Το φρούριο Κοκάλιανσκι Ούρβιτς βρίσκεται στην απότομη δεξιά όχθη του ποταμού Ίσκαρ στο βουνό Λόζεν. Σε αυτή την περιοχή ο ποταμός σχηματίζει μια γραφική στροφή γύρω από έναν ψηλό λόφο στον δρόμο Σόφιας - Σάμοκοβ, πάνω από το οποίο ακόμα φαίνονται τα απομεινάρια των πέτρινων τειχών. Το φρούριο μαζί με την Εκκλησία του Αγίου Προφήτη Ηλία και τα μοναστήρια του Ούρβιτς και του Κοκάλιανε αποτελούν μοναστηριακό συγκρότημα, μέρος του Αγίου Όρους της Σόφιας. Ο τόπος είναι ιερός και συχνά δεχόταν επισκέψεις από πιστούς χριστιανούς κατά τον Μεσαίωνα.

Υποτίθεται ότι το φρούριο χτίστηκε ήδη την περίοδο του χάνου Κρουμ, ο οποίος προσάρτησε την τότε πόλη Σρεντέτς στη Βουλγαρία. Αναφέρεται όμως συχνότερα τον 13^ο-14^ο αιώνα, κατά την περίοδο του Β΄ Βουλγαρικού Κράτους σε σχέση με τις διαρκείς μάχες κατά των Οθωμανών εισβολέων.

Πολλούς θρύλους ξέρουν οι ντόπιοι για το φρούριο και τη Μονή του Αγίου Προφήτη Ηλία. Λένε ότι ο θησαυρός και η βιβλιοθήκη του βασιλιά Ιβάν Σισμάν ήταν κρυμμένοι σε αυτήν την απρόσιτη περιοχή. Σύμφωνα με τα ιστορικά στοιχεία, το 1371 η γύρω περιοχή έγινε πεδίο μάχης με τους Οθωμανούς εισβολείς. Σκοτώθηκαν πολλοί στρατιώτες και ένας από τους Βουλγάρους διαδόχους του θρόνου.

Οι πρώτες έρευνες και φωτογράφηση του μοναστηρίου στις μέρες μας κάνει ο καθηγητής Ντιμίταρ Οβτσάροφ, ο οποίος συνδέει το μοναστήρι με τον προστάτη του – τον Άγιο Προφήτη Ηλία. Την δεκαετία του ’70 του 20^ου αιώνα βρέθηκαν αποσπάσματα τοιχογραφιών της Εκκλησίας του Αγίου Προφήτη Ηλία με ευαγγελικές σκηνές. Αποκαταστάθηκαν κομμάτι – κομμάτι και είναι στο περίφημο παλαιολόγειο στυλ. Είναι και όμοιες με αυτές στην Εκκλησία της Μπογιάνα στα προάστια της Σόφιας.

Από το 2012 πραγματοποιούνται μελέτες στα ερείπια του μεσαιωνικού μοναστηρίου. Η ιδέα των αρχαιολόγων είναι μετά την πλήρη φωτογράφηση των ερείπιων το μοναστήρι, η εκκλησία και τα γύρω κτίρια να αποκατασταθούν, και ο τόπος να γίνει πόλος έλξης για τουρίστες και προσκυνητές. «Υπάρχει ήδη ένα σχέδιο και όλα θα χτιστούν σύμφωνα με αξιόπιστη μελέτη. Το μοναστήρι θα υψωθεί εξ ολοκλήρου, με τον δεύτερο όροφό του, με τα ξύλινα μπαλκόνια και βεράντες», λέει ο αρχαιολόγος Φίλιπ Πετρούνοφ από το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, ο οποίος μαζί με την ομάδα του εργάζεται για όγδοη σεζόν για τη λεπτομερή μελέτη των κατεδαφισμένων κτιρίων.

«Ακόμα και σκοπεύουμε να αναπτύξουμε έναν κατάλογο των στοιχείων στερέωσης, μιας και βρέθηκαν πολλές σιδερένιες σφήνες και καρφιά γύρω από το μοναστήρι. Σταδιακά θα ολοκληρωθεί η αποκατάσταση, αφού βασιζόμαστε στην όψη των κτιρίων άλλων διασωθέντων μοναστηριών εκείνης της εποχής. Η αποκατάσταση είναι ο μόνος τρόπος για να διατηρηθούν τα κτίρια ενός τόσο σημαντικού μοναστηρίου στην ιστορία της Βουλγαρίας και της Ευρώπης.

Για μένα δεν έχουν σημασία τα ανακαλυφθέντα στις ανασκαφές ευρήματα. Πιο σημαντικές είναι η πληροφορίες που φέρνουν, για να αποκτήσουμε ιδέα για τον τρόπο, με τον οποίο οι πρόγονοί μας αντιλαμβάνονταν τον κόσμο και τη ζωή πριν από αιώνες» - συνεχίζει την αφήγησή του ο αρχαιολόγος Φίλιπ Πετρούνοφ.

«Στα ερείπια του μοναστηρίου βρίσκουμε πολλά ευρήματα που μιλούν για την καθημερινή ζωή των μοναχών και του άμαχου πληθυσμού. Εδώ τελούνταν εκκλησιαστικές λειτουργίες, γάμοι, κηδείες. Στη δυτική πλευρά του ναού αποκαλύψαμε τα ερείπια μιας υπέροχης κουζίνας με τραπεζαρία. Η τραπεζαρία είναι μήκους 12 μέτρων, με μεγάλη εστία στο πάτωμα, που θα μπορούσε να ζεσταίνει όλα τα δωμάτια και όλοι να αισθάνονται άνετα. Ένας χώρος, όπου υποτίθεται ότι, όλοι οι μοναχοί μετά την προσευχή δειπνούσαν.»

Μετάφραση: Πένκα Βέλεβα

Φωτογραφίες: bg-zabelejitelnosti.blogspot.bg