Η Βικτόρια Βόιτοβιτς έφερε δάκρυα στα μάτια της κριτικής επιτροπής του μουσικού σόου «Η φωνή της Βουλγαρίας» με την εκτέλεσή της του δημοτικού τραγουδιού «Πού είναι η αγάπη μου». Η Βικτόρια έρχεται από την Ταρακλία – γη βουλγάρων προσφύγων στη Μολδαβία, μιλάει τη γλώσσα των προγόνων της και με ζήλια διατηρεί τη μνήμη για όλα τα βουλγαρικά, που τους έμειναν μετά τη μετανάστευσή τους κατά τον Ρωσοτουρκικό Πόλεμο του 1768-1774.

Αγαπάω πολύ το βουλγαρικό φολκλόρ και βρήκα μέσα μου μεγάλη επιθυμία να το ερμηνεύω. Η μητέρα μου επίσης ερμηνεύει πολύ καλά δημοτικά τραγούδια – λέει εκείνη. – Τα αγαπάω γιατί έχουν βαθύ νόημα, που αφορά τον πατριωτισμό, αλλά και περιέχουν πληροφορίες για την ιστορία του βουλγαρικού λαού. Τα δημοτικά τραγούδια μου υπενθυμίζουν ότι οι πρόγονοί μου είναι επίσης από τη Βουλγαρία.

Το κορίτσι της Βεσσαραβίας έχει τελειώσει ιστορία, για μικρό χρονικό διάστημα σπουδάζει και στη Βουλγαρία, αλλά επιλέγει να επιστρέψει στην Ταρακλία, για να εργάζεται με νέους, παραδίδοντάς τους την αγάπη για την πατρίδα, τον πολιτισμό και τις παραδόσεις. Και επίσης – για να διοργανώνει πολιτιστικές εκδηλώσεις όπως ο μουσικός διαγωνισμός «Άσπρο συννεφάκι», και το φεστιβάλ, στο οποίο παιδιά από τα περίχωρα έρχονται σε παραδοσιακές ενδυμασίες και αναπαριστάνουν τα βουλγαρικά έθιμα με τραγούδια και χορούς.

Εδώ όλοι μιλάνε τη βουλγαρική γλώσσα, έστω και λίγο πιο διαφορετική – λέει επίσης η Βικτόρια. Η Ταρακλία ως κέντρο του βουλγαρικού πολιτισμού στη Μολδαβία τη διατηρεί μέσω της διατήρησης των παραδόσεων και των εκδηλώσεων με παιδιά, μέσω των βουλγαρικών σχολείων και πανεπιστημίου. Επίσης γιορτάζουμε όλες τις γιορτές που ξέρουμε από τις γιαγιάδες και τους παππούδες μας – τα Χριστούγεννα, το Πάσχα, την 3^η Μαρτίου, το Σάββατο του Λαζάρου. Χαίρομαι που βλέπω όλα αυτά, γιατί στο σημερινό παγκοσμιοποιημένο κόσμο ο πολιτισμός σταδιακά ξεχνιέται και οι νέοι ενδιαφέρονται για άλλα πράγματα. Γι’ αυτό είναι σημαντικό να διαφυλάσσουμε το δικό μας – και όταν σε κάποια γιορτή φοράμε τις παραδοσιακές στολές να θυμόμαστε την ιστορία.

Πώς ζουν οι Βούλγαροι στη Μολδαβία, που είναι 65 χιλιάδες άτομα περίπου, πέρα από την εθνική αυτοσυνείδηση και τη μνήμη;

Ζουν όπως παντού – τα παιδιά πηγαίνουν σχολείο και οι νέοι φεύγουν για το εξωτερικό γιατί δεν έχει δουλειά – λέει η Βικτόρια. – Ενδιαφερόμαστε για όλα που μας κάνουν ευτυχισμένους – τον πολιτισμό, τον αθλητισμό, τα ταξίδια. Η πόλη μας είναι μικρή, έχει 15 χιλιάδες κατοίκους περίπου και πολλοί άνθρωποι μένουν στην ύπαιθρο, όπου έχουν κήπους και παράγουν όλα μόνοι τους. Νομίζω ότι έχουμε προοπτικές ανάπτυξης και πρέπει να εργαζόμαστε περισσότερο για την καλλιέργεια της βουλγαρικής αυτοσυνείδησης στους ανθρώπους στη Μολδαβία. Βέβαια, αυτό είναι καθήκον του σχολείου και των γονέων, αλλά λόγω της μετανάστευσης πολλά παιδιά μένουν με τις γιαγιάδες και τους παππούδες τους και αυτό είναι μεγάλο πρόβλημα. Εγώ προσωπικά εργάστηκα λίγο στη Βουλγαρία και γύρισα γιατί βλέπω ότι μπορώ να κάνω κάτι χρήσιμο εδώ. Θα ήθελα να είχε περισσότερους συνομήλικούς μου στη Μολδαβία για να αναπτυσσόμαστε, αλλά δεν έχουμε εργοστάσια, δεν έχουμε υποδομές, που να επιτρέπουν στους νέους να γυρίσουν. Γι’ αυτό οι Βούλγαροι της Βεσσαραβίας είναι παντού – τόσο στην Ευρώπη, όσο στη Ρωσία και την Αμερική. Οι άνθρωποι απλώς εγκαταλείπουν τη Μολδαβία.

Η Βικτόρια όχι για πρώτη φορά ακούει τον ισχυρισμό ότι οι βουλγαρικές κοινότητες στο εξωτερικό νιώθουν πολύ περισσότερο Βούλγαροι από τους συμπατριώτες τους που ζουν μέσα στα σύνορα της χώρας. Και έχει την εξήγησή της – οι Βούλγαροι στη Μολδαβία ζουν σε μικρές πόλεις και χωριά και νιώθουν σαν ένα σύνολο, που ενώνεται από την αποστολή να θυμούνται γιατί οι πρόγονοί τους ήρθαν εδώ πριν από 200 χρόνια. Μου αρέσουν και ο Ήλιος, και ο ουρανός, και τα δάση και η θάλασσα – όλα είναι όμορφα στη Βουλγαρία και χαίρομαι για τους ανθρώπους που τα βλέπουν κάθε μέρα, λέει στο τέλος η Βικτόρια.

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα