Αυτές τις μέρες στο Πάζαρτζικ ιδρύθηκε η Διεθνής Σύνδεσμος Εφαρμοσμένου Σκακιού. Η πρωτοβουλία ανήκει σε βουλγάρους, γερμανούς, ισπανούς, πολωνούς, άγγλους και αμερικάνους ειδικούς που σκοπεύουν να δημιουργήσουν συνθήκες για επιστημονικές μελέτες, εκπαίδευση και θεραπεία. Άλλοι στόχοι του συνδέσμου είναι η ανταλλαγή πείρας σε διεθνές επίπεδο, η ενημέρωση της κοινωνίας και οι εφαρμογές του σκακιού πέρα από τον αγωνιστικό του χαρακτήρα.

«Στο Πάζαρτζικ βρίσκεται το δημοτικό κέντρο «Αγάπη προς τον άνθρωπο» για ανθρώπους με ψυχιατρική διάγνωση, το οποίο είναι το μοναδικό θεραπευτικό κέντρο που χρησιμοποιεί το σκάκι σαν φάρμακο», λέει ο Ραντισλάβ Ατανάσοφ, πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου του συνδέσμου και καθηγητής της Εθνικής Ακαδημίας Αθλητισμού στη Σόφια. – «Η μέθοδος είναι του ψυχίατρου Εμίλ Μάρκοφ, ο οποίος εργάζεται στο κέντρο και την εφαρμόζει με σκοπό την πρόληψη της ψυχικής υγείας, τη θεραπεία και την κοινωνικοποίηση ατόμων που έχουν χάσει τη λογική τους. Το σκάκι μπορεί να είναι παιχνίδι, τέχνη και άθλημα και οι άνθρωποι μπορούν να το χρησιμοποιούν απλά για απόλαυση.»

Το σκάκι αναπτύσσει τη στρατηγική και την τακτική σκέψη όπως και την συνέπεια και γι’ αυτό μπορεί να είναι ωφέλιμη στη θεραπεία ανθρώπων με γεροντική άνοια ή στην περίπτωση ναρκομανών, στην πρακτική των συμβούλων γάμου και των κοινωνικών λειτουργών που προσπαθούν να βοηθήσουν τους φυλακισμένους ή τους άστεγους. Η μέθοδος του κυρίου Μάρκοφ διεισδύει κάτω από τα στρώματα της λογοκρισίας που ασκεί το ανθρώπινο μυαλό για να ελέγχει τη συμπεριφορά μας.

«Το σκάκι σε όλο τον κόσμο χρησιμοποιείται και για τη βελτίωση των εκπαιδευτικών διαδικασιών», λέει ακόμα ο κύριος Ατανάσοφ. – «Επίκαιρο είναι το θέμα για την ετοιμότητα των παιδιών να πάνε σχολείο που δεν είναι θέμα απλά πλήρωσης του ηλικιακού ορίου των 6-7 ετών. Τα παιδιά πρέπει να έχουν κάποιες κοινωνικές ικανότητες, σχετικές με την αλληλεπίδραση με περιβάλλον που υπόκειται σε κανόνες και το σκάκι είναι ένας πολύ καλός τρόπος για να τις αποκτήσουν οι μελλοντικοί μαθητές και να προετοιμαστούν για το Δημοτικό».

Στη Γαλλία το Υπουργείο Κοινωνικής Πολιτικής επιδοτεί την ανάπτυξη του σκακιού δια αλληλογραφίας (μέσω e-mail) μεταξύ των συνταξιούχων για να μπορεί αυτή η κοινωνική ομάδα να ξεπεράσει την απομόνωσή της. Αυτό γίνεται με τη δημιουργία κλαμπ και τη διοργάνωση πραγματικών και εικονικών συναντήσεων.

«Δυστυχώς τέτοια πρακτική λείπει στη χώρα μας. Η Ομοσπονδία Σκακιού Δια Αλληλογραφίας έχει ζητήσει την υποστήριξη του Υπουργείου Αθλητισμού, αλλά από εκεί δεν ακολούθησε αναγνώριση γι’ αυτό θα στραφούμε και προς το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Πολιτικής.»

Υπάρχουν και άλλες εφαρμογές του σκακιού, όπως το υδροσκάκι και το σκάκι-μποξ /chess boxing/, που παραμελούνται από τις αθλητικές ομοσπονδίες και συνεπώς παραμένουν απαρατήρητες για την κοινωνία. Το υδροσκάκι παίζεται με πούλια που δε βουλιάζουν ή που τοποθετούνται στον πάτο της πισίνας και χρησιμοποιείται στην εκμάθηση κολύμβησης και σε διάφορες υδροθεραπείες.

Το chess boxing εφαρμόζεται εδώ και 20 χρόνια σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο. Ο αγώνας διαρκεί 11 γύρους. Οι γύροι με μονό αριθμό συμπεριλαμβάνουν 4 λεπτά σκάκι ενώ οι ζυγοί – 3 λεπτά πυγμαχία. Οι παίκτες πρέπει να έχουν συντελεστή 2000 για το σκάκι και να έχουν παίξει τουλάχιστον έναν ερασιτεχνικό αγώνα μποξ με τρεις γύρους. Οι συναντήσεις αυτές είναι πολύ θεαματικές.

Μετάφραση: Αγάπη Γιορντανόβα

Φωτογραφίες: Μιγκλένα Ιβανόβα