Η κάθε δουλειά θέλει το μάστορά της - λέει ο βουλγάρικος λαός. Αυτή η παροιμία έχει δοκιμαστεί στο χρόνο και ισχύει και σήμερα. Να σε αναγνωρίσουν ως μάστορα στον επαγγελματικό σου κλάδο είναι θέμα τιμής. Συνήθως ο κύκλος των μαστόρων αποτελείται από ανθρώπους που ασκούν  χειρωνακτική εργασία. Μεταξύ αυτών είναι οι μάστορες της μαγειρικής, οι μάστορες οικοδόμοι, οι μάστορες τεχνίτες κ.ά.
Πριν έναν αιώνα για να μπείς στον κύκλο των μαστόρων, έπρεπε  να περάσεις δύσκολο και μακρύ δρόμο. Οι μέλλοντικοί τεχνίτες  αρχίζαν να δουλεύουν στο εργαστήριο κάποιου μάστορα ως τσιράκια (παιδί για όλες τις δουλειές). Εκεί  υποχρεωτικά έπρεπε να μείνουν 7 χρόνια για να περάσουν στο πιο  ψηλό σκαλί της ιεραρχίας, να γίνουν δηλαδή κάλφες (βοηθοί). Πριν ο κάλφας μετατραπεί σε μάστορα επίσης περνούσαν πολλά χρόνια περιμένοντας έγκριση και αναγνώριση  από τους παλιούς και επικυρωμένους μάστορες.
Η σημερινή ζωή από καιρό έχει καταργήσει αυτό τον κανόνα. Αν η  τύχη έρθει νωρίς σε συγκέκριμενο τομέα, τότε μας μένει χρόνος να ψάξουμε και άλλους χώρους για να δείξουμε το ταλέντο τμας. Τυπικό παράδειγμα για έναν άνθρωπο, που δεν έχει σταματήσει να  αναπτύσσεται στο επάγγελμά του γύρω στα 40 χρόνια, είναι ο μάστορας  Μιχαήλ Κότσεβ. Η ιστορία της ζωής του είναι παράδειγμα για το ότι ο άνθρωπος με δυνατό χαρακτήρα και ταλέντο μπορεί να μάθει  καινούρια τέχνη.
Ο δρόμος προς τις καλλές τέχνες για τον Μιχαήλ Κότσεβ  ξεκίνησε στα νεανικά του χρόνια, όταν γράφτηκε να σπουδάσει στο Λύκειο  Ξυλογλυπτικής και Εσωτερικής Αρχιτεκτονικής στη Σόφια. Εκεί  βρέθηκε στο τμήμα Ξυλογλυπτικής, το οποίο λειτουργούσε μια φόρα ανά τέσσερα χρόνια. Αργότερα  η περιέργεια τον έσπρωξε προς την επεξεργασία λεπτεπίλεπτων κοσμήματων από μέταλλο με διακόσμηση πολύτιμων λίθων. Μετά τα κοσμήματα, ο Κότσεβ άρχισε να φτιάχνει αναμνηστικά μαχαίρια και μάλιστα με δύσκολη και παλιά  τεχνολογία, σχεδόν άγνωστη στη Βουλγαρία.
« Νιώθω πολύ τυχερός, γιατί είμαι μεταξύ των ανθρώπων, οι οποίοι  ολόκληρη ζωή δουλεύουν το χόμπι τους, δηλαδή κάνω πράγματα που με διασκεδάζουν  και μου δίνουν ευχαρίστηση, σχολιάζει ο Κότσεβ την ασχολία του να φτιάχνει μαχαίρια από δαμασκηνό ατσάλι μπροστά στο Ράδιο Βουλγαρία. Για μένα τα μαχαίρια, που κάνω, είναι έργα τέχνης, δεν έχουν πρακτική χρήση. Δεν κάνω όπλα ή μαχαίρια για κυνηγούς. Τα διακοσμητικά, που βάζω είναι τα ίδια όπως στα κοσμήματα, βάζω και έγχρωμες πέτρες όπως τιρκουάζ και μάργαρο, κάποιες φορές στολίζω τα χερούλια με μέταλλο. Οι ιδέες έρχονται από τη δουλειά μου με τα κοσμήματα και είναι μέρος από το δημιουργικό παιχνίδι του μάστορα. Τα μαχαίρια από δαμασκηνό ατσάλι φτιάχνονται από δυο διαφορετικά είδη ατσάλι που έχουν διαφορετικές ιδιότητες και με  οξυγονοκόλληση διπλώνονται μαζί σε φύλλα - 100 και 300. Έτσι το ατσάλι αποκτά ενδιαφέρουσα όψη, σαν σανίδα από πεύκο, που είναι γυαλισμένη και κάνει νερά. »
Για να φτάσει ως αυτό το επίπεδο της τέχνης ο Μιχαήλ Κότσεβ έχει περάσει μακρύ δρόμο. Θυμάται ότι την δεκαετία του ’80, όταν άρχιζε να ασχολείται με κοσμήματα, θέλησε να εκπαιδευτεί κοντά σε έναν διάσημο μάστορα. Αυτός όμως του είπε ότι μόνο μετά από δυο χρόνια θα είναι έτοιμος να φτιάχνει δικά του μοντέλα. Ο Κότσεβ δεν το δέχτηκε και άρχισε μόνος στο σπίτι να κατασκευάζει δικά του ασημένια κοσμήματα που εγκρίθηκαν από ειδική επιτροπή και για άλλη μια φορά πείστηκε πως δεν είναι ανάγκη κάθε φορά να ακολουθεί την «πεπατημένη».
«Ακριβώς επειδή εμένα δεν είχε ποιος να μου δείξει, έχω διδάξει σε δεκάδες άτομα όσα ξέρω για τα κοσμήματα και για τα μυστικά της σφυρηλάτησης, καταλήγει ο Κότσεβ. Στη Βουλγαρία εκτιμάται το ψηλό επίπεδο δουλειάς των τεχνιτών, αλλά οι αγοραστές εδώ δεν μπορούν να επιτρέψουν στον εαυτό τους να δώσουν τα χρήματα που οι τεχνίτες μπορούν να λάβουν για τα έργα τους στο εξωτερικό. Γνωρίζω τις δυνατότητες των συμπατριωτών μου και γι’ αυτό οι τιμές μου είναι προσιτές αλλά έχω πολλούς πελάτες και στην Αμερική. Ο κόσμος πια είναι μικρός, έχω πουλήσει πολλά δικά μου πράγματα στην Ισπανία, στην Αυστραλία, στην Ασία, σε διάφορα νησιά και παντού. Συμβιβασμούς στη δουλειά μου δεν κάνω και δεν δουλεύω κατά παραγγελία.»

Φωτογραφίες: mk-jewel.com

Μετάφραση: Άννα Νατσαρίδου