Μια ασυνήθιστη έκθεση διευκολύνει την επικοινωνία σε ένα κοινό περιβάλλον, που μοιράζονται οι άνθρωποι μέσω της επίδρασης πάνω στις αισθήσεις τους. Και όλα αυτά - για να ξεπεράσουν τις διαφορές, και μαζί να γνωρίσουν την πόλη, που γεμίζουν με τα καθημερινά συναισθήματα και εμπειρίες τους.

Η πόλη δεν είναι μόνο ένα απλό άθροισμα κτιρίων, δρόμων και πεζοδρομίων, αλλά και ένα ταμιευτήριο εμπειριών των κατοίκων της. Αυτός είναι ο λόγος, για τον οποίο η ερευνητική προσέγγιση σ’ αυτή περνά μέσα από τις αισθήσεις και την προσεκτική ματιά στην επικοινωνία και τις σχέσεις που δημιουργούν οι κάτοικοί της. Αυτή είναι η μεθοδολογία, που επιλέγουν οι επιστήμονες από το Τμήμα Εθνολογίας του Πανεπιστημίου του Πλόβντιβ για να μελετήσουν τα ευαίσθητα σημεία στην επικοινωνία μεταξύ των ατόμων με αναπηρίες και των θεσμών. Σε διεθνές συνέδριο παρουσίασαν το σχέδιό τους «Αισθητηριακή  Εθνογραφία της πόλης».

Η αισθητηριακή εθνογραφία ή στροφή στις αισθήσεις είναι μια επιστημονική μέθοδος που περιλαμβάνει έρευνες πεδίου, την παρακολούθηση των ανθρώπων με τις σχέσεις τους και τα πολιτισμικά πρότυπα - λέει η καθηγήτρια Μεγκλένα Ζλάτκοβα. Σ’ αυτό το σχέδιο πεδίο έρευνας αποτέλεσε η πόλη - και δώσαμε έμφαση στην αστική ζωή και τους αόρατους δεσμούς που συνδέουν τους κατοίκους. Επειδή όλοι έχουμε τις αισθήσεις μας και νιώθουμε, βλέπουμε, ακούμε, μυρίζουμε, δοκιμάζουμε, αγγίζουμε την πόλη.

Για την έρευνα πεδίου οι επιστήμονες επιλέγουν δύο κοινωνικά ιδρύματα, στα οποία τα άτομα με διάφορες αναπηρίες των αισθήσεων βρίσκονται σε περιβάλλον, που δεν υπάρχει κατανόηση και είναι αδύνατο να ασκούν τα πολιτικά τους δικαιώματα. Για παράδειγμα, αν ένας τυφλός πρέπει να συμπληρώσει έγγραφα, δίνει την ταυτότητά του σε έναν άλλο πολίτη, καθώς απαγορεύεται στους υπαλλήλους να τον βοηθήσουν. Με απλά μέτρα όμως, το γραφείο μπορεί να αλλάξει - αρκεί να τοποθετηθούν ανάγλυφες πλάκες και ηχητικές οδηγίες. Και αυτό είναι μόνο ένα παράδειγμα που αναφέρεται στη συζήτηση «Οι θεσμοί σε «διάλογο» με τους ανάπηρους».

Η λέξη «διάλογος» είναι σε εισαγωγικά, επειδή παρατηρήσαμε τις δυσκολίες που οφείλονται στη διαφορετική ευαισθησία των πολιτών στην επικοινωνία τους με τα θεσμικά όργανα - λέει η καθ. Μεγκλένα Ζλάτκοβα. - Και επίσης στις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι κοινωνικοί λειτουργοί, μαζί με την ανικανότητά τους να είναι αρκετά αισθητοί, λόγω έλλειψης εξειδικευμένης κατάρτισης να εργάζονται με άτομα με αναπηρία. Όταν βρισκόμασταν στο πεδίο έρευνας οι άνθρωποι αυτοί ανέφεραν τα προβλήματά τους, που συνδέονται και με τις κρατικές πολιτικές. Δυστυχώς, δεν έχουμε λύσεις, αλλά εμείς μπορούμε να αλλάξουμε τα μικρά πράγματα - για παράδειγμα, να σεβόμαστε κάθε άνθρωπο, έστω και με αναπηρία, να μη αισθάνεται διακρίσεις.

Αυτό είναι και το μήνυμα της διαδραστικής έκθεσης που άνοιξε κατά τη διάρκεια του συνεδρίου - μόνο αν βρεθούμε στη θέση του άλλου, θα τον καταλάβουμε και θα μοιραστούμε εξίσου τον κοινό μας κόσμο.

Στην έκθεση ο καθένας μπορεί να βρεθεί στη θέση ενός ατόμου με προβλήματα ή στη θέση ενός κοινωνικού λειτουργού, λέει η διδακτορική φοιτήτρια Μαρία Σλάβτσεβα. - Παρέχουμε ακουστικές οδηγίες και μια σειρά διαφορετικών μυρωδιών που είναι πιο συνηθισμένες στις αίθουσες υποδοχής των θεσμών, ώστε οι άνθρωποι να μπορούν να κατανοήσουν τις δυσκολίες, που αντιμετωπίζουν οι δυο πλευρές. Για παράδειγμα, για να βιώσετε την εμπειρία ενός ατόμου με προβλήματα όρασης, πρέπει να συμπληρώσετε έγγραφα με δεμένα τα μάτια. Ακολουθώντας τις ακουστικές οδηγίες, πρέπει να αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες, χρησιμοποιώντας ένα πρότυπο που διευκολύνει τους τυφλούς στη δουλειά τους. Τα εργαλεία που κατασκευάσαμε θα παραχωρηθούν σε διάφορους κοινωνικούς θεσμούς, συμπεριλαμβανομένου του Εθνικού Κέντρου Αποκατάστασης Τυφλών, όπου εκδηλώθηκε ενδιαφέρον.

Μετάφραση: Πένκα Βέλεβα

Φωτογραφίες: προσωπικό αρχείο και aceamediator.com