Στο Περιφερειακό Μουσείο Ιστορίας στη Σόφια, εγκαινιάστηκε έκθεση «Πουλιά στην Τέχνη και τον βασιλιά Φερδινάνδο Ι», η οποία εμφανίζονται για πρώτη φορά ακουαρέλες καλλιτεχνών, οι οποίοι εικονογράφησαν ένα από τα πιο πολύτιμα περιοδικά ορνιθολογίας – το περιοδικό «Νάουμαν, Φυσική Ιστορία των πτηνών της Κεντρικής Ευρώπης» (Naumann, Naturgeschichte der Vogel Mittel-Europas). Η έκθεση επικεντρώνεται στην αδιαμφισβήτητη συμβολή του βασιλιά Φερδινάνδου στην ανάπτυξη των φυσικών επιστημών, της τέχνης και των μουσίων στη Βουλγαρία, καθώς και για τη συμβολή του στη βουλγαρική ορνιθολογία. Για πολλά χρόνια η ανεκτίμητη συλλογή από περίπου 400 υδατογραφίες και απεικονίσεις, θεωρούταν χαμένη ή κατεστραμμένη κατά τη διάρκεια των πολέμων. Στην πραγματικότητα, όμως, διατηρείται στη Βουλγαρία.

Μέχρι στιγμής, δεν έχει εξεταστεί σαν αντικείμενο εκφραστικής τέχνης – λέει η Χριστίνα Γκροζντάνοβα, γενικός έφορος του Ταμείου Τέχνης του Μουσείου. Από τη δημιουργία τους, οι εικόνες, που δημοσιεύθηκαν σε 12 τόμους το 1905, είχαν αποθηκευτεί σε διάφορα μουσεία. Λόγω της επανειλημμένης αλλαγής των θεσμών που τη φροντίζουν, η συλλογή δεν εκτέθηκε ή ερευνήθηκε. Επί του παρόντος ανήκει στο Ινστιτούτο ερευνών βιοποικιλότητας και οικοσυστημάτων της Ακαδημίας Επιστημών της Βουλγαρίας, το οποίο μας την παραχώρησε για την έκθεση.

Στην έκθεση παρουσιάζονται, επίσης, έργα βουλγάρων καλλιτεχνών που φιλοτεχνήθηκαν ταυτόχρονα με τις μοναδικές ακουαρέλες. Πρόκειται για έργα που απεικονίζουν πουλιά και διακοσμητικά έργα των πρώτων και διασημότερων καλλιτεχνών που έβαλαν τις βάσεις της βουλγαρικής εκφραστικής τέχνης. Μεταξύ αυτών είναι ο Ιβάν Μίλεφ, ο οποίος συμμετέχει στην έκθεση με ένα σχέδιο εξωφύλλου για το βιβλίο «Πτηνά του δάσους», ο Νικολάι Ροστόφτσεφ διάσημος βούλγαρος ζωγράφος, με την εικόνα ενός δρυοκολάπτη, φιλοτεχνημένη το 1926, η οποία εκτέθηκε μαζί με εικόνες με δρυοκολάπτες από δυτικούς καλλιτέχνες.

Για να απεικονιστεί ο καλλιτέχνης Χαραλάμπι Τάσεφ, η Πινακοθήκη της Σόφιας πρόσφερε ένα πολύτιμο γλυπτό του Βασίλ Ζιντάροφ.

Περιέργως, παρά τις διαφορές στο ύφος και την εντελώς διαφορετική προσέγγιση των βούλγαρων και των δυτικών καλλιτεχνών, υπογραμμίζει η Χριστίνα Γκροζντάνοβα, φαίνεται η σύνδεση και το κοινό στις εικόνες των πουλιών στη φύση. Είναι, επίσης, ενδιαφέρον ότι χρησιμοποιήθηκαν ταριχευμένα πουλιά σαν μοντέλα. Η έκθεση επηρεάζεται από το θέμα του κυνηγιού, που εκείνη την εποχή ήταν συνδεδεμένο με το ερευνητικό έργο και το έργο των εικονογράφων.

Η έκθεση περιλαμβάνει αρχειακές φωτογραφίες του τσάρου και διάφορα άλλα εκθέματα, συμπεριλαμβανομένου ενός βασιλικού σερβίτσιου για σερβίρισμα κυνηγιού των αρχών του αιώνα, και τέσσερις από τους 12 τόμους, οι οποίοι είναι εξαιρετικά σπάνιοι.

Παρουσιάζεται, επίσης, ένα από τα αντίγραφα του πανάκριβου, σε παγκόσμιο επίπεδο, βιβλίου «Τα πουλιά της Αμερικής», του Τζον Τζέιμς Οντιμπόν, με διαστάσεις 101x152 εκατοστά. Σε μια βιτρίνα εκθέτουμε πρωτότυπα έργα ζωγραφικής του Παύλου Πάτεφ και του Νικολάι Μπόεφ και χειρόγραφο, που δημοσιεύθηκε το 1950 με τίτλο «Πουλιά της Βουλγαρίας».

Αν και κυκλοφόρησε πολύ αργότερα, είναι εξαιρετικά σημαντικό αφού αυτή είναι η πρώτη έκδοση με πρωτότυπα σχέδια της Βουλγαρίας - διευκρινίζει η Χριστίνα Γκροζντάνοβα.

Στην έκθεση περιλαμβάνεται ένα εξαιρετικά πολύτιμο μεγάλο επίσημο πορτρέτο του βασιλιά Φερδινάνδου Ι, ελαιογραφία του Νικόλα Μιχάιλοφ, ενός από τους πιο διάσημους ζωγράφους πορτραίτων της Βουλγαρίας, ο οποίος φιλοτέχνησε δεκάδες πορτρέτα σημαντικών ιστορικών προσωπικοτήτων.

Η πραγματοποίηση της έκθεσης είναι πολύ σημαντική, δεδομένου ότι δεν έχει εκτεθεί μέχρι σήμερα, γεγονός περίεργο, δεδομένης της ταυτότητας του προσώπου που απεικονίζεται, και, επίσης, του γεγονότος ότι ο καλλιτέχνης είναι διάσημος, λέει η Χριστίνα Γκροζντάνοβα. Αυτό το πορτρέτο παραχωρήθηκε, ειδικά για την έκθεσή, από μια ιδιωτική συλλογή που βρίσκεται στη Γερμανία και για το λόγο αυτό δεν είχε παρουσιαστεί μέχρι σήμερα.

Η έκθεση «Τα πτηνά στην τέχνη και ο βασιλιάς Φερδινάνδος Ι», θα λειτουργεί μέχρι την 31η Οκτωβρίου.

Μετάφραση: Σταύρος Βανιώτης