Η κυβέρνηση ενέκρινε το νομοσχέδιο του Υπουργείου Οικονομικών για τον κρατικό προϋπολογισμό του 2018. Τώρα έχει σειρά η Βουλή, η οποία θα πρέπει να το εγκρίνει. Εκπλήξεις δεν αναμένονται, δεδομένου ότι ο κυβερνητικός συνασπισμός, μεταξύ του GERB και των εθνικιστικών κομμάτων, έχει την πλειοψηφία στο Κοινοβούλιο και, συνήθως, υπερψηφίζει όλες τις κυβερνητικές προτάσεις χωρίς σημαντικές αλλαγές. Όσον αφορά τον εναλλακτικό προϋπολογισμό των Σοσιαλιστών, τον οποίο οι ίδιοι, περήφανα, χαρακτηρίζουν κοινωνικό και δίκαιο, οι πιθανότητές του να υπερψηφιστεί, είναι πρακτικά ανύπαρκτες.

Στην πραγματικότητα, ο κρατικός προϋπολογισμός του επόμενου έτους δείχνει πιο κοινωνικός από τους μέχρι σήμερα. Δεν είναι τυχαίο ότι οι συντάκτες του δε σταματούν να τονίζουν τα τέσσερα σημεία του - την εκπαίδευση, την άμυνα και την ασφάλεια, τον κοινωνικό και τον υγειονομικό τομέα, για τους οποίους προβλέπονται ποσό κατά 1,6 δισεκατομμύρια ευρώ περισσότερα σε σύγκριση με τον σημερινό. Η αύξηση αυτή δεν είναι μικρή, μια και οι αναμενόμενες δημόσιες δαπάνες ανέρχονται στο ποσό των 20 δισεκατομμυρίων ευρώ. Αυτό γίνεται εφικτό χάρη στην καλή κατάσταση, στην οποία βρίσκεται και, κατά πάσα πιθανότητα, θα παραμείνει η οικονομία της Βουλγαρίας το επόμενο έτος, σημειώνοντας αύξηση που ξεπερνά το 4%.

Ο κρατικός προϋπολογισμός του 2018, προβλέπει ότι οι μισθοί των εκπαιδευτικών στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση θα αυξηθούν κατά 15%. Περισσότερα χρήματα προβλέπονται και για τις ένοπλες δυνάμεις και την αστυνομία, ο υγειονομικός τομέας είναι επίσης μεταξύ των προτιμώμενων για χρηματοδότηση τομέων, με αύξηση μεγαλύτερη των 300 εκατομμυρίων ευρώ. Οι αυξήσεις των συντάξεων θα είναι 3,8%. Ο κατώτατος μισθός αυξάνεται, επίσης, στα 260 ευρώ. Και όλα αυτά χωρίς να γίνουν αλλαγές στον χαμηλό ενιαίο φορολογικό συντελεστή του 10%, που ισχύει για όλους τους τομείς, χωρίς να ληφθούν νέα δάνεια από τις διεθνείς αγορές και χωρίς να αυξηθεί το έλλειμμα του προϋπολογισμού, το οποίο προβλέπεται να είναι σχεδόν 1% του ΑΕΠ. Η πρόταση να ανατεθεί στο κράτος η δυνατότητα να διανέμει, για δημόσια έξοδα, ακόμα μεγαλύτερο μέρος του ΑΕΠ, μέσω του προϋπολογισμού, επίσης δεν υλοποιήθηκε κι αυτό άφησε στις τσέπες των πολιτών και στα ταμεία των επιχειρήσεων περισσότερους οικονομικούς πόρους για κατανάλωση και επενδύσεις. Κάποτε, σε κάποιες πιο δύσκολες στιγμές, ο πρώην υπουργός Οικονομικών Συμεών Ντιάνκοφ, είχε παρουσιάσει έναν προϋπολογισμό, παρομοιάζοντάς τον με «πίτσα με λαχανικά». Σήμερα, μιμούμενός τον, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Βαλέρι Συμεώνοφ χαρακτήρισε τον προϋπολογισμό του 2018 σαν μια «πλούσια πίτσα Calzone».

Μέχρι εδώ καλά, αλλά δεν είναι όλοι ευχαριστημένοι. Ειδικότερα, τα συνδικάτα, που πρόσφατα, υπό το φως των καλών οικονομικών δεικτών, ζητούν αυξήσεις των αποδοχών και πρόσφατα οργάνωσαν διαδήλωση διαμαρτυρίας, για τον ίδιο λόγο, μπροστά στο κτήριο του Υπουργικού Συμβούλιου στη Σόφια. Το πρόβλημα με τις αμοιβές εργασίας οξύνεται και απλώνεται σε όλο και περισσότερους τομείς - ακόμα και οι ένοπλες δυνάμεις και η αστυνομία ζητούν αύξηση των αποδοχών. Σύμφωνα με πολλούς οικονομικούς εμπειρογνώμονες και παρατηρητές, η βουλγαρική οικονομία σχεδόν έχει φτάσει στο όριο της ανάπτυξής της και κινδυνεύει να υπερφορτωθεί. Πλέον δεν υπάρχει τρόπος να βρεθούν περισσότερα χρήματα, εκτός κι αν το κράτος καταφύγει στον δανεισμό. Ωστόσο, αυτό δεν προβλέπεται από τον προϋπολογισμό και κανείς δεν συνιστά παρόμοια βήματα τη στιγμή που η Βουλγαρία θέλει να γίνει δεκτή στην «αίθουσα αναμονής» του ευρώ. Η είσοδος της χώρας στο συναλλαγματικό μηχανισμό ERM2 επιβάλλει ορισμένους περιορισμούς στη δημοσιονομική πολιτική, ιδίως όσον αφορά τα δημοσιονομικά ελλείμματα. Πιστεύεται ότι η επικείμενη βουλγαρική Προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κατά το πρώτο εξάμηνο του επόμενου έτους, θα δώσει μια ισχυρή πολιτική ώθηση υπέρ των φιλοδοξιών των βουλγαρικών αρχών σε ότι αφορά στην ένταξη της χώρας στη ζώνη του ευρώ.

Στο πλαίσιο αυτής της αρκετά καλής οικονομικής εικόνας, περνά κάπως απαρατήρητη η απότομη μείωση των άμεσων ξένων επενδύσεων, οι οποίες αποτελούν μια από τις κύριες δυνάμεις ώθησης του μηχανισμού μείωσης της ανεργίας και αύξησης του ΑΕΠ, επειδή οι βουλγαρικές επιχειρήσεις δεν είναι, ακόμη, πλήρως κεφαλαιοποιημένες και είναι δύσκολο να βρουν χρήματα για την αύξηση της αποτελεσματικότητάς τους. Σ’ αυτό προστίθεται η αυξανόμενη έλλειψη ειδικευμένου προσωπικού, την οποία ορισμένοι επιχειρηματίες χαρακτηρίζουν σαν το κύριο εμπόδιο για την επέκταση των δραστηριοτήτων των επιχειρήσεών τους. Η ανεργία πλησιάζει στο μίνιμουμ του 6%, αλλά πρόκειται για εργαζόμενους, οι οποίοι είναι κυρίως ανειδίκευτοι και δεν μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες των επιχειρήσεων. Αυτοί που διαθέτουν τα απαραίτητα προσόντα και γνώσεις, είναι εδώ και καιρό απασχολούμενοι, ή έχουν φύγει από τη Βουλγαρία και εργάζονται στο εξωτερικό.

Θα μπορούσαμε να συμπεράνουμε ότι ο κρατικός προϋπολογισμός του 2018 επικεντρώνεται στην επίλυση των πολύ σημαντικών εθνικών θεμάτων. Απομένει η εφαρμογή του να μην αντιμετωπίσει απρόσμενες και ανεπιθύμητες εκπλήξεις από τις διεθνείς αγορές και να σταθεροποιηθεί ακόμα περισσότερο η αγορά εργασίας, φτάνοντας στο επίπεδο που απαιτείται για τις σύγχρονες τεχνολογικές βιομηχανίες.

Μετάφραση: Σταύρος Βανιώτης