Ίσως ο καθένας έχει παρατηρήσει ανθρώπους που επικοινωνούν μεταξύ τους με χειρονομίες και παντομίμα στον δρόμο, στο μετρό, στα καφενεία. Οι περισσότεροι από εμάς δεν κατανοούν αυτή τη γλώσσα, και αυτό γίνεται εμπόδιο για την επικοινωνία μεταξύ των ανθρώπων. Μας βοήθησε ομάδα φοιτητών, προγραμματιστών από τη Σχολή Μαθηματικών του Πανεπιστημίου Σόφιας «Άγιος Κλήμη της Αχρίδας». Οι νέοι επιστήμονες έχουν δημιουργήσει μια συσκευή που επιτρέπει σε κωφούς και άτομα με προβλήματα ακοής να επικοινωνούν με λόγια. Σύμφωνα με την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας, υπάρχουν περίπου 360 εκατομμύρια άνθρωποι στον κόσμο με τέτοια προβλήματα. Η ομάδα ερευνητών αποτελείται από οκτώ άτομα που έχουν τη φιλοδοξία να βγουν με το καινοτόμο προϊόν τους στην παγκόσμια αγορά και να βοηθήσουν εκατομμύρια ανθρώπους από όλο τον κόσμο. Η συσκευή είναι ένα βραχιόλι που μεταφράζει τη βουλγαρική νοηματική γλώσσα και τη μετατρέπει σε ομιλία και αντίστροφα, χάρη στο smartphone. Λεπτομέρειες μαθαίνουμε από τον Όλεγκ Καμένστικ, φοιτητή στη Σχολή Μαθηματικών και υπεύθυνο του πρότζεκτ:

«Σχεδόν ενάμισι χρόνο εργαζόμαστε με τους συναδέλφους μου πάνω σ’ αυτό το πρότζεκτ – βραχιόλι παλάμης για την αναγνώριση χειρονομιών και τη μετάφραση της νοηματικής γλώσσας σε ακουστική ομιλία. Πριν εμάς πολλοί εφευρέτες προσπάθησαν ανεπιτυχώς να λύσουν αυτό το πρόβλημα: να επιτρέψουν την ελεύθερη επικοινωνία των ανθρώπων με προβλήματα ακοής στην κοινωνία μας. Το βραχιόλι μας θα βοηθήσει τα άτομα αυτά να βρουν δουλειά, και να σπουδάσουν στο πανεπιστήμιο. Πράγματα που για μας είναι απολύτως ρουτίνα, ενώ για τους ίδιους είναι ανέφικτα. Η ιδέα μας υλοποιήσαμε σε πρωτότυπο που λειτουργεί. Το βραχιόλι στερεώνεται στην παλάμη. Όταν το πρόσωπο χειρονομεί, η συσκευή συνδέεται με το smartphone του. Αυτό που θέλει να πει με χειρονομίες μετατρέπεται σε ήχο, καθώς και το αντίθετο, ο ήχος γίνεται κίνηση. Δε θα είναι μια τέλεια μετάφραση, γιατί η γλώσσα των κωφών έχει μια πιο συγκεκριμένη δομή, αλλά θα υπάρχει επικοινωνία. Θα τους δώσουμε την ευκαιρία να μιλήσουν με τον κόσμο μας και να καταλάβουμε τις ιστορίες τους. Είναι σαν και μας, αλλά δεν τους παρατηρούμε και ακούμε. »

Η ομάδα εφευρετών αυτή τη στιγμή εργάζεται για το μίκρεμα της συσκευής, έτσι ώστε να είναι όσο το δυνατόν πιο κομψή, άνετη στη χρήση και να χωράει στην τσέπη. Μέχρι στιγμής οι νέοι χρηματοδοτούν μόνοι τους το πρότζεκτ. Πρόσφατα, κέρδισαν τη δεύτερη θέση στο Hackathon - διαγωνισμό τεχνολογίας για την ανάπτυξη έργων λογισμικού, και έλαβαν βραβείο 5000 λέβα και τον θαυμασμό του κοινού για όσο προσέφεραν. Με πολλή δουλειά και συνεχείς έρευνες η ομάδα προσπαθεί να τελειοποιήσει το προϊόν της για να βγει στην αγορά και να βοηθήσει τα άτομα με προβλήματα ακοής. Για την έμπνευση και την ιδέα μας μιλά ο Όλεγκ:

«Πώς μας ήρθε η ιδέα – όχι και τόσο ρομαντικά, όσο αναμένεται για τις μεγάλες ιδέες. Ενώ καθόμασταν στο καφενείο, οι άνθρωποι δίπλα μας επικοινωνούσαν με έντονες χειρονομίες. Δεν καταλάβαμε τίποτε από τη συζήτησή τους. Μετά αναζητήσαμε, αλλά, δεν βρήκαμε καμία κατάλληλη συσκευή που να υπάρχει στην αγορά - πολλές ιδέες, αλλά η κάθε μια είχε τα ελαττώματά της. Αρχίσαμε να κατασκευάζουμε ένα γάντι, αλλά στη συνέχεια σκεφτήκαμε - αυτοί οι άνθρωποι έχουν το εσωτερικό αίσθημα ότι, είναι διαφορετικοί και ένα γάντι που θα φορούσαν θα τους απομάκρυνε ακόμα περισσότερο. Στη συνέχεια αποφασίσαμε να κάνουμε κάτι μικρό - έναν συνδετήρα που κρέμεται στην παλάμη και είναι αρκετά μικρός για να μην φαίνεται. Θέλουμε να τραβήξουμε την προσοχή της κοινωνίας μας στο πρότζεκτ, να ευαισθητοποιήσουμε τους ανθρώπους για αυτό το σοβαρό πρόβλημα. Τώρα δουλεύουμε με εικονική πραγματικότητα.»

Ανεξάρτητα από το πόσο καλή είναι η ιδέα των νέων, σίγουρα αντιμετωπίζουν και προβλήματα. Ποια είναι;

«Ένα από τα κύρια προβλήματα είναι να μετατρέψουμε τη χειρονομία σε μαθηματικό μοντέλο. Με την πρώτη ματιά η ιδέα φαίνεται εύκολη - πιάνουμε τις χειρονομίες και τις μετασχηματίζουμε. Θαυμάσια, αλλά δεν είναι έτσι, γιατί είναι λίγες οι ανεπτυγμένες τεχνολογίες και εφευρέσεις σχετικά με αυτό. Γι’ αυτό μόνοι μας έπρεπε να κάνουμε πολλά. Ένα άλλο πρόβλημα είναι η ίδια η βουλγαρική νοηματική γλώσσα, που έχει σχεδόν 7600 χειρονομίες, ενώ κάθε χώρα έχει το δικό της μοντέλο. Αυτήν τη στιγμή διερευνούμε ποιοι αλγόριθμοι θα είναι οι πιο αποτελεσματικοί. Πρέπει να είμαστε σίγουροι ότι η ίδια η κοινότητα κωφών θα έχει την επιθυμία να χρησιμοποιεί μια τέτοια συσκευή. Τώρα προσθέσαμε και ένα σύστημα εκπαίδευσης, μέσω του οποίου οι κωφοί άνθρωποι θα μάθουν τη νοηματική γλώσσα. Θέλουμε να είναι εγγράμματοι στη δική τους γλώσσα.», λέει ο Όλεγκ Καμένστικ.

Πώς βλέπουν το μέλλον οι νέοι εφευρέτες;

«Το πιο σημαντικό για μάς είναι το προϊόν να φτάσει στην κοινότητα των κωφών και να τους είναι χρήσιμο. Αυτό θα είναι το μεγαλύτερο βραβείο για εμάς. Ελπίζουμε ότι η ανάπτυξη της τεχνολογίας θα βρει όλο και περισσότερες εφαρμογές στο μέλλον.»

Μετάφραση: Πένκα Βέλεβα

Γραφικός σχεδιασμός: Μάξιμ Μαρντάρ