30 ηλεκτρικά κουτιά εξωτερικού χώρου, στους δρόμους της Σόφιας, απέκτησαν χρώμα. Πρόκειται για το πρότζεκτ «Αρτ φορ ντιπλόμασι» (Art 4Diplomacy) που ενώνει έργα τέχνης  από την Βουλγαρία και από άλλες 30 χώρες οι οποίες έχουν διπλωματικές αποστολές στην χώρα μας. Η ιδέα είναι της ταλαντούχας ζωγράφου Πέτια Ηλίεβα η οποία είναι διάσημη σε όλο τον κόσμο για τους πίνακές της με μοτίβα από βουλγάρικα κεντήματα και λαογραφικά στοιχεία.

«Συμπεριλαμβάνονται κράτη από όλες τις ηπείρους και σκοπός είναι να δείξουμε στον κόσμο πως οι λαοί μοιάζουν μεταξύ τους και δεν έχουν ούτε πολλές ούτε τόσο έντονες διαφορές, λέει η Πέτια. Από ιστορική και πολιτιστική άποψη στην Αφρική, την Ασία, την Ευρώπη και την Αμερική βρίσκουμε τα ίδια μοτίβα τα οποία χρησιμοποιούσαν οι άνθρωποι σε διάφορες εποχές. Το πρότζεκτ έχει κι έναν άλλο σκοπό – το να επιδράσουμε στο περιβάλλον της πόλης με το να μετατρέψουμε τα γκρίζα κουτιά με καλώδια που υπάρχουν στους δρόμους σε έργα τέχνης τα οποία να δίνουν χαρά στους περαστικούς. Σε κάθε κουτί έχουμε κάνει ένα κολλάζ και σημειώνουμε από ποια χώρα είναι τα μοτίβα. Θα θέλαμε να κινήσουμε την περιέργεια των ανθρώπων και να ενδιαφερθούν για άλλες χώρες, άλλους λαούς και άλλους πολιτισμούς».

Οι πίνακες της Πέτια έχουν στοιχεία από την παράδοση, από τα χαλιά και τις εθνικές μας φορεσιές και το 2012 η καλλιτέχνης εκπροσώπησε την Βουλγαρία στην συνάντηση της ΟΥΝΕΣΚΟ με τίτλο «Βιώσιμες ενέργειες» στο πριγκιπάτο της Ανδόρας (Νοτιοδυτική Ευρώπη).

«Η πιο δυνατή και βιώσιμη ενέργεια κατά τη γνώμη μου είναι τα υφάσματα με λαογραφικά στοιχεία, λέει εκείνη. Μέσα απ’ ότι κι αν έχουν περάσει οι άνθρωποι πάντα κρατάνε τα χρώματα, τα σχέδια και τα σύμβολά τους. Ο πολιτισμός ενός λαού χαρακτηρίζεται από τον βίο, την καθημερινότητα, την εργασία και τις γιορτές του. Η Βουλγαρία έχει 7 λαογραφικές περιοχές, πρόκειται για έναν μεγάλο πολιτιστικό πλούτο από τον οποίο εμπνέομαι όταν ζωγραφίζω. Τώρα η ιδέα μου είναι να δείξω ομοιότητες μεταξύ του βουλγάρικου φολκλόρ με άλλες ξένες παραδόσεις».

Στο πρότζεκτ συμμετέχουν 30 πρεσβείες οι οποίες πρότειναν στη ζωγράφο παραδοσιακά μοτίβα από τις χώρες τους. Η Πέτια έπειτα τα συνδυάζει με παραδοσιακά βουλγάρικα μοτίβα.

«Κάποια από τα κολλάζ είναι με δικούς μου πίνακες στο βουλγάρικο μισό, άλλοτε πάλι χρησιμοποίησα φωτογραφίες από χαλιά ή φορεσιές, λέει εκείνη. Η επονομαζόμενη «κανάτιτσα» ας πούμε που συναντιέται πολύ συχνά στα λαογραφικά μας μοτίβα είναι ένα αρχαίο σύμβολο τουλάχιστον 7 000 ετών και απαντιέται σε όλο τον κόσμο. Παντού μάλιστα έχει τον ίδιο συμβολισμό και σημαίνει «φτερά» τα οποία βοηθούν τον άνθρωπο να περάσει με επιτυχία την ζωή του. Σε όλες τις παραδόσεις αυτό το σύμβολο φέρνει τύχη και επιτυχία. Ομοιότητες βρίσκουμε επίσης στα χρώματα γιατί πολλοί είναι οι πολιτισμοί που προτιμούν τις έντονες βαφές».

Οι πίνακες της Πέτια έχουν εκπροσωπήσει την Βουλγαρία σε πάνω από 15 διαγωνισμούς στο εξωτερικό σε 6 ηπείρους, μεταξύ των οποίων και η Ανταρκτική. Πίνακα της καλλιτέχνιδας έχει ακόμα και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας της Γαλλίας, Εμανουέλ Μακρόν. Οι ηγέτες της Ευρώπης τον Μάιο του 2018 εντυπωσιάστηκαν από την έκθεσή της για τις λαογραφικές περιοχές της Βουλγαρίας μπροστά στο Εθνικό Μέγαρο Πολιτισμού. Φέτος, από τις 17 έως τις 27 Σεπτεμβρίου, φωτογραφίες των 30 κολάζ της Πέτια θα εκτεθούν στην γκαλερί «Σρεντέτς» στο κτήριο του υπουργείου Πολιτισμού στη Σόφια.

Φωτογραφίες: Πρ. αρχείο

Μετάφραση: Αγάπη Γιορντανόβα