Ο νεαρός επιμελητής από το μουσείο του Κάρλοβο, Βίκτωρ Κόμποφ, σε ένα ταξίδι εργασίας στο Κρατικό Αρχείο της Κωνσταντινούπολης ανακάλυψε ένα ντοκουμέντο που είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον για την βουλγάρικη κοινή γνώμη. Πρόκειται για την φωτογραφία του βουλγάρου επαναστάτη κατά της οθωμανικής κυριαρχίας, Βασίλ Λέβσκι, με την οποία τον καταζητούσαν οι οθωμανικές αρχές.

Στο πίσω μέρος της φωτογραφίας, στα τούρκικα, υπάρχει περιγραφή του επονομαζόμενου Απόστολου της Ελευθερίας. Γράφει πως είναι από το Κάρλοβο, πως είναι μέτριου αναστήματος, πως έχει καστανό μουστάκι και πως τα μάτια του είναι μεγάλα και πιτσιλωτά. Βρέθηκαν και άλλα έγγραφα, τα οποία μεταφράζονται και αναμένεται να ρίξουν περισσότερο φως στην δράση του Λέβσκι και της οργάνωσης που δημιούργησε.

Η φωτογραφία είναι αυθεντική και από κείνη αργότερα έγιναν αντίτυπα που διαμορφώνονταν σε πλαίσια.

Πιθανολογείται πως η φωτογραφία αυτή τραβήχτηκε στο Βουκουρέστι, γύρω στις 29 Απριλίου – 5 Μαΐου 1872, όταν έλαβε χώρα η Γενική Συνέλευση της Επαναστατικής Οργάνωσης, λέει η Ντόρα Τσαούσεβα, διευθύντρια του Εθνικού Μουσείου «Βασίλ Λέβσκι» στο Κάρλοβο. Δεν είναι σαφές το πώς έφτασε η φωτογραφία στα χέρια των αρχών, αλλά η περιγραφή είναι σίγουρα αποτέλεσμα της ανάκρισης του δασκάλου Ιβάν Φουρνατζίεφ μετά την ληστεία στο πέρασμα του Αραμπάκονακ, κοντά στο Μπότεβγκραντ. Οι Οθωμανικές αρχές είχαν επίσης ένα αρκετά ευρύ δίκτυο κατασκόπων που απλωνόταν και ως τη Βλαχία, όπου τα φωτογραφεία μετριούνταν στα δάχτυλα.

Η φωτογραφία και τα έγγραφα αυτά επιβεβαιώνουν πως υπάρχουν στοιχεία που παραμένουν άγνωστα γύρω από τη δράση του Βασίλ Λέβσκι και η μελέτη των αρχείων στην Τουρκία, στη Ρουμανία και τη Σερβία θα εμπλουτίσει τις γνώσεις μας.

Αισθάνομαι πολύ τυχερός και είμαι περήφανος που το μουσείο μας είναι αυτό που κερδίζει από την ανακάλυψή μου, λέει ο Βίκτωρ Κόμποφ. Πήγα στο αρχείο της Κωνσταντινούπολης στις 9 Οκτωβρίου και σχεδόν αμέσως βρήκα τη φωτογραφία. Οι τούρκοι συνάδελφοι είναι πολύ οργανωμένοι και είναι πολύ εύκολο για έναν μελετητή να βρει αυτό που ψάχνει. Πληροφορίες για αυτό το αρχείο έλαβα από τούρκους μελετητές της περιόδου της Απελευθέρωσης της Βουλγαρίας που ήρθαν στην πόλη μας και με συμβούλευσαν να το επισκεφτώ. Επαλήθευσα την πηγή μου και αναχώρησα για την Κωνσταντινούπολη. Εκεί ήδη από τον εισαγωγικό κατάλογο έμαθα για τη φωτογραφία η οποία δεν είναι γνωστή στους βουλγάρους ιστορικούς. Ο Βασίλ Λέβσκι είναι υπόδειγμα για κάθε Βούλγαρο. Είχε σαφή στόχο και ο σκοπός τους ήταν ευγενής – να απελευθερώσει τους συμπατριώτες του. Και υπηρέτησε το σκοπό του ως τον μαρτυρικό του θάνατο.

Άλλο χαρακτηριστικό του Λέβσκι ήταν πως δεν μεγαλοπιάστηκε, ούτε λειτουργούσε σαν αρχηγός. Τους ομοϊδεάτες του τους αντιμετώπιζε σαν ίσους, με σεβασμό.

Οι ιδέες του λένε πως ήταν αγνές και ιερές και αυτή είναι η αλήθεια, λέει ο Βίκτωρ. Η διατύπωσή του ήταν πως επιθυμεί η Βουλγαρία να είναι ένα δημοκρατικό κράτος δικαίου, στο οποίο όλοι οι λαοί να ζουν ειρηνικά και με κατανόηση.

Μετάφραση: Αγάπη Γιορντανόβα

Φωτογραφίες: BGNES