Ως τις 22 Μαΐου οι κάτοικοι της Σόφιας και οι επισκέπτες της πόλης μπορούν να απολαύσουν την έκθεση «Μοντέλα Μέσων Μαζικής Μεταφοράς» στην γκαλερί Gifted Sofia. Εκθέτονται 29 κομμάτια που αναπαριστούν τραμ, λεωφορεία και τρόλεϊ, κλασσικά και μοντέρνα, κατασκευασμένα σε κλίμακα 1:43 από την ομάδα «Μοντέλα Αστικής Συγκοινωνίας», η οποία συμπεριλαμβάνει τον Νταριάν Γκεοργκίεφ, τον Ιβάιλο Αταμιάν και τον Γκεόργκι Γκαρμιντόλοφ. Τα μοντέλα είναι λεπτομερή και φτιάχνονται εξ ολοκλήρου στο χέρι. Οι κατασκευαστές αφιερώνουν πολλές ώρες εργασίας και δουλεύουν με την ψυχή τους.

Η ιδέα για την έκθεση γεννήθηκε στιγμιαία όταν είδα τις μακέτες και γνωρίστηκα με τους δημιουργούς τους, εξηγεί ο Βαλέρι Γκιούροφ, διευθυντής της γκαλερί. Αυτό που κάνει η ομάδα «Μοντέλα Αστικής Συγκοινωνίας» είναι εντυπωσιακό.

Τα μοντέλα φτιάχνονται από πλαστικό, ρετσίνι και μεταλλικά στοιχεία, αφού πρώτα ο Νταριάν Γκεοργκίεφ τα έχει σχεδιάσει με ακρίβεια. Η αδυναμία του Νταριάν είναι τα λεωφορεία «Ικάρους» και τα βουλγαρικά τραμ.

Το κάνω γιατί μου θυμίζουν για τα παιδικά μου χρόνια, λέει ο καλλιτέχνης. Μεγάλωσα με αυτά τα μέσα συγκοινωνίας και μαζί τους γυρίζω πίσω στο χρόνο, εκεί όπου ήμουν ευτυχισμένος. Τα βουλγαρικά τραμ είναι σύμβολο της Σόφιας. Δυστυχώς το εργοστάσιο για τα τραμ δεν υπάρχει πια και τα εν λόγω μέσα συγκοινωνίας είναι είδος προς εξαφάνιση. Γι’ αυτό κάναμε την έκθεση – για να μπορούν περισσότεροι άνθρωποι, άλλοι να θυμηθούν και άλλοι να συνειδητοποιήσουν τι είχαμε.

Το παλαιότερο μοντέλο τραμ που μπορούμε να δούμε στην έκθεση είναι το ρετρό κομμάτι Siemens–Halske που έμεινε στην ιστορία σαν το νούμερο «35». Κατασκευάστηκε το 1925 ειδικά για τη Σόφια. Ένα από αυτά τα τραμ συντηρήθηκε το 2007 στο εργοστάσιο «Τράμκαρ» και βολτάρει στις ράγες της πρωτεύουσας, μεταφέροντας τουρίστες, ενώ για τις γιορτές το στολίζουν τιμητικά.

Άλλο ενδιαφέρον μοντέλο είναι το τραμ Τ6Μ-800 «Σόφια», ένα κλασσικό τραμ που έχει παίξει σε πολλές ταινίες και έχει ποζάρει για πολλές παλιές φωτογραφίες.

Παράχθηκε σε 180 αντίτυπα και όλα τα επόμενα μοντέλα μιμούνται την κατασκευή του.

Από τα πιο καινούρια μοντέλα, τα οποία κινούνται και σήμερα στους δρόμους της πόλης, το ενδιαφέρον κινεί το μοντέλο Schindler. Οι άνθρωποι το ονομάζουν «το αγγούρι» λόγω του πράσινου χρώματός του.

Τα τραμ αυτά έφτασαν στη Σόφια σαν δωρεά από τη Βασιλεία της Ελβετίας, έχουν κλιματισμό και είναι αρκετά χαμηλά, έτσι ώστε να είναι βολικά για ηλικιωμένους και άτομα με ειδικές ανάγκες. Από αυτό το μοντέλο κινούνται 26 τραμ και 2 παλιά χρησιμοποιούνται για ανταλλακτικά.

Το παλαιότερο μοντέλο λεωφορείου στην έκθεση είναι το «Τσαβντάρ» Μ80 με παρελκόμενο για επιβάτες, που χρησιμοποιούταν πριν την εμφάνιση των μοντέλων με τη φυσαρμόνικα, λέει ο Ιβάηλο Αταμιάν. Έχω αδυναμία σ’ αυτή τη μάρκα που άρχισε να κατασκευάζεται το 1967 και κινούνταν στους δρόμους για περίπου μια δεκαετία».

Το πρώτο λεωφορείο με φυσαρμόνικα κατασκευάστηκε το 1969 και μπορούμε να δούμε το μοντέλο στην έκθεση. Αρχικά φτιάχτηκαν 15 κομμάτια, τα οποία κινούνταν στο Ρούσε, το Σούμεν, το Ταργκόβιστε και το Πλέβεν, αλλά όχι και στη Σόφια, όπου επιβλήθηκαν τα «Ικάρους».

Στην έκθεση μπορούμε να δούμε επίσης το πρώτο λεωφορείο που κινείται με φυσικό αέριο, το πολωνέζικο τραμ «Πέσα» και άλλα μοντέλα, τα οποία θα είναι προς πώληση μετά το τέλος της έκθεσης, στην οποία θα έχουμε τη δυνατότητα να θυμηθούμε τα εισιτήρια των 6 στοτίνκι της δεκαετίας του ’80.

Η ομάδα «Μοντέλα Αστικής Συγκοινωνίας» σχεδιάζουν να αγοράσουν και να συντηρήσουν το τελευταίο βουλγαρικό λεωφορείο «Τσαβντάρ» Β14-20, το επονομαζόμενο «Ακβάριουμ» (ενυδρείο) που παραγόταν από το 1980 ως το 1994.

Το μοντέλο είναι εξ ολοκλήρου βουλγαρικό και ήταν πρωτοποριακό για την εποχή του, λέει ο Ιβάιλο. Είχε μεγάλα παράθυρα και η γραμμή του είναι ενδιαφέρουσα. Το μοντέλο αυτό κέρδισε έναν διαγωνισμό, χάρη στον οποίο στάλθηκαν 200 λεωφορεία στην Αθήνα. Η ιδέα μας είναι να συντηρήσουμε και άλλα παλιά μέσα συγκοινωνίας και να διοργανώνουμε τουριστικές διαδρομές στην πόλη.

Μετάφραση: Αγάπη Γιορντανόβα

Φωτογραφίες:Ντεσισλάβα Σέμκοφσκα, «Μοντέλα Αστικής Συγκοινωνίας» και BGNES