας πληροφορούν πως οι Βούλγαροι ανήκουν στη μεγαλύτερη ομάδα αναγνωρισμένων θυμάτων τέτοιου είδους εγκληματικής δράσης. Πολλοί είναι οι Βούλγαροι που φεύγουν για να βρουν δουλειά στο εξωτερικό και ο καθένας έχει τουλάχιστον έναν γνωστό που εργάζεται στο εξωτερικό. Τώρα το καλοκαίρι το πρόβλημα οξύνεται με την αναζήτηση μη εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού για εποχιακές δουλειές. Για πολλούς ανθρώπους αυτή είναι η μόνη δυνατότητα να κερδίσουν λίγα χρήματα για να επιβιώσουν το χειμώνα. Σκοπός μας δεν είναι να τους δυσκολέψουμε ή να τους περιορίσουμε να αναζητήσουν την τύχη, την ευτυχία και τον επιούσιό τους, αλλά να τους ενημερώσουμε πώς να υπερασπίζονται τα δικαιώματά τους.»

Από το ίδρυμα «Άνιμους» διεξήγαγαν και ένα κοινωνικό πείραμα, δημοσιεύοντας μια αγγελία για την περισυλλογή «πράσινων αλόγων» στη Δανία με καλή αμοιβή. Απάντησαν 150 άτομα, στα οποία στάλθηκε ηλεκτρονικό γράμμα που τους έδειχνε τα στοιχεία που απαρτίζουν αυτές τις απατηλές αγγελίες – ελκυστική αμοιβή, έλλειψη απαιτήσεων για ηλικία, ικανότητες, πείρα ή γνώση κάποιας ξένης γλώσσας, έλλειψη διεύθυνσης της εταιρείας, αλλά απαίτηση προπληρωμής των εξόδων για το ταξίδι και για την επεξεργασία των εγγράφων.

Πολλοί από τους εξαπατημένους απάντησαν πως παρά τις υποψίες τους αποφάσισαν να δοκιμάσουν, και αυτό δείχνει ποιο είναι το σημείο, όπου οι άνθρωποι ρισκάρουν τη ζωή τους. Το να αγνοήσουμε το ένστικτό μας και τους κινδύνους συνήθως οφείλεται στην επιπόλαιη επιθυμία να βρούμε κάτι καλύτερο με εύκολο τρόπο.

«Θέλαμε να φτάσουμε στους ανθρώπους που δεν έχουν ιδιαίτερη μόρφωση, δεν έχουν ιδιαίτερες ικανότητες και δε γνωρίζουν ξένες γλώσσες», καταλήγει η Νάντια Κοζουχάροβα.

Και χάρη στη συνεργασία με τα Βουλγάρικα Ταχυδρομεία και μια από τις ιστοσελίδες για αγγελίες αναζήτησης εργασίας η ενημερωτική εκστρατεία κατάφερε να φτάσει και στους μικρότερους οικισμούς της χώρας, όπου οι άνθρωποι είναι πιο ευάλωτοι να πέσουν θύματα τέτοιας απάτης.

Μετάφραση: Αγάπη Γιορντανόβα