Η γη είναι διάσπαρτη με βράχους που αφήνουν αδιάφορους τους περισσότερους ανθρώπους, όταν όμως κοιτάξουμε πιο προσεκτικά μπορούμε να δούμε σχήματα και μορφές που αποδεικνύεται πως δεν είναι τυχαίες. Οι ερευνητές μιλούν για έναν αρχαίο μεγαλιθικό πολιτισμό που έχει αφήσει τα σημάδια του σε όλο τον κόσμο και προκαλεί τη φαντασία όσων έχουν περιπετειώδες πνεύμα. Η παράδοση μιλά για γίγαντες, ενώ η επιστήμη ψάχνει λογικές εξηγήσεις για την μεταφορά των τεράστιων ογκόλιθων.
Τις πρώτες μελέτες των μεγαλιθικών μνημείων στη χώρα μας διεξάγει το 1905 ο θεμελιωτής της βουλγάρικης αρχαιολογίας Κάρελ Σκόρπιλ και ο πολιτικός Μπόγκνταν Φίλοφ, σημαντικές μελέτες για τα ίδια μνημεία υπάρχουν και από τη δεκαετία του ’70 από τον Ράσο Ράσεφ, από τον Αλεξάντερ Φολ, από τον Ιβάν Μαράζοφ και τον Κωνσταντίνο Μαρίτσα. Οι αστρονόμοι ενδιαφέρονται για την τοποθεσία και τον προσανατολισμό τους.
Στη Βουλγαρία υπάρχουν πλήθος μεγαλιθικών μνημείων, διάσπαρτα σε όλη τη χώρα, που συχνά σχετίζονται με τους Θράκες, αλλά και με τους Πρωτοβουλγάρους. Οι αρχαιολόγοι τα περιγράφουν σαν τόπους λατρείας, σχετιζόμενους με τελετές γονιμότητας, με περάσματα των θνητών προς την αθανασία, αλλά και με τον σεβασμό προς τους προγόνους.
Αρχικά οι άνθρωποι επέλεγαν φυσικούς βράχους, αλλά αργότερα άρχισαν να τους λαξεύουν, δημιουργώντας κόχες, τεράστια πρόσωπα, ζωόμορφες ή ανθρωπόμορφες φιγούρες. Τέτοιες φιγούρες βρέθηκαν στην περιοχή της πρώτης πρωτεύουσας της Βουλγαρίας, γύρω δηλαδή από την πόλη Πλίσκα, όπως και στην περιοχή του Σούμεν, όπου βρίσκεται ο διάσημος σκαλισμένος στο βράχο Ιππέας της Μάνταρα.
Οι Πρωτοβούλγαροι τον 4ο αιώνα μ. Χ. ζούσαν στην καυκασιανή στέπα και συγκαταλέγονται στα επονομαζόμενα τουρανικά φύλα, αν και υπάρχουν εικασίες πως έχουν ινδοϊρανική καταγωγή. Όταν τον 7ο αιώνα έφτασαν στα Βαλκάνια, μετατοπισμένοι από εχθρικές φυλές, μετέφεραν τις παγανιστικές τους παραδόσεις που έχουν κοινά στοιχεία με αυτές των Τουράνων και των Σκυθών. Μέρος αυτών των παραδόσεων είναι και οι διάσπαρτοι βράχοι στην περιοχή Τσάρεβ μπροντ, οι οποίοι στις πηγές αποκαλούνται «μπαλβάνοι» ή «ντεβτασάροι» («ντεβτάσοι»).
Η λέξη «μπαλβάν» είναι πρωτοβουλγαρική, αποτελεί συνώνυμο της λέξης «είδωλο» και αναφέρεται για πρώτη φορά σε ένα Ανθολόγιο του Βασιλιά Συμεών από τον 10ο αιώνα, ενώ η λέξη «ντεβτασάρ» ή «ντεβτάς» σημαίνει πέτρα, καρφωμένη στο χώμα, και στην τουρανική παράδοση πρόκειται για πέτρα-πνεύμα, μνημείο σκοτωμένου γενναίου στρατιώτη.
Ο υφηγητής διδάκτωρ Ζάρκο Ζντράκοφ, κριτικός Τέχνης από την Εθνική Ακαδημία Καλών Τεχνών, μελετά τις τετράγωνες πέτρες από το χωριό Ζλάντνα νίβα και τους ανθρωπόμορφους ντεβτασάροι ή αλλιώς «μπαμποί» (από την τούρκικη λέξη για τον πατέρα και πρόγονο) που ανακαλύφτηκαν με πρόσωπα στραμμένα στην ανατολή, από τον Σκόρπιλ, ανατολικά από τα τέσσερα τεμένη (αρχαίους τάφους), μεταξύ των οποίων βρίσκεται η πόλη Πλίσκα. Σήμερα τα αγάλματα αυτά εκτίθενται στο Περιφερειακό Μουσείο του Σούμεν.
Επιμέλεια και μετάφραση: Αγάπη Γιορντανόβα
Οι φωτογραφίες παραχωρήθηκαν από τον υφηγητή διδάκτορα Ζάρκο Ζντράκοφ.
Την Ημέρα Ανοικτών Θυρών – 15 η Ιουνίου, για πρώτη φορά στους επισκέπτες του Μουσείου Ψηφιδωτών στην Ντέβνια θα παρουσιαστούν τα αναστηλωμένα ευρήματα που ανακαλύφθηκαν το 2023. Πρόκειται για πήλινα σκεύη και λάμπες, που κατασκευάστηκαν στο..
Ένα πιο διαφορετικό βλέμμα προς την επιστήμη της Αρχαιολογίας – ως βάση επικοινωνίας, δημόσιου μοιράσματος της ευρωπαϊκής κληρονομιάς και πιο εύκολης πρόσβασης σε αυτήν – προσφέρει η πρωτοβουλία «Ευρωπαϊκές Ημέρες Αρχαιολογίας 2024», που διεξάγεται..
Σήμερα η ΒΟΕ σημειώνει την Ανάληψη του Κυρίου. Η μεγάλη θρησκευτική γιορτή πέφτει πάντα Πέμπτη, την σαρακοστή μέρα μετά την Ανάσταση του Χριστού. Αυτή είναι η τελευταία μέρα όταν ο Χριστιανοί χρησιμοποιούν τον χαιρετισμό «Χριστός Ανέστη» μέχρι τον..
Η χριστιανική Ευρώπη είναι ζωντανή και οι απόπειρες για την αποχριστιανοποίηση και την αποκτήνωσή της δεν θα πετύχουν, αναφέρεται σε θέση της Ιεράς..