Το τζαζ φόρουμ που διεξάγεται εδώ και 27 χρόνια στο πλαίσιο του Διεθνούς Μουσικού Φεστιβάλ «Καλοκαίρι της Βάρνα» παραδοσιακά παρουσιάζει διάσημα ονόματα και πρωτοεμφανιζόμενους από την παγκόσμια σκηνή της επονομαζόμενης «ελεύθερης μουσικής». Το φόρουμ λαμβάνει χώρα κάτω από τον ουρανό της Βάρνα στην εσωτερική αυλή του Αρχαιολογικού Μουσείου της πόλης, το οποίο στεγάζεται σε ένα πολύ όμορφο νεοαναγεννησιακό κτίριο χτισμένο στα τέλη του 19^ου αιώνα.

Φέτος το πρόγραμμα ήταν όπως πάντα ενδιαφέρον και αποτελούταν από 4 συναυλίες για ένα Σαββατοκύριακο. Πρώτοι στην σκηνή ανέβηκαν οι μουσικοί από το κουαρτέτο του βιολιστή Μπάρτοκ Ντβόρακ από την Πολωνία /Bartosz Dworak Quartet/. Ο Μπάρτοκ μαζί με τον Πιοτρ Ματούσικ στο πιάνο, τον Σιμόν Μαντέι στα κρουστά και τον Γιακούμπ Ντβόρακ στο μπάσο έχουν τη φήμη ανθρώπων με ασυνήθιστο τρόπο σκέψης.

Έρχομαι στη Βουλγαρία για πρώτη φορά και μου αρέσει πολύ, είπε ο βιολονίστας. Νιώθω σαν στο σπίτι μου, ενώ το κοινό αγαπάει τη μουσική και την τζαζ. Το φεστιβάλ διεξάγεται σε πολύ ωραίο μέρος και είναι μια πολύ καλή εκδήλωση.

Ακολούθησε το τρίο «Εκζότικα» που αποτελείται από τους διάσημους μουσικούς Τσίκο Φρίιμαν /Chico Freeman/ στο σαξόφωνο (που έχει παίξει και στο φεστιβάλ «Απολλώνια»), Χάιρι Κέντσιγκ /Heiri Känzig/ στο κοντραμπάσο και Ρέτο Βέμπερ /Reto Weber/ στα κρουστά.

Έχω συγκρότημα στις ΗΠΑ που λέγεται Chico Freeman Plus+tet και αποτελείται από αμερικάνους, λέει ο Τσίκο. Συνεργάζομαι και με αυτούς τους υπέροχους μουσικούς στο πλαίσιο του τρίο. Στην Σόφια έχω ξαναπαίξει, μάλιστα με τον Μίλτσο Λεβίεφ. Στη Βάρνα έρχομαι για πρώτη φορά και μου αρέσει πολύ. Οι άνθρωποι είναι ζεστοί ενώ ο καλλιτεχνικός διευθυντής του φεστιβάλ, ο Ανατόλι Βαπίροφ, είναι θαυμάσιος άνθρωπος.

Ο Ρέτο Βέμπερ είναι από τους καλύτερους ντράμερ και έχει εφεύρει ένα μουσικό όργανο, το Hang, που είναι ιδιαίτερα δημοφιλές.

Είναι κατασκευασμένο βάσει δικής μου ιδέας στη Βέρνη, την πρωτεύουσα της Ελβετίας, πριν από 17 χρόνια, λέει ο μουσικός. Έδωσα την ιδέα σε έναν μάστορα από το Τρινιντάντ που είναι ο μόνος, στον οποίο έχω εμπιστοσύνη να μου κουρδίζει το Steel Pan. Τον ρώτησα αν θα μπορούσε να φτιάξει ένα μεταλλικό Ghatam – ινδικό μουσικό όργανο από πηλό. Του πήρε 9 μήνες για να βγάλει από δυο ατσάλινα τύμπανα τις 9 νότες που το αποτελούν. Μου αρέσει να ταξιδεύω και να παίζω σε εξωτικά όργανα. Παίζω με πολλούς έμπειρους μουσικούς από όλο τον κόσμο, εμπνέομαι από αυτούς, αλλά δεν τους μιμούμαι. Το στυλ μου είναι ευρωπαϊκό.

Το φεστιβάλ στη Βάρνα επισκέπτεται κάθε χρόνο από το 1994 ο Ότμαρ Κλάμερ /Otmar Klammer/, μουσικός συντάκτης σε αυστριακή εφημερίδα που διοργανώνει αντίστοιχο φεστιβάλ στο Γκρατς και είναι καλλιτεχνικός διευθυντής στο τζαζ κλαμπ της πόλης. 

Πάντοτε ανακαλύπτω εδώ μουσική που δεν έχω ξανακούσει, λέει εκείνος. Οι μουσικοί που συμμετέχουν έχουν κλασσική παιδεία. Από την άλλη συχνά συνδυάζουν την τζαζ με παραδοσιακά βουλγάρικα ακούσματα. Η ατμόσφαιρα του φεστιβάλ είναι ξεχωριστή, μου αρέσει και το κοινό, γιατί είναι καλλιεργημένο. Το πρόγραμμα πάντα είναι επιπέδου και εδώ βρίσκω παλιούς φίλους όπως τους μουσικούς από το David Helbock’s Random Control που θα κλείσουν το φεστιβάλ.

Το φεστιβάλ «Καλοκαίρι της Βάρνα» διεξάγεται με την υποστήριξη του Δήμου Βάρνα και του Υπουργείου Πολιτισμού της Βουλγαρίας. Τους μουσικούς επιλέγει ο Ανατόλι Βαπίροφ, ουκρανός σαξοφωνίστας και συνθέτης που δίδασκε στη Μουσική Ακαδημία του Λένινγκραντ και ήρθε να ζήσει στη Βουλγαρία το 1985. Στα χρόνια που πέρασαν, στη σκηνή του φεστιβάλ έχουν παίξει ο Μέλ Ουέλμπορν, ο Γιούρι Κουζνετσόφ, ο Άλμπερτ Μάνγκελσφορντ, ο Ρούμεν Τόσκοφ – Ρούπετο, ο Χρίστο Γιότσοφ, ο Στογιάν Γιανκούλοφ, ο Αντόνι Ντόντσεφ και πολλοί άλλοι.

Δεν είναι εύκολο να βρίσκουμε χορηγούς, αλλά αυτό δεν μας σταματά, λέει ο καλλιτεχνικός διευθυντής του φεστιβάλ. Για άλλη μια φορά καταφέραμε να καλέσουμε πολύ καλούς μουσικούς.

Συναυλίες έδωσαν ακόμα ο τρομπετίστας Ρόσεν Ζαχάριεφ και ο ντράμερ Σάντι Ντάνιελ μαζί με τον Αιούνε Σούλε από την Γκάνα, ο οποίος έπαιξε παραδοσιακή για τη χώρα του κιθάρα, την οποία χρησιμοποιούν οι σαμάνοι για να θεραπεύουν αρρώστους.

Μετάφραση: Αγάπη Γιορντανόβα

Φωτογραφίες: Αλμπένα Μπέζοβσκα