Πριν από 140 χρόνια, στις 3 Απριλίου 1879, η Ιδρυτική Συνέλευση ή Πρώτη Εθνοσυνέλευση του Πριγκιπάτου της Βουλγαρίας, στο Βελίκο Τάρνοβο, συνεδρίασε με σκοπό να ετοιμάσει το Σύνταγμα του νεοσύστατου κράτους. Την μέρα αυτή λήφθηκε και άλλη μια σημαντική απόφαση – ποια να είναι η πρωτεύουσά του.

Η ιδέα ο λαχνός να πέσει στη Σόφια ήταν του ιστορικού, φιλόλογου και πρώτου προέδρου της Βουλγαρικής Ακαδημίας των Επιστημών, Μαρίν Ντρίνοβ, που ήταν από επαναστατική οικογένεια του Παναγκιούριστε. Το βασικό επιχείρημα υπέρ της πρότασης αυτής ήταν πως πρόκειται για πόλη αρχαία, απομακρυσμένη από τα σύνορα με την Οθωμανική αυτοκρατορία και με θέση στη μέση των βουλγαρικών εδαφών.

Έπειτα οι βούλγαροι πολιτικοί της εποχής άρχισαν να μεταμορφώνουν τον παραδοσιακό οικισμό σε μοντέρνα ευρωπαϊκή πόλη. Μεγαλεπήβολα κτίρια, φαρδιοί δρόμοι, πάρκα, ανέσεις. Πολλά από τα τότε εμβληματικά κτίρια μπορούμε να τα δούμε και σήμερα – το Βασιλικό Παλάτι και το Πανεπιστήμιο, το Εθνικό Θέατρο.

Στο παρκάκι μπροστά από αυτό το όμορφο κτίριο που άρχισε να λειτουργεί το 1904 οι κάτοικοι και οι επισκέπτες της Σόφιας μπορούν από τις 17:00 η ώρα σήμερα να δουν 28 πόστερ με έγγραφα, φωτογραφίες και αφίσες που δείχνουν την τροχιά την οποία έχει διανύσει η βουλγάρικη πρωτεύουσα από την ανακήρυξή της ως σήμερα. Η έκθεση ονομάζεται «Να χτίσεις της πρωτεύουσα» και διοργανώνεται από την Κρατική Υπηρεσία «Αρχεία».

«Αυτά τα 28 πόστερ δίνουν μόνο μια γεύση από την πλούσια ιστορία της Σόφιας, λέει ο αντιπρόεδρος της Υπηρεσίας, ο ιστορικός Ρούμεν Μπορίσοβ. Επιλέξαμε κάμποσα βασικά σημεία αναφοράς όπως η απελευθέρωση της πόλης από την οθωμανική κυριαρχία, η αρχική λειτουργία του Συμβουλίου της Πρωτεύουσας, το πρώτο Σχέδιο Πόλης κ.ά.».

Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα πόστερ δείχνει μια αφίσα από μετάξι για τον ερχομό στη Σόφια και την συναυλία της πριμαντόνας της «Λα Σκάλα» του Μιλάνου, Φιλιππίνα φον Έντελσμπεργκ. Η τραγουδίστρια της Όπερας έμεινε το 1882 στο εμβληματικό τότε ξενοδοχείο «Σλαβιάνσκα Μπεσέντα». Μεταξύ των πόστερ διακρίνεται και αφίσα του 1968 για την παράσταση «Στρακλίτσα» του Πάντσο Πάντσεβ.

«Σκοπός της έκθεσης είναι να θυμίσει στους πρωτευουσιάνους την ιστορία της πόλης τους και να τους δώσει αυτοπεποίθηση, λέει ο κύριος Μπορίσοβ. Φυσικά υπάρχουν πράγματα που μας ενοχλούν στην καθημερινή μας ζωή στη Σόφια. Οι ιδρυτές του Πριγκιπάτου είχαν ιδέες που δεν αναπτύχθηκαν – και στον τομέα του Σχεδίου Πόλης και της εξυγίανσης . Επίσης πολλά πράγματα αλλάζουν με τον καιρό, κάποια συστήματα παλαιώνουν και πρέπει να ανακαινίζονται. Αλλά μπορούμε να μαθαίνουμε από το παρελθόν μας και να συνεχίζουμε τις καλές παραδόσεις».

Τα πόστερ μπροστά στο Εθνικό Θέατρο δεν δείχνουν το σύγχρονο πρόσωπο της Σόφιας. Δεν είναι αυτός ο σκοπός των Αρχείων. Η πρωτεύουσα έχει αλλάξει πολλές διοικήσεις και είναι φυσικό να είναι ένα συνονθύλευμα από πολιτιστικά στοιχεία.

«Το σημαντικότερο που θέλαμε να δείξουμε με αυτήν την έκθεση είναι ο ενθουσιασμός με τον οποίο οι κάτοικοι ανοικοδόμησαν και διεύρυναν την πόλη, καταλήγει ο αντιπρόεδρος των Αρχείων. Γι’ αυτό άλλωστε επελέγη η θέση της πρωτεύουσας να είναι σε πεδιάδα έτσι ώστε να μπορεί να «Μεγαλώνει χωρίς να γερνά».

Η σημερινή επέτειος γιορτάζεται με πολλές εκδηλώσεις και χάρη στον καλό καιρό. Λειτουργία στην «Αγία Σοφία», αγιασμός των σχολικών σημαιών μπροστά στον Καθεδρικό Ναό από τον Πατριάρχη Νεόφυτο με τη συνοδεία της Μπάντας της Εθνοφρουράς, τουριστική ατραξιόν με ρέτρο τραμ και ξενάγηση στις εμβληματικές οικίες της πρωτεύουσας, συναυλία στο Λάργκο στις 18:00 η ώρα της Ορχήστρας Πνευστών της Σόφιας, υπό την διεύθυνση του Βασίλ Ντελίεβ και οπτικοακουστικό σόου στην πλατεία «Πρίγκιπας Αλέξανδρος Α΄» το βράδυ. Όλη μέρα με είσοδο ελεύθερη λειτουργούν το Περιφερειακό Ιστορικό Μουσείο, η Εθνική Πινακοθήκη, οι κήποι του Παλατιού Βράνα, στην έξοδο της Σόφιας (κατεύθυνση Πλόβντιβ) και ο Ζωολογικός Κήπος.

Επιμέλεια και Μετάφραση: Αγάπη Γιορντανόβα