Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότεροι άνθρωποι στράφηκαν στα βιολογικά προϊόντα τα οποία πωλούνται κυρίως στις λαϊκές αγορές. Τέτοιες αγορές όμως υπάρχουν στις μεγάλες πόλεις και οι παραγωγοί πρέπει να διανύουν μεγάλες αποστάσεις για να βρουν αγοραστές ενώ ταυτόχρονα αντιμετωπίζουν και δυσκολίες όπως η διακοπή των επιδοτήσεων και τα υπερβολικά ακριβά τέλη για το δικαίωμα να πουλούν στους πεζόδρομους.

Στις λαϊκές αγορές μπορούμε να βρούμε φρούτα και λαχανικά, μέλι, γαλακτοκομικά προϊόντα, γλυκά και κρασί κατευθείαν από τους παραγωγούς. Εκεί δεν επιτρέπονται έμποροι που να μεταπωλούν προϊόντα που δεν είναι δικά τους. Η Ελισαβέτα Πάντεβα από το ίδρυμα για βιολογική γεωργία «Μπιοσελένα» διοργανώνει την λαϊκή αγορά μπροστά στο υπουργείο Γεωργίας, στη Σόφια, κάθε Τετάρτη. Τη ρωτήσαμε για τα κριτήρια που πρέπει να πληρούν οι πωλητές.

«Τα προϊόντα στις λαϊκές αγορές δεν είναι υποχρεωτικό να είναι βιολογικά, λέει εκείνη. Αν ένας αγρότης δεν ψεκάζει και δεν χρησιμοποιεί χημικά λιπάσματα, αν η σοδειά του είναι καλή, τότε μπορεί να την προσφέρει στη λαϊκή αγορά. Εδώ οι παραγωγοί έχουν άμεση επαφή με τους καταναλωτές και τα προϊόντα πωλούνται σε τιμές ικανοποιητικές και για τις δυο πλευρές».

Ο έλεγχος των λαϊκών αγορών γίνεται από την Υπηρεσία Ασφάλειας Τροφίμων. Ταυτόχρονα από το ίδρυμα «Μπιοσελένα» προσέχουν να μην γίνονται καταχρήσεις κατά την πώληση προϊόντων. Ένα από τα προβλήματα των παραγωγών είναι πως για να πουλήσουν την παραγωγή τους πρέπει να νοικιάσουν πάγκο ο οποίος κοστίζει δέκα φορές περισσότερο από αυτούς στις δημόσιες αγορές. Κατά τον αγρότη Στογιάν Σιμεώνοβ αυτό είναι έτσι γιατί η λαϊκή αγορά πληρώνεται σαν εκδήλωση όπως τα μήτινγκ και οι διαμαρτυρίες που σημαίνει πως στην τιμή συμπεριλαμβάνεται δικαίωμα να κάνεις χρήση του πεζοδρομίου, να τοποθετηθούν χημικές τουαλέτες, να υπάρχει ιατρική ομάδα και αυτοκίνητο της πυροσβεστικής. Όλα αυτά τα έξοδα αυξάνουν την τιμή των προϊόντων.

Ο κύριος Σιμεώνοβ ασχολείται επαγγελματικά με βιολογική γεωργία εδώ και 9 χρόνια. Ξεκίνησε με δυο κτήματα και σήμερα με την οικογένειά του και κάμποσους εργάτες καλλιεργεί 110 στρέμματα με λαχανικά και τριφύλλι.

«Το κτήμα μας βρίσκεται στο χωριό Λεσνόβο κοντά στο Ελίν Πελίν, λέει εκείνος. Αν η εργασία μας επιδοτείται καλά τότε μπορούμε να υπάρχουμε αλλά αυτή τη στιγμή μόνο το 1/6 του αγροκτήματος λαμβάνει αποζημιώσεις για βιολογική καλλιέργεια. Πάντα βρίσκουν μηχανισμούς να μας κόβουν τα χρήματα και συνήθως οι χρονιές μας είναι μηδενικές. Ταυτόχρονα έχουμε δάνεια ενώ καθημερινά ανεβαίνουν οι τιμές των μισθών και της ενέργειας. Είναι δύσκολο να επιβιώσει κανείς αν ασχολείται μόνο με αυτό το είδος καλλιέργειας».

Η βιολογικές καλλιέργειες απαιτούν πολλές προσπάθειες γιατί δεν χρησιμοποιούνται μηχανήματα. Η αποψίλωση γίνεται με το χέρι. Οι επιδοτήσεις από τα προγράμματα για την ανάπτυξη των αγροτικών περιοχών είναι μηδαμινές (περίπου 10 € το στρέμμα) ενώ η δειγματοληψία και τα έξοδα των ελεγκτών είναι για λογαριασμό των παραγωγών.

«Για τα χρόνια που ασχολούμαι με αυτό το επάγγελμα δεν έλαβα καμιά βοήθεια από το κράτος και δεν περιμένω τη στήριξή τους, λέει ο αγρότης. Τα επόμενα 2 χρόνια δεν θα λαμβάνουμε επιδοτήσεις γιατί δεν υπάρχουν χρήματα. Από την άλλη δεν είναι καθόλου σίγουρο τι προϋπολογισμό θα έχει η επόμενη προγραμματική περίοδος, ποια θα είναι τα επιδοτούμενα προϊόντα και αν θα υπάρχουν τελικά πόροι ή θα τελειώσουν πρόωρα. Προς στιγμήν προσπαθώ να ανταπεξέρχομαι αλλά δεν ξέρω πόσο θα αντέξω».

Μετάφραση: Αγάπη Γιορντανόβα