Οι βουλγαρικές κοινότητες στη Σερβία, τη Δημοκρατία της Μακεδονίας, την Αλβανία και το Κόσοβο θα έπρεπε να συμμετάσχουν πιο ενεργά στις συζητήσεις που έλαβαν χώρα πριν από τη σύνοδο κορυφής ΕΕ - Δυτικών Βαλκανίων της 17^ης Μαΐου. Γνωρίζουν καλά την κατάσταση και τα προβλήματα σε αυτές τις χώρες και μπορούν να προσφέρουν πολλές πληροφορίες, επειδή αποτελούν φυσική σύνδεση μεταξύ της Βουλγαρίας και των κυβερνήσεων των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων - δήλωσε η Αντιπρόεδρος της Δημοκρατίας Ηλιάνα Γιότοβα σε συνδιάσκεψη, αφιερωμένη στις βουλγαρικές κοινότητες ως βασικό παράγοντα στη διαδικασία ένταξης των Δυτικών Βαλκανίων στην ΕΕ.

Ο αναπληρωτής πρωθυπουργός Βαλέρι Συμεώνοφ τόνισε ότι η πολιτική της ενσωμάτωσης της περιοχής στην ευρωπαϊκή οικογένεια θα συνεχιστεί από την Αυστρία, τη Ρουμανία, τη Φινλανδία και την Κροατία, επειδή η Βουλγαρική Προεδρία κατάφερε να επιστρέψει το θέμα στην ατζέντα της ΕΕ. Πρόσθεσε ότι το κλειδί για την επίλυση των προβλημάτων της περιοχής είναι η βελτίωση του επενδυτικού κλίματος, το οποίο εξαρτάται τόσο από τη σταθερότητα και την προβλεψιμότητα της οικονομίας, όσο από τις ειδικές δεσμεύσεις των χωρών για τη δημιουργία λειτουργικής οικονομικής συνεργασίας με βάση την καλή γειτονία.

Στη διάσκεψη συμμετείχαν επίσης εκπρόσωποι των βουλγαρικών μειονοτήτων στην Αλβανία, τη Σερβία, τη Δημοκρατία της Μακεδονίας και το Κόσοβο, οι οποίοι εξέφρασαν τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι βουλγαρικές κοινότητες στις χώρες αυτές. Ο πρόεδρος της Κρατικής Υπηρεσίας Απόδημων Βουλγάρων Πέταρ Χαραλάμπιεφ έδωσε ιδιαίτερη προσοχή στην κατάσταση στο Κόσοβο και τη Σερβία, όπου οι Βούλγαροι εδώ και χρόνια αγωνίζονται για τα δικαιώματά τους ως πολίτες των δύο χωρών:

Μία από τις οργανώσεις των Βουλγάρων στο Κόσοβο έχει καταθέσει πάνω από 500 υπογραφές στο κοινοβούλιο του Κοσόβου για την αναγνώριση της βουλγαρικής εθνικής μειονότητας. Οι Βούλγαροι θέλουν να αναγνωριστούν όπως έγινε με τις μειονότητες των Μαυροβούνιων, Κροατών και Βοσνίων, για να αξιοποιήσουν αποτελεσματικά όλες τις ευκαιρίες ανάπτυξης που προσφέρει η χώρα. Οι Βούλγαροι μπορεί να είναι ένα πολύ σοβαρό ανθρώπινο κεφάλαιο που να χρησιμοποιηθεί για την ταχύτερη ενσωμάτωση του Κοσόβου στις ευρωπαϊκές διαδικασίες. Στη Σερβία η βουλγαρική μειονότητα έχει αναγνωριστεί, η συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών ενισχύεται, αλλά και εκεί υπάρχουν προβλήματα, ανέφερε ο Χαραλάμπιεφ.

Η γνώμη του υποστηρίχτηκε από τον πρόεδρο του Πολιτιστικού και Πληροφοριακού Κέντρου στο Μποσίλεγκραντ Ιβάν Νικόλοφ, ο οποίος δήλωσε ότι τα συμβαίνοντα στην πόλη αυτή καταδικάζουν τον βουλγαρικό πληθυσμό σε εξαφάνιση. Εξέφρασε και την ανησυχία ότι οι συμπατριώτες μας θα είναι η πρώτη μειονότητα, που θα εξαφανιστεί στον εθνοτικό χάρτη της Ευρώπης, και την ευθύνη γι’ αυτό θα φέρουν τόσο η Σερβία, όσο και η Βουλγαρία. Σύμφωνα με τον Νικόλοφ, αυτή η διαδικασία βρίσκεται σε εξέλιξη, επειδή:

Παρατηρείται γήρανση του πληθυσμού και οι εργαζόμενοι είναι λίγοι. Η οικονομία μας έχει καταστραφεί ήδη το 2001, όπως και η γεωργία. Το ίδιο ισχύει για την εκπαίδευση και την εκμάθηση βουλγαρικής γλώσσας.

Ένα άλλο σοβαρό πρόβλημα για τους Βουλγάρους στη Σερβία είναι ότι, οι κληρονόμοι τους συχνά εγγράφονται με ονόματα βάσει σερβικού μοντέλου. Ο Αλεξάνταρ Ντιμιτρόφ, μέλος του συλλόγου «Φωνή» στο Μποσίλεγκραντ, πρότεινε η Βουλγαρία να ζητήσει συμβουλές από άλλες ευρωπαϊκές χώρες σχετικά με τις πολιτικές προστασίας των μειονοτήτων που βρίσκονται σε άλλες χώρες. Ως ένα καλό παράδειγμα αναφέρθηκε η Ουγγαρία, η οποία πριν από δύο χρόνια υποστήριξε τη μειονότητά της στη Βοϊβοντίνα με 160 εκατομμύρια ευρώ για τις μικρές επιχειρήσεις, κάτι που επέτρεψε οι Ούγγροι να μείνουν εκεί.

Κοινά και μόνιμα προβλήματα των βουλγαρικών μειονοτήτων στη Σερβία, την Αλβανία, το Κόσοβο και τη Δημοκρατία της Μακεδονίας παραμένουν η βαριά διαδικασία για την απόκτηση βουλγαρικής υπηκοότητας, καθώς και τα εμπόδια μπροστά στα παιδιά μικτών γάμων να επισκέπτονται βουλγαρικά σαββατοκυριακάτικα σχολεία. Η έλλειψη τέτοιων στις περισσότερες από τις χώρες σκοπεύει στην αφομοίωση των συμπατριωτών μας εκεί, έτσι ώστε να ξεχάσουν την πατρίδα και την καταγωγή τους. Η μόνη εξαίρεση είναι η Δημοκρατία της Μακεδονίας, γιατί στα Σκόπια στις αρχές του τρέχοντος έτους άνοιξε το πρώτο βουλγαρικό κυριακάτικο σχολείο που θα κρατήσει ζωντανή τη βουλγαρική αυτοσυνείδηση.

Μετάφραση: Πένκα Βέλεβα