Στη δυναμική εποχή μας τα παλιά δημοτικά τραγούδια είναι μια διαφυγή από το καθημερινό άγχος. Είναι ένα ιδιόμορφο νησί της σοφίας, στο οποίο προσπαθούμε να φθάσουμε, γιατί μας δίνει απλότητα στην έκφραση, μελωδία και ποίηση.

Για την τραγουδίστρια της λαογραφικής περιοχής «Σοπλούκ» Σνεζάνα Μπορίσοβα το ταξίδι αυτό είναι μια μόνιμη αποστολή. Σολίστ επί πολλά χρόνια του Εθνικού Φολκλορικού Συγκροτήματος «Φίλιπ Κούτεφ», η ίδια ασχολείται και με ηχογράφηση αυθεντικών, λίγο ξεχασμένων ή τελείως άγνωστων δημοτικών τραγουδιών. Το κάνει στα χωριά γύρω από τη Σόφια, μιλώντας με τους ηλικιωμένους κάτοικους ακόμα και μέχρι σήμερα - με τον ίδιο ενθουσιασμό και δεξιοτεχνία.

Η Σνεζάνα είναι γνωστή για τα τολμηρά πειράματα της στην ηλεκτρονική μουσική με το γκρουπ Transformation με τους ντίσκο ρυθμούς της ορχήστρας «Μπολιάρι». Ας υπενθυμίσουμε ότι έχει ηχογραφήσει τη μουσική για τις ταινίες «Άγιος Παύλος», «Ιούλιος Καίσαρ», «Λουρντς» κλπ. Συμμετείχε στις παραστάσεις «Αραμία» και «Είσαι έτοιμος;» της Νέσκα Ρόμπεβα. Ανεξάρτητα από τη συνεχή αναζήτηση νέων δρόμων, η ίδια επιστρέφει στις ρίζες του αυθεντικού τραγουδιού από την λαογραφική περιοχή «Σοπλούκ». Κατά τα τελευταία 15 χρόνια είναι αρχηγός γυναικείων και παιδικών φωνητικών συνόλων, ενθαρρύνει τους νέους να μάθουν τα ντόπια τραγούδια και φολκλορική παράδοση. Αναγνωρίζοντας τη σημασία της διατήρησης των τραγουδιών, προωθεί την έκδοση ηχητικών άλμπουμ των συγκροτημάτων, με τα οποία συνεργάζεται. Το πρώτο CD ονομάζεται «Πετούσαν, πετούσαν» και περιλαμβάνει 40 πρωτότυπα τραγούδια από τα γενέτειρα της - το χωριό Λόζεν, της περιοχής της Σόφια. Μέχρι στιγμής έχει επτά. Για τη δουλειά της ως αρχηγού φωνητικών συγκροτημάτων η Σνεζάνα Μπορίσοβα λέει:

«Το αυθεντικό τραγούδι από την περιοχή «Σοπλούκ» με συνοδεύει καθ’ όλη τη ζωή μου. Δυστυχώς, φεύγει με τους ηλικιωμένους και αυτό με προώθησε να δουλεύω για τξ διατήρηση αυτών των τραγουδιών για τις επόμενες γενιές. Θα έρθει η εποχή όταν δε θα ξέρουμε τα τραγούδια μας. Ένα παράδειγμα είναι η οικογένειά μου – η γιαγιά μου πέθανε, έφυγε με τα τραγούδια, που δεν μπορούσα να ηχογραφήσω. Είχα τους στίχους, αλλά δε θυμόμουν τις μελωδίες. Όταν άρχισα να εργάζομαι με τα συγκροτήματα, ο στόχος μου δεν ήταν απλά να προβάλλω τα ντόπια τραγούδια, αλλά να εξερευνήσω άγνωστα δείγματα από τους ηλικιωμένους. Ήμουν αρχηγός της ομάδας της πόλης Σβόγκε για 6-7 χρόνια. Κάλεσα και τρεις τραγουδιστές από το χωριό Σβίντνια, κυκλοφορήσαμε και CD.

Βοηθούσα και σε άλλά παραδοσιακά συγκροτήματα – τη χορωδία από το Βλάντο Τρίτσκοβο, επίσης στη γενέτειρά μου το χωριό Λόζεν, και ως αποτέλεσμα κυκλοφορήσαμε CD με συνοδευτικό φυλλάδιο. Επίσης διευθύνω και παιδικά φολκλορικά σύνολα εδώ και 10 χρόνια στο χωριό Ντόλνι Λόζεν.

Τώρα πρόκειται να κυκλοφορήσω και το όγδοο CD με τραγούδια από την περιοχή του Μπότεβγκραντ, που θα ηχογραφήσω με το συγκρότημα της πόλης Βακαρέλ, που διευθύνω 5 χρόνια τώρα.» 

Η Σνεζάνα κυκλοφόρησε και τρία CD με μουσική από την περιοχή του Σρεντνογκόριε, που βρίσκεται ανάμεσα στις λαογραφικές περιοχές «Σοπλούκ» και την πόλη Πάζαρτζικ.

«Με ενδιαφέρουν οι ιδιαιτερότητες του στυλ των τραγουδιών και οι διάλεκτοί τους», εξηγεί η τραγουδίστρια. – «Η δουλειά μου είναι πολύ ενδιαφέρουσα, την αγαπώ πάρα πολύ, είμαι ικανοποιημένη. Προσπαθώ να αφήσω αυτό που ήταν των παππούδων και των γιαγιάδων μας, αλλά εξακολουθεί να ζει με τα παιδιά μας. Έχω μελετήσει τα τραγούδια της γιαγιάς μου και έτσι ενθαρρύνω τα παιδία να τραγουδούν με τις γιαγιάδες. Αυτή είναι η αλήθεια, η καθαρή πηγή, από την οποία όλοι αντλούμε. Προσπαθώ όλα που ακόμα ξέρουν οι ηλικιωμένες γυναίκες να συγκεντρώσω σε κύκλους – εργατικά τραγούδια, τελετουργικά, και στα παιδιά πάντα διηγούμαι το αντίστοιχο έθιμο.

Χαίρομαι γιατί στα γενέτειρά μου, το χωριό Λόζεν, που ανήκει στον Δήμο Σόφιας διατηρούνται όλες οι παραδόσεις και είμαι ευτυχισμένη ότι μεγάλωσα εκεί. Δεν μπορείς να τραγουδάς ένα κομμάτι και να μη ξέρεις σε ποια στιγμή της τελετουργίας ερμηνεύεται. Έχω πειραματιστεί πολύ, αλλά το αυθεντικό τραγούδι με συνοδεύει πάντα. Οι νέοι, εάν θέλουν να διατηρήσουν το φολκλόρ μας, ας αναζητήσουν και νέα αυθεντικά τραγούδια, από τα οποία έχουμε τόσο πολλά...» 

Μετάφραση: Πένκα Βέλεβα

Φωτογραφίες: προσωπικό αρχείο