Μέχρι τις 11 Μαρτίου στη Σόφια παρουσιάζεται έκθεση του βουλγάρου καλλιτέχνη Χούμπεν Τσερκέλοφ, ο οποίος δουλεύει στις ΗΠΑ. Ήταν η πρώτη παρουσίασή του στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης – τμήμα της Εθνικής Πινακοθήκης, και γενικά στη Βουλγαρία από 18 χρόνια και είναι υπό την αιγίδα της Αικατερίνα Ζαχάριεβα, αναπληρωτή πρωθυπουργού και υπουργού Εξωτερικών της Βουλγαρίας.

Στην έκθεση «Πλούτος» ο Χούμπεν Τσερκέλοφ παρουσιάζει πίνακες - αντίγραφα έργων διάσημων ζωγράφων όπως οι Μάρκβιτσκα, Αντόν Μίτοφ, Γιάροσλαβ Βέσιν, Ιβάν Μίλεφ, πάνω σε παλιά χαρτονομίσματα. Λογικά ρωτάμε τον ζωγράφο αν το εμπνέουν τα χρήματα ως έργα τέχνης.

Όχι τόσο ως τέχνη, όσο ως σύμβολο της πίστης στην αξία των πραγμάτων. Πρέπει κανείς να πιστεύει στην αξία τους. Και τότε όλα γίνονται λέει ο Τσερκέλοφ. Και ακόμα για τη στάση του απέναντι στο παρελθόν και τους πίνακες των μεγάλων βουλγάρων ζωγράφων: Στα παλιά βουλγαρικά χαρτονομίσματα χρησιμοποιούσαν πορτρέτα και εικόνες, που προέρχονται από τους διάσημους πίνακες βουλγάρων καλλιτεχνών. Αυτό ήταν το σημαντικό για μένα, δεν τα έβλεπα ως έργα τέχνης. Στις αρχές του 20ού αιώνα αποφασίστηκε να τοποθετηθούν πάνω σε χαρτονομίσματα. Εγώ πήρα αυτές τις εικόνες από κει και τις έβαλα σε πίνακες.

Η Σλάβα Ιβανόβα, διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης, υπενθύμισε ότι το 2018 κηρύχθηκε Ευρωπαϊκό Έτος Πολιτιστικής Κληρονομιάς.

Φυσικά, η έκθεση σχετίζεται με τη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς, μάλλον στη συνειδητοποίησή της από τον καλλιτέχνη, που στην περίπτωση αυτή είναι ο Χούμπεν. Με το δικό του τρόπο διερευνά τον δρόμο του και χαίρομαι που εδώ μας εκπλήσσει με μια συλλογή που σχετίζεται με τη βουλγαρική πολιτιστική κληρονομιά. Μερικές από τις εικόνες που παρουσιάζει δεν είναι μόνο από χαρτονομίσματα, άλλα από πίνακες, περιουσία της Εθνικής Πινακοθήκης. Η συλλογή είναι πολύ πλούσια, πολύ ευρεία, πολύπλευρη.

Στο χαιρετιστήριο μήνυμα εξ ονόματος της υπουργού Ζαχάριεβα αναφέρεται: Είναι σημαντικό το γεγονός ότι αυτή η έκθεση εγκαινιάζεται ακριβώς κατά τη διάρκεια της Βουλγαρικής Προεδρίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, γιατί έτσι μπορούμε να δείξουμε το διαφορετικό πρόσωπο της Βουλγαρίας, με το οποίο είμαστε περήφανοι. Και όχι μόνο διατηρεί άλλα και διαδίδει τα σημαντικά μηνύματα της χώρας μας - ότι οι Βούλγαροι είναι ταλαντούχοι, εργατικοί και συμβάλλουν στην ανάπτυξη της τέχνης και του πολιτισμού στην Ευρώπη και στον κόσμο.

Μια ματιά στο παρελθόν είναι η συλλογή του Χούμπεν Τσερκέλοφ, η οποία περιλαμβάνει συγκεκριμένες εικόνες και πορτρέτα σε χαρτονομίσματα, που προέρχονται τη δεκαετία του ’20 του περασμένου αιώνα, από σύγχρονα έργα τέχνης, λέει η κριτικός τέχνης Ναντέζντα Τζάκοβα, επιμελήτρια της έκθεσης. Ήταν πολύτιμες για εκείνη την εποχή και βλέπουμε ότι εξακολουθούν να βρίσκονται στην ιστορία της τέχνης. Έτσι ο Τσερκέλοφ θέτει ένα πολύ σημαντικό ερώτημα: πού είναι η σύγχρονη τέχνη, αν είναι μέρος της ιστορίας μας και ποιο είναι το μέλλον της;

Ο Χούμπεν Τσερκέλοφ γεννήθηκε το 1970 στο Κίρτζαλι. Μετά το 2000 ζει και εργάζεται στη Νέα Υόρκη. Σύμφωνα με τους κριτικούς τέχνης, τα έργα του συνδυάζουν με πρωτότυπο τρόπο τις βουλγαρικές παραδόσεις και την αμερικανική pop art. Ο ίδιος λέει, ότι είναι πολύ απασχολημένος, αλλά... Έχω αρχίσει να έρχομαι πιο συχνά στη Βουλγαρία, τουλάχιστον μία φορά το χρόνο. Προσπαθώ και τώρα με εκθέσεις... Ελπίζομαι να έχω περισσότερο χρόνο για να ταξιδέψω την άλλη φορά.

Το επόμενο πρότζεκτ του καλλιτέχνη ονομάζεται «120 πρόσωπα», αλλά ο Χούμπεν Τσερκέλοφ δε δίνει ακόμη λεπτομέρειες.

Μετάφραση: Πένκα Βέλεβα

Φωτογραφίες: sofiaarsenal-mca.org