Λαμβάνουμε πάνω από το 80% των πληροφοριών για το περιβάλλον μας μέσω των ματιών μας και όσα βλέπουμε ορίζουν τις σκέψεις και την συμπεριφορά μας. Φανταστείτε τώρα έναν κόσμο, στον οποίο η όραση δεν είναι τόσο απαραίτητη.

Σε μια τέτοια περίπτωση οι υπόλοιπες αισθήσεις οξύνονται και αρχίζουμε να νιώθουμε αρώματα και γεύσεις που ούτε φανταζόμασταν, λέει ο Πλάμεν Βεσελίνοφ, ιδιοκτήτης ενός «σκοτεινού εστιατορίου», μοναδικού στη Βουλγαρία, αλλά και στα Βαλκάνια. Όταν σταματήσεις να βλέπεις, τότε οι υπόλοιπες αισθήσεις σε κατακλύζουν και όταν αυτό συμβαίνει σε ένα εστιατόριο, τότε ο άνθρωπος μπορεί να βιώσει ένα εξαιρετικό γαστρονομικό ταξίδι, ειδικά όταν οι μάγειρες είναι τόσο καλοί, όσο οι δικοί μας.

Το σκοτεινό εστιατόριο λέγεται «Τενέμπρις» /Tenebris/ και άνοιξε πρόσφατα στη Σόφια. Το όνομα έχει λατινική ρίζα και σημαίνει «σκοτάδι». Εκεί κάθε άγγιγμα προκαλεί συναισθήματα και ο μόνος προσανατολισμός είναι οι γύρω ήχοι. Τους πελάτες υποδέχονται και οδηγούν άνθρωποι με προβλήματα όρασης και σημαντικό στοιχείο της εμπειρίας είναι η εμπιστοσύνη.

Ο ρόλος των αόμματων είναι να κάνουν τους πελάτες να αισθάνονται οικεία, εξηγεί ο Πλάμεν. Ο κόσμος τους δεν είναι σκοτεινός, αλλά τα καταφέρνουν πολύ καλά στο σκοτάδι και αυτήν την εμπειρία έρχονται να μας διδάξουν.

Εμείς υποδεχόμαστε τους ανθρώπους που είναι ασυνήθιστοι να χάνουν το φως τους και τους οδηγούμε στο τραπέζι τους, λέει η Σίλβια Τσαούσεβα. Έπειτα τους φέρνουμε τα ποτά. Το μενού αποτελείται από 5 πιάτα. Μερικοί φοβούνται και δυσκολεύονται να αφεθούν. Κάνουν πολλές ερωτήσεις και ηρεμούν μόνο όταν τους εξηγήσουμε πως γνωρίζουμε πολύ καλά τον χώρο και πως δεν θα επιτρέψουμε να τους συμβεί τίποτα κακό.

Το «Τενέμπρις» δημιουργεί θέσεις εργασίας σε ανθρώπους με προβλήματα όρασης και αυτός είναι ένας σημαντικός για την κοινωνία σκοπός. Υπάρχουν όμως και άλλες θετικές πλευρές.

Θέλουμε να δείξουμε στην κοινωνία πως αυτοί οι άνθρωποι δεν υστερούν σε τίποτα από τους υπόλοιπους, λέει ο υπεύθυνος του εστιατορίου, Συμεών Πετρόφ. Η Βουλγαρία μπορεί μόνο να κερδίσει αν τα καταφέρει να τους εντάξει όχι μόνο στην αγορά εργασίας, αλλά και στην καθημερινή επικοινωνία.

Μετά το τέλος του δείπνου οι πελάτες μπορούν να δουν φωτογραφίες όσων έχουν φάει και να ελέγξουν κατά πόσο έχουν αναγνωρίσει τις διάφορες γεύσεις.

Έρχονται έμπειροι μάγειρες και κριτικοί, αλλά καταφέρνουν να αναγνωρίσουν μόλις το 15-30% των προϊόντων, λέει ο Πλάμεν Βεσελίνοφ. Αυτό δεν είναι παράξενο, γιατί έχουμε συνηθίσει να αντιλαμβανόμαστε το φαγητό κατά βάση οπτικά. Στο σκοτάδι δυσκολευόμαστε να αναγνωρίσουμε ακόμα και τα λαχανικά και το κρέας. Οι μάγειρές μας χρησιμοποιούν ένα ειδικό στυλ μαγειρικής την επονομαζόμενη «τεχνο-συναισθηματική κουζίνα» και μπορούν να μεταμορφώσουν τη γεύση κάθε ενός προϊόντος.

Πώς ανταπεξέρχονται οι άνθρωποι που δεν έχουν συνηθίσει να ζουν στο σκοτάδι;

Πρώτα χρειάζονται λίγο χρόνο να προσαρμοστούν, γιατί στην αρχή αισθάνονται ανασφαλείς και μπερδεμένοι, λέει μια από τους οδηγούς, η Μιλένα Κωνσταντίνοβα. Το να περάσουν από ένα περιβάλλον, το οποίο μπορούν να αναγνωρίσουν σε έναν άγνωστο χώρο, στον οποίο δεν ξέρουν πώς να φερθούν και τι μπορεί να τους συμβεί, ειδικά υπό την καθοδήγηση ενός τυφλού, τον οποίο έχουν συνηθίσει να αντιλαμβάνονται σαν κάποιον που δεν τα καταφέρνει τόσο καλά με τις προκλήσεις, όπως οι ίδιοι, είναι μια δοκιμασία. Κι όμως όλοι τα καταφέρνουν να ξεπεράσουν τον ίδιο τους τον εαυτό και να αποδείξουν πως η έξοδος από τη ζώνη της άνεσης ενός ατόμου μπορεί να είναι μια πολύ ενδιαφέρουσα και επιμορφωτική εμπειρία.

Μετάφραση: Αγάπη Γιορντανόβα

Φωτογραφίες: Ντεσισλάβα Σέμκοφσκα και προσωπικό αρχείο