Στην έκθεση για τα Δυτικά Βαλκάνια η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συνέστησε την έναρξη διαπραγματεύσεων για την ένταξη της Μακεδονίας και της Αλβανίας στην ΕΕ. Η οριστική απόφαση επί του ζητήματος αναμένεται αργότερα φέτος αλλά η σύσταση αποτελεί ένα σημαντικό βήμα για την υλοποίηση της φιλοδοξίας τα Δυτικά Βαλκάνια να γίνουν μέρος της ευρωπαϊκής οικογένειας.  Η ΕΕ ήδη έχει αρχίσει να διαπραγματεύεται με την Σερβία και το Μαυροβούνιο και μετά την Μακεδονία και την Αλβανία έπονται το Κόσσοβο και η Βοσνία-Ερζεγοβίνη. 

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε την σύστασή της ένα μήνα πριν τις 17 Μαΐου όταν στη Σόφια προβλέπεται να διεξαχθεί συνάντηση κορυφής μεταξύ της ΕΕ και των κρατών από τα Δυτικά Βαλκάνια. Η ύπατη εκπρόσωπος της ΕΕ για την Εξωτερική Πολιτική, Φεντερίκα Μογκερίνι επιμένει πως είναι πολύ σημαντικό σ’ αυτή τη συνάντηση να παρευρεθούν εκπρόσωποι και των 28 κρατών μελών αλλά και των 6 κρατών από τα Δυτικά βαλκάνια κάτι που σημαίνει πως ως τότε θα πρέπει να αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις και από τις δυο πλευρές του διαλόγου κορυφής.

Αυτές οι προκλήσεις θα συζητηθούν στις συναντήσεις που θα έχει η κυρία Μογκερίνι κατά την περιοδεία της στα Δυτικά Βαλκάνια αλλά η Βουλγαρία ενεργοποιήθηκε σ’ αυτόν τον τομέα νωρίτερα λόγω του ρόλου της σαν Πρόεδρος του Συμβουλίου της ΕΕ. Ο πρωθυπουργός Μπορίσοβ σχολίασε τις οξυμένες σχέσεις μεταξύ του Βελιγραδίου και της Πρίστινας, πρώτα πριν περίπου 10 μέρες στο Μόσταρ με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας της Σερβίας, Αλεξάνταρ Βούτσιτς και μετά στην Πρίστινα με τον Πρόεδρο του Κόσσοβο, Χασίμ Τάτσι.

Προχθές κατά τη διάρκεια της επίσκεψης εργασίας στη Πρίστινα ο κύριος Μπορίσοβ συνέστησε το Κόσσοβο και η Σερβία να ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις γιατί αν δεν τα καταφέρουν να συμφωνήσουν δεν θα μπουν στην ΕΕ και προειδοποίησε πως στη συνάντηση κορυφής στη Σόφια, το Μάιο, το Βελιγράδι και η Πρίστινα θα πρέπει να δηλώσουν μπροστά στα κράτη μέλη της ΕΕ πως θα βρουν λύσεις στα προβλήματά τους.

Ο κύριος Τάτσι υποσχέθηκε πως το Κόσσοβο θα συνεχίσει να αναζητά λύσεις ενώ ο κύριος Βούτσιτς είπε πως τον μήνα  που μένει ως τη συνάντηση  μπορούν πολλά να συμβούν και πως θα γίνουν προσπάθειες για την διαφύλαξη της ειρήνης και της σταθερότητας στα Βαλκάνια. Αυτές οι δηλώσεις σίγουρα θα γίνουν ακόμα πιο συγκεκριμένες κατά τις συναντήσεις των ηγετών των δυο χωρών με την κυρία Μογκερίνι τις επόμενες μέρες.

Προβληματική χώρα όσον αφορά την ένταξη στην ΕΕ είναι και η Βοσνία-Ερζεγοβίνη όπου η πολιτική πίεση γύρω από την έγκριση νέου εκλογικού κώδικα μπορεί να θέσει υπό αμφισβήτηση την ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας. Κατά την επίσκεψή του στο Μόσταρ και μετά, κατά την επίσκεψη του προέδρου του Υπουργικού Συμβουλίου της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, Ντένις Ζβίζντιτς, ο πρωθυπουργός της Βουλγαρίας, Μπόικο Μπορίσοβ, δήλωσε βέβαιος πως η ευρωατλαντική προοπτική δεν έχει εναλλακτική για τη χώρα αυτή.

Στην διάρκεια του μήνα που μένει ως τη συνάντηση της ΕΕ και των Δυτικών Βαλκανίων μένει να δούμε αν τελικά η Ισπανία θα στείλει εκπροσώπους στη Σόφια στην περίπτωση που το Κόσσοβο παρευρεθεί σαν χώρα με την ίδια ευρωπαϊκή προοπτική όπως τα υπόλοιπα κράτη των Δυτικών Βαλκανίων. Με την θέση της Ισπανίας συμφωνούν η Ρουμανία και η Κύπρος. Προς στιγμήν η Ισπανία δεν φαίνεται έτοιμη για συμβιβασμό αλλά αυτό μπορεί να αλλάξει. Ίσως ακριβώς σε σχέση μ’ αυτό ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν Κλοντ-Γιουνκέρ, δήλωσε στην Ευρωπαϊκή Βουλή πως «αν δεν δώσουμε στα Δυτικά Βαλκάνια νέα ελπίδα για ένταξη στην ΕΕ ρισκάρουμε να ανανεώσουμε τους πολέμους της δεκαετίας του 1990».

Ένα μήνα πριν την συνάντηση στη Σόφια, στις 17 Μαΐου 2018, υπό αμφισβήτηση  δεν είναι το αν η συνάντηση θα διεξαχθεί αλλά το αν θα εκπροσωπηθούν όλα τα κράτη. Η έκκληση της κυρίας Μογκερίνι για συμμετοχή όλων των κρατών της ΕΕ και των Δυτικών Βαλκανίων είναι ουσιαστικά έκκληση για πλήρη συμφωνία κάτι που είναι πολύ δύσκολο να επιτευχθεί ακόμα και στην ΕΕ.

Μετάφραση: Αγάπη Γιορντανόβα