Μετά την Απελευθέρωση της Βουλγαρίας τον 1878η καινούρια πρωτεύουσα, η Σόφια, έγινε μια μεγάλη πόλη. Άρχισαν να χτίζονται νέες συνοικίες και οι άνθρωποι προσπαθούσαν να καλύψουν τις υλικές και τις πνευματικές τους ανάγκες, πράγμα δύσκολο λόγω των συνεχών πολέμων – Σερβο-Βουλγάρικος (1885), Βαλκανικοί (1912-13), Πρώτος Παγκόσμιος (1914-18).

Ο ναός-μνημείο «Άγιος Ανδρέας ο Πρωτόκλητος» χτίστηκε στην συνοικία Μπανισόρα, σε ένα από τα πιο ψηλά σημεία της πόλης,λέει ο ιερέας Στυλιανός Ταμπάκοφ που υπηρετεί στην εκκλησία. Η ιδέα ήταν να φτιαχτεί μνημείο προς τιμήν όλων των εθελοντών (οπαλτσέντσι) που έδωσαν τη ζωή τους για την ελευθερία της Βουλγαρίας. Δεν είναι τυχαίο πως ο δρόμος που οδηγεί στη συνοικία λέγεται «Οπαλτσένσκα». Οι άνθρωποι τότε ακόμα θυμούνταν τους ανθρώπους που τους απελευθέρωσαν, ήταν σύγχρονοί τους, τους γνώριζαν.

Ο ναός άρχισε να χτίζεται το 1925. Ο δήμος έδωσε ένα αρκετά μεγάλο κτήμα για το σκοπό, αλλά τα χρήματα δεν έφταναν και αρχικά φτιάχτηκε ένα παρεκκλήσι, το οποίο καταστράφηκε από τους βομβαρδισμούς κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Χάρη στον ιερέα, Βασίλι Ποπντιμιτρόφ, το παρεκκλήσι χτίστηκε ξανά μόνο για τρία χρόνια, ενώ το 1953 χάρη στον Πατριάρχη της Βουλγαρίας, Κύριλλο, χτίστηκαν δυο πτέρυγες και ψηλό καμπαναριό. Για την επέτειο των 50 χρόνων από την δημιουργία του ναού ο επίσκοπος της Σόφιας, Παρθένιος, ανέφερε την εκκλησία «Άγιο Ανδρέα» σαν έναν από τους 4 καθεδρικούς ναούς της Σόφιας, μαζί με τον καθεδρικό ναό «Αγία Σοφία», τον πατριαρχικό «Άγιο Αλέξανδρο Νιέφσκι» και τον μητροπολιτικό «Αγία Κυριακή».

Φυσικά η εκκλησία δεν είναι το κτίριο, αλλά οι άνθρωποι που την αποτελούν, λέει ο πάτερ Στυλιανός. Η εκκλησία «Άγιος Ανδρέας» ήταν πάντα πνευματικό κέντρο. Κάθε Τετάρτη δίνονται διαλέξεις από καθηγητές από την Ιερατική και την Θεολογική Σχολή.

Αυτή τη στιγμή η εκκλησία αντιμετωπίζει σοβαρό πρόβλημα, μιας και το υπέδαφος είναι ασταθές και υπάρχει κίνδυνος να πέσει το καμπαναριό.

Καλέσαμε ειδήμονες να κάνουν μελέτες για το γκρέμισμα του καμπαναριού και το χτίσιμο καινούριου, λέει ο ιερωμένος. Σκοπός μας είναι να σώσουμε το κτίριο πριν να γίνει καμιά τραγωδία.

Όποιος επιθυμεί μπορεί να επισκεφτεί την εκκλησία και να συμμετάσχει στον έρανο για το καμπαναριό του «Αγίου Ανδρέα» στην Μπανισόρα.

Επιμέλεια και Μετάφραση: Αγάπη Γιορντανόβα