Στη Σόφια παρουσιάστηκε το άλμπουμ «Η Θεσσαλονίκη και οι Βούλγαροι – ιστορία, μνήμη και σύγχρονη εποχή», το οποίο είναι μέρος ενός σχεδίου επί του θέματος, υλοποιημένου από το Ινστιτούτο Βαλκανικών Σπουδών της Βουλγαρικής Ακαδημίας Επιστημών (ΒΑΕ) σε συνεργασία με την Κρατική Υπηρεσία Αρχείων και άλλους θεσμούς.

Γιορτή των βουλγαρικών συνδέσμων βιοτεχνών με αφορμή την 11η Μαΐου – Ημέρα των Αγίων Κυρίλλου και Μεθοδίου, 1906

Άνθρωπος δίχως γνώση για την καταγωγή του είναι σαν δέντρο δίχως ρίζα, λέει η υπεύθυνη για το σχέδιο, υφηγήτρια Γιούρα Κωνσταντίνοβα από το Ινστιτούτο Βαλκανικών Σπουδών. Δεν μπορούμε να μην έχουμε μνήμη γι’ αυτό το οποίο έχει συμβεί. Πρέπει να έχουμε θεμέλια, πάνω στα οποία να σταθούμε, στα οποία να στηριχθούμε, που να μας δίνουν νόημα και να μας γενούν συναισθήματα.

Το άλμπουμ αναφέρεται στην εποχή από τις αρχές του 19^ου αιώνα ως τις μέρες μας. Η βουλγαρική κοινότητα στη Θεσσαλονίκη ανθούσε μετά την Απελευθέρωση της Βουλγαρίας (1878) όταν η Μακεδονία και η Θράκη, συμπεριλαμβανομένου και η πόλη της Θεσσαλονίκης, έμειναν στα όρια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Στην όμορφη πόλη εγκαταστάθηκαν τότε πολλοί Βούλγαροι από τις γύρω περιοχές που αναζητούσαν ασφάλεια και ευημερία.

Ένας από τους στόχους του σχεδίου είναι να ερευνήσουμε τις βουλγαρικές προσωπικότητες που έπαιζαν ρόλο στα κοινωνικά δρώμενα, λέει η κυρία Κωνσταντίνοβα. Δεν είναι μόνο οι αδερφοί Κύριλλος και Μεθόδιος που μας συνδέουν με τη Θεσσαλονίκη. Υπάρχουν επίσης πολλοί Βούλγαροι που έχουν τελειώσει τα γυμνάσια αρρένων και θηλέων όπως και το Εμπορικό Λύκειο της πόλης.Αυτοί οι άνθρωποι έχουν απογόνους και ένας από τους στόχους μας είναι να δημιουργήσουμε συνθήκες για να συνδεθούν μαζί μας, να διηγηθούν τις ιστορίες που θυμούνται. Ήδη έχουμε δωρεές σε φωτογραφίες, τις οποίες έχουμε ψηφιοποιήσει.

Οι πρώτοι μαθητές στο Αμερικανικό Αγροτικό Σχολείο στη Θεσσαλονίκη, ορφανοί από την Εξέγερση του Ιλίντεν. Καθηγήτριες και μαθητές του γαλλικού κολλεγίου στη Θεσσαλονίκη.

Όταν κάποιος ξεφυλλίσει αυτό το άλμπουμ βλέπει πως παρουσιάζεται όχι μόνο η πολιτική ιστορία και οι μάχες για την εθνική συνείδηση, είπε εκείνος. Βλέπει την πολιτιστική, την οικονομική ανάπτυξη των συμπατριωτών μας στη Θεσσαλονίκη. Τα πρώτα έγγραφα είναι από τις αρχές του 18^ου αιώνα και οι τελευταίες σελίδες είναι αφιερωμένες στις πρόσφατες συναντήσεις μεταξύ του πρωθυπουργού της Βουλγαρίας, Μπόικο Μπορίσοφ, με τον πρωθυπουργό της Ελλάδας, Αλέξη Τσίπρα.

Ο πίνακας „Ο Κεράτιος Κόλπος στην Κωνσταντινούπολη” του Ντραγκάν Τάπκοφ, ο οποίος τελείωσε τη μέση εκπαίδευσή του στη Θεσσαλονίκη και ζωγραφική στη Ρώμη

Η Πύλη του Βαρδάρη – γκραβούρα του βιβλίου „Ταξίδι στη Μακεδονία”, 1831, του γάλλου επιστήμονα και διπλωμάτη Ε. Μ. Κουζινερί. Στα τέλη του 19ου αιώνα η περιοχή γύρω από την πύλη είναι κατά κύριο λόγο βουλγαρική συνοικία.

Μετάφραση: Αγάπη Γιορντανόβα

Φωτογραφίες: Κεντρικά Κρατικά Αρχεία,

Οικογενειακό αρχείο των Τάπκοβι και της Ράγια Ζαΐμοβα,

Οικογενειακό άλμπουμ New York & Thessaloniki, 1994