Την Ημέρα αφιερωμένη στην μνήμη του ήρωα Χρίστο Μπότεβ (1848-1876) τιμάμε και την μνήμη όλων όσων έχουν χάσει τη ζωή τους για την ελευθερία της Βουλγαρίας. Φέτος το ενδιαφέρον μας ξανά στρέφεται στο σπίτι όπου μεγάλωσε ο επαναστάτης στο Καλόφερ, στους πρόποδες του Αίμου.

Η ιστορία του σπιτιού είναι ενδιαφέρουσα. Η οικία έχει ανακηρυχτεί για μνημείο πολιτισμού, βρίσκεται δίπλα στην εκκλησία Κοίμηση της Θεοτόκου (από τον 19^ο αιώνα) και το μνημείο του Μπότεβ και είναι μέρος ενός μουσειακού συγκροτήματος. Την έρευνα για το που έχει γεννηθεί και μεγαλώσει ο επαναστάτης την διεξήγαγε ο ζωγράφος καθηγητής Χαραλάμπι Τάτσεβ.

«Ο Χρίστο Μπότεβ γεννήθηκε στο κτίριο στο οποίο έπειτα στεγάστηκε το σχολείο, λέει σε συνέντευξή της για την Βουλγαρική Ραδιοφωνία η διευθύντρια του Μουσείου Άσια Νικόλοβα. Αλλά η επιτροπή που αποφάσιζε σε ποιόν χώρο να οργανωθεί το «Μουσείο Μπότεβ» αποφάσισε πως δεν είναι κατάλληλο. Στράφηκαν λοιπόν στην οικία όπου ο επαναστάτης πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του, στο σπίτι που κληρονόμησε η μητέρα του Ιβάνκα Στάικοβα Ντριάνκοβα. Το σπίτι αυτό μετατράπηκε σε μουσείο στις 2 Ιουνίου του 1944 και δεν έχει σταματήσει να λειτουργεί από τότε. Δυστυχώς δεν έχουν διασωθεί πολλά αντικείμενα από την καθημερινότητα της οικογένειας. Έχει μείνει μόνο η ανέμη της Ιβάνκα και μια ραπτομηχανή στην οποία ξενοδούλευε μιας και ο άντρας της ήταν άρρωστος και χήρεψε νωρίς. Η αναπαράσταση των χώρων του σπιτιού έγινε με εθνογραφικά αντικείμενα που μας βοηθούν να φανταστούμε πως κυλούσε η ζωή σε ένα σπίτι εκείνης της εποχής».

Ο κήπος του σπιτιού δωρίστηκε στην πόλη από τον αδερφό του Χρίστο Μπότεβ, στρατηγό Κύριλ Μπότεβ και στις 2 Ιουνίου 1926, για την 50ή επέτειο από τον θάνατο του ήρωα, ο χώρος φροντίστηκε και άνοιξε για το κοινό σαν «Κήπος του Μπότεβ». Πρόκειται για ένα όμορφο πάρκο με προτομή του Χρίστο Μπότεβ και αναθηματική πλάκα.

Ο στρατηγός Κύριλ Μπότεβ (1856-1944) δεν ήταν λιγότερο φλογερός υπερασπιστής της ελευθερίας από τον αδερφό του. Συμμετείχε σε τρεις πολέμους – τον Βουλγαρο-Σέρβικο και τους δυο Βαλκανικούς και υπηρέτησε την πατρίδα του σε όλη τη ζωή του.

«Ο Κύριλ Μπότεβ ήταν δάσκαλος στο χωριό Γκολιάμο Μπέλοβο και συνέχισε να ασχολείται με την διδασκαλία όταν με την υπόλοιπη οικογένεια – τον αδερφό του Στέφαν και την μητέρα του – μετανάστευσαν στη Ρουμανία, λέει η κυρία Νικόλοβα. Όταν ξεκίνησε η τσέτα του αδερφού του αναχώρησε μαζί τους αλλά χάθηκε και δεν έλαβε μέρος στη μάχη. Παρ’ όλα αυτά τον συνέλαβαν και τον καταδίκασαν σε 15 χρόνια κάθειρξη σε στρατόπεδο της Μικράς Ασίας. Μετά την Απελευθέρωση ο Κύριλ γράφτηκε στην Στρατιωτική Σχολή και έκανε στρατιωτική καριέρα».

Προσωπικότητες σαν τον Χρίστο Μπότεβ και τον Κύριλ Μπότεβ αποτελούν παράδειγμα και εμπνέουν τους νέους. Συχνά οι σημερινοί άνθρωποι δέχονται την ελευθερία σαν δεδομένη και δεν εκτιμούν την αξία της ούτε τις θυσίες των προγόνων.

«Η ελευθερία δίνει δυνατότητες αλλά και δημιουργεί χρέος, αναγκάζει, λέει η διευθύντρια του μουσείου Μπότεβ. Ο καθένας πρέπει να προσέχει να μην μετατρέψει την ελευθερία του σε αυθαιρεσία. Ο Μπότεβ κατέκρινε την αυθαιρεσία και αυτό το ξέρουμε από τα άρθρα και την αλληλογραφία του τα οποία αποτελούν για μας ανεκτίμητη κληρονομιά. Ότι γράφει σ’ αυτές τις σελίδες είναι επίκαιρο και σήμερα».

Κείμενο: Ιωάν Κόλεβ

Μετάφραση: Αγάπη Γιορντανόβα