Η Βουλγαρική Ραδιοφωνία είναι ένα από τα παλαιότερα ΜΜΕ στη Βουλγαρία και εδώ και 82 χρόνια από τις συντάξεις της περνάνε μια πλειάδα προσωπικοτήτων που υπηρετούν τον σκοπό η φωνή της χώρας μας να ακούγεται σε όλο τον κόσμο, κρατώντας ζωντανή την εθνική ταυτότητα των Βουλγάρων του εξωτερικού και δίνοντας τη δυνατότητα στους ξένους να μάθουν στη γλώσσα τους για τις ομορφιές και τα επιτεύγματά της.

Η Δημόσια Ραδιοφωνία ιδρύθηκε το 1930 και το 1936 ξεκίνησαν οι εκπομπές της Ραδιοφωνίας της Σόφιας. Την ίδια χρονιά εμφανίστηκαν και οι πρώτες εκπομπές από τη Βουλγαρία για το εξωτερικό. Οι πρώτες γλώσσες ήταν τα γαλλικά, τα γερμανικά, τα αγγλικά και τα ιταλικά όπως και η τεχνητή γλώσσα εσπεράντο. Η Βουλγαρική Ραδιοφωνία διέθετε έναν από του πρώτους πομπούς βραχέων κυμάτων στη Βουλγαρία.

Ο πομπός δημιουργήθηκε από μια ομάδα ενθουσιωδών νεαρών που αρχικά τιμωρήθηκαν, αλλά έπειτα το έργο τους αναγνωρίστηκε και τους διακρίθηκαν με παράσημα, λέει ο καθηγητής Ιστορίας του Ραδιοφώνου Βεσελίν Ντιμιτρόφ από το Τμήμα Δημοσιογραφίας και Μαζικών Επικοινωνιών του Πανεπιστημίου Σόφιας «Άγιος Κλήμης της Αχρίδας». Αυτό συνέβη σε μια εποχή που η Βουλγαρία βρισκόταν σε απομόνωση μετά την υπογραφή της Συνθήκης του Νεϊγύ. Οι τότε κυβερνώντες συνειδητοποίησαν τη σημασία του πομπού και στήριξαν το εγχείρημα. Το αποτέλεσμα ήταν επικοινωνία με τις βουλγαρικές κοινότητες ανά τον κόσμο, ακόμα και στην Αυστραλία.

Τα πρώτα προγράμματα στα ιταλικά τα ετοίμαζε ο διανοούμενος Πέταρ Ούβαλιεφ που έπειτα έφυγε για τη Μεγάλη Βρετανία και έγινε δημοσιογράφος του BBC.

Ήταν ηρωικές εποχές, θυμάται εκείνος. Τότε η ραδιοφωνία χωρούσε σε κάμποσα δωμάτια και δεν είχε πολλά λεφτά. Ο κόσμος χωριζόταν σε εχθρικά στρατόπεδα, αλλά το ραδιόφωνο δεν αναγνώριζε σύνορα και μας μάθαινε να μη μισούμε. Ο τότε διευθυντής, ο Σιράκ Σκίτνικ, ήταν ζωγράφος, συγγραφέας και κριτικός τέχνης, είχε απίθανη φαντασία και ταυτόχρονα σημαντικές οργανωτικές ικανότητες. Δική του ήταν η ιδέα να εκπέμπουμε τις ειδήσεις που μεταφράζονταν σε ξένες γλώσσες και τις χρησιμοποιούσαν το Υπουργείο Εσωτερικών, το Παλάτι και οι εφημερίδες.

Την εποχή εκείνη η ΒΕΡ έγινε θεσμός και άρχισε να χτίζει πολιτιστικές γέφυρες. Στις ξένες γλώσσες προστέθηκαν τσέχικα, ουγγαρέζικα, πολωνέζικα, ρώσικα, σερβοκροατικά, ελληνικά και τουρκικά, ισπανικά και αραβικά, αλβανικά και πορτογαλικά.

Τη δεκαετία του ’50, μόλις 20 χρονών, μεταφραστής και ομιλητής στις εκπομπές για την Γιουγκοσλαβία γίνεται ο Τζόκο Ρόσιτς, ένας από τους μετέπειτα πιο διάσημους ηθοποιούς της Βουλγαρίας, ενώ τη δεκαετία του ’60 διευθυντής της ΒΕΡ γίνεται ο Μπογκομίλ Νόνεφ, συγγραφέας και διπλωμάτης, στον οποίο απονεμήθηκε το 2002 το νεοϊδρυθέν τότε βραβείο «Σιράκ Σκίτνικ» για συνολική προσφορά στην κατοχύρωση της ραδιοφωνίας σαν κοινωνικό ΜΜΕ.

Ο πομπός στο Βακαρέλ εξέπεμπε απροβλημάτιστα ως την Αμερική, θυμάται εκείνος σε μια αρχειακή ηχογράφηση. Τότε από την Πολωνία ήρθαν και μας παρακάλεσαν να τον χρησιμοποιούν για να μπορούν να φτάνουν ως τις πολυάριθμες κοινότητές τους ανά τον κόσμο. Για διευθυντή των προγραμμάτων για το εξωτερικό πρότεινα τον Ασέν Νέικοφ που έδωσε ζωή και χρώμα στη Βουλγαρική Ραδιοφωνία. Ο ίδιος μιλούσε γερμανικά και γαλλικά και προσέλκυσε πολύ ικανούς δημοσιογράφους.

Κατά τις δημοκρατικές αλλαγές το 1990 διευθυντής της ΒΕΡ έγινε ο Αλεξάνταρ Βλάντκοφ από την Γερμανική Σύνταξη.

Η δουλειά στη Βουλγαρική Ραδιοφωνία ήταν πολύ ενδιαφέρουσα, λέει εκείνος. Εκπέμποντας στο εξωτερικό συναγωνίζεσαι τους εκεί ραδιοσταθμούς, δεν αρκεί να έχεις συμπαθητική φωνή, να ξέρεις άπταιστα τη γλώσσα, πρέπει να γνωρίζεις και τη χώρα, για την οποία εκπέμπεις, το ιστορικό, το πολιτικό και το πολιτιστικό της πλαίσιο.

Από την Αγγλική Σύνταξη ως την καρέκλα του υποδιευθυντή της ΒΕΡ φτάνει η Ράινα Κωνσταντίνοβα που έγινε και διευθύντρια του τμήματος «Ραδιοφωνία» της Ευρωπαϊκής Ραδιοτηλεοπτικής Ένωσης (EBU), ενώ σήμερα προεδρεύει το Κοινωνικό Συμβούλιο της ΒΕΡ.

Η Βουλγαρική Ραδιοφωνία δεν είναι απλά μέρος των βουλγάρικων ΜΜΕ, είπε εκείνη με αφορμή τα 70 χρόνια της Βουλγαρικής Ραδιοφωνίας το 2006. Πρόκειται για έναν μοναδικό θεσμό με υψηλό δημοσιογραφικό στάνταρ. Η Βουλγαρική Ραδιοφωνία είναι σημαντική για τη χώρα μας. Χάρη στους ταλαντούχους και αφοσιωμένους ανθρώπους που εργάζονται στις συντάξεις της κατάφερε να διατηρήσει την αξιοπρέπειά της και να ξεπεράσει μια σειρά από δυσκολίες. Εδώ δεν καταρτίζονται απλά επαγγελματίες, πρέπει να έχεις χαρακτήρα για να μπορέσεις να δείξεις την αληθινή Βουλγαρία.

Δυστυχώς το 2012 η Βουλγαρική Ραδιοφωνία σταμάτησε να εκπέμπει στα βραχέα κύματα και ο πομπός καταστράφηκε. Σήμερα οι συντάκτες δεν βγαίνουν «στον αέρα» και οι ακροατές μετατράπηκαν σε αναγνώστες της ιστοσελίδας που ενημερώνει όσους ενδιαφέρονται για όσα συμβαίνουν στον τομέα της πολιτικής, της οικονομίας, του πολιτισμού και του αθλητισμού στη Βουλγαρία. Εδώ μπορείτε επίσης να μάθετε για τους βουλγάρους επιστήμονες και εφευρέτες, να βρείτε άρθρα ιστορικά, λαογραφικά, αλλά και να μάθετε περισσότερα για τους τουριστικούς προορισμούς και τα αξιοθέατα. Η ιστοσελίδα δίνει και δυνατότητα να ακούσετε αυθεντική βουλγάρικη παραδοσιακή, κλασσική και ποπ μουσική εκτελεσμένη από τους πιο διάσημους σολίστες, από χορωδίες και ορχήστρες με παγκόσμια φήμη.

Παρόλα αυτά το προηγούμενο καλοκαίρι η ύπαρξη του σταθμού τέθηκε υπό αμφισβήτηση πολλοί όμως από τους συντάκτες δεν εγκατέλειψαν το πόστο τους.

Διατηρείτε ζωντανή τη βουλγαρική ταυτότητά μας, το εθνικό μας πνεύμα, γράφουν οι Βούλγαροι του εξωτερικού. Χαιρόμαστε που συνεχίζετε να υπάρχετε, σας έχουμε ανάγκη, γράφουν οι ξένοι αναγνώστες. Ζω στη Βουλγαρία εδώ και 5 χρόνια και παρά το ότι μαθαίνω σιγά σιγά βουλγάρικα μόνο χάρη σε σας μπόρεσα να καταλάβω τις γιορτές και τα έθιμά σας, να ενημερώνομαι και να συμμετέχω στα σημαντικά γεγονότα γράφει αναγνώστης από τη Χιλή. Χάρη σε σας βιώνω πιο ανώδυνα το ότι πρέπει να ζω στη Γερμανία για να βοηθήσω τα παιδιά μου που ήρθαν εδώ να εργαστούν, λέει μια ηλικιωμένη γυναίκα από το χωριό Μπρεστοβένε. Η Βουλγαρία είναι πανέμορφη, την ερωτεύτηκα από την πρώτη ματιά και με νοσταλγία διαβάζω όλα τα θέματά σας, λέει αναγνώστης από την Ολλανδία.

Μακάρι οι πολιτικοί της Βουλγαρίας να συνεχίσουν να είναι οξυδερκείς και διορατικοί και να μην επιτρέψουν να σιωπήσει η φωνή της Βουλγαρίας προς τον κόσμο.

Επιμέλεια: Νταρίνα Γκριγκόροβα

Μετάφραση: Αγάπη Γιορντανόβα

Φωτογραφία: αρχείο