Οι διερμηνείς δεν αποδίδουν λέξεις, αλλά νοήματα, λέει η Ζντράβκα Μιχάηλοβα, στην οποία το Υπουργείο Πολιτισμού της Ελλάδας έχει απονείμει το Κρατικό Βραβείο Ελληνικής Λογοτεχνίας 2010 και η οποία είναι και από τους ιδρυτές του ελληνοβουλγαρικού συνδέσμου «Αριστοτέλης». Στόχος μας είναι να μεταφέρουμε γνώση και μηνύματα και να συνδέουμε πνευματικά και πολιτισμικά τους ανθρώπους. Δεν είναι τυχαίο που ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν σε πρόσφατη επίσκεψή του στην Αθήνα απηύθυνε έκκληση να δημιουργηθεί μια «Ευρώπη των μεταφραστών».

Στο πλαίσιο του σκοπού να ρίχνει γέφυρες πολιτιστικής ανταλλαγής μεταξύ της Ελλάδας και της Βουλγαρίας ο πολιτιστικός σύνδεσμος «Αριστοτέλης» καθιέρωσε, υπό την αιγίδα της Ελληνικής Πρεσβείας στη Σόφια, την απονομή τιμητικής διάκρισης για βουλγάρους και έλληνες μεταφραστές λογοτεχνίας στο όνομα του μεταφραστή των έργων του Καζαντζάκη στα βουλγάρικα, Γκεόργκι Κούφοφ, ο οποίος αναφερόταν συχνά στο «κοινό αίμα των βαλκανικών λαών». Για πρώτη φορά η τιμητική διάκριση «Γκεόργκι Κούφοφ» απονεμήθηκε στην Ντραγκομίρα Βάλτσεβα, καθηγήτρια Νεοελληνικής Γλώσσας και Θεωρίας της Μετάφρασης στο Πανεπιστήμιο Σόφιας «Άγιος Κλήμης της Αχρίδας», η οποία δημοσίευσε τη μετάφρασή της στην «Ασκητική» του Νίκου Καζαντζάκη.

Τα μυθιστορήματα του Καζαντζάκη βρίθουν από προβλήματα για ένα μεταφραστή, σχολίασε εκείνη τις δυσκολίες που αντιμετώπισε κατά την μετάφραση ενός τόσο ιδιάζοντος έργου. Η «Ασκητική» όμως είναι ένα σχετικά μικρό σε έκταση δημιούργημα και ίσως χάρη στις γνώσεις μου στα Αρχαιοελληνικά και την Καθαρεύουσα, λεξικά δεν ήταν και τόσο μεγάλη πρόκληση για μένα. Αυτό που με δυσκόλεψε περισσότερο ήταν ο ρυθμός αυτής της «σπαραχτικής κραυγής», όπως την αποκαλεί ο ίδιος ο συγγραφέας, μιας και ακολουθεί τους χτύπους της καρδιάς του και αποδίδει τις συγκινήσεις του.

Η εκδήλωση ήταν συνολικά αφιερωμένη στον Νίκο Καζαντζάκη, μιας και φέτος κλείνουν 60 χρόνια από το θάνατό του και το 2017 είναι έτος, αφιερωμένο στον πιο μεταφρασμένο έλληνα συγγραφέα. Το κοινό παρακολούθησε τον παράλληλο βίο του συγγραφέα Καζαντζάκη και του μεταφραστή Κούφοφ, για τους οποίους οι μεγαλύτερες αξίες ήταν η ελευθερία και η αγνή ομορφιά. Και οι δυο στοχαστές δεν ανέχονταν τη διαφθορά και πίστευαν πως τα ταξίδια είναι πηγή για ενδιαφέρουσες ιστορίες.

Χαιρετισμό προς τη βουλγαροελληνική κοινότητα απηύθυνε ο εκπρόσωπος της Γενικής Γραμματείας Ενημέρωσης και Επικοινωνίας της Ελλάδας, κύριος Νικόλαος Βλαχάκης, που έχει σπουδάσει Φιλοσοφία στην Άλμα Μάτερ της Σόφιας, έχει εργαστεί στην Ελληνική Πρεσβεία και έχει συμμετάσχει στην επιτροπή που χρηματοδότησε την ανακαίνιση της αίθουσας του θεάτρου «Άλμα Άλτερ» του Πανεπιστημίου, όπου έλαβε χώρα η εκδήλωση. Κρητικός και ο ίδιος, γνωρίζει αρκετές από τις μεταφράσεις έργων του Καζαντζάκη και εκτιμά ιδιαίτερα τη μεταφραστική τέχνη του Κούφοφ, ο οποίος, χάρη και στις ελληνικές του ρίζες, έχει καταφέρει να αποδώσει το άρωμα της κρητικής γης και το ιδιάζον γλωσσικό ύφος του έλληνα συγγραφέα.

Η εγγύτητα της βουλγάρικης και της ελληνικής γλώσσας οφείλεται στον παρόμοιο τρόπο σκέψης των δυο λαών, είπε εκείνος. Μέσα από το έργο του Καζαντζάκη και ειδικά μέσα από το «Ο Χριστός ξανασταυρώνεται», βρήκαμε και την ευκαιρία να εκπέμψουμε ένα πανανθρώπινο μήνυμα. Το προσφυγικό ζήτημα είναι επίκαιρο στην εποχή μας και καθορίζει τις πολιτικές της Ευρώπης. Ο Καζαντζάκης αντιλαμβάνεται τον πρόσφυγα σαν πρόσωπο ιερό (θυμίζει τους ικέτες της Αρχαίας Ελλάδας). Οι μετανάστες χρειάζονται τη βοήθειά μας και πρέπει έμπρακτα να τους δείξουμε την αλληλεγγύη μας.

Το τελευταίο φύλλο της βουλγαρικής «Λογοτεχνικής εφημερίδας» είναι αφιερωμένο στην ελληνική λογοτεχνία και συμπεριλαμβάνει πιο συγκεκριμένα μετάφραση στίχων του Καβάφη από τον καθηγητή του Πανεπιστημίου της Σόφιας, Χάρη Πανιτσίδη, μεταφράσεις της Ζντράβκα Μιχάηλοβα βιβλίων του Χάρη Βλαβιανού και της Έρση Σωτηροπούλου, μεταφράσεις των στίχων του Τάσου Λιβαδίτη από την Γιάννα Μπούκοβα και της Κική Δημουλά από την Αϊλήν Τοπλίεβα.Ταυτόχρονα στο αμφιθέατρο «Μελίνα Μερκούρη» στη Θεσσαλονίκη θα παρουσιαστεί η μετάφραση του βιβλίου «Θρύλοι του Αίμου» του βουλγάρου συγγραφέα Γιορντάν Γιόβκοφ.

Οι φωτογραφίες παραχωρήθηκαν από την Πρεσβεία της Ελληνικής Δημοκρατίας στη Βουλγαρία