Το 313 μ.Χ. ο αυτοκράτορας της Ρώμης, ο Μέγας Κωνσταντίνος, με το Διάταγμα των Μεδιολάνων αναγνώρισε τον Χριστιανισμό σαν θρησκεία και οι πιστοί πλέον δεν χρειαζόταν να κρύβονται για να τελούν τα μυστήριά τους, άρχισαν να χτίζουν ναούς και τους έφτιαχναν με τον καιρό όλο και πιο μεγαλόπρεπους. Ένας από αυτούς τους μεγαλεπήβολους ναούς είναι η τρίκλητη επισκοπική βασιλική του Πλόβντιβ, που στα μέσα του 4^ου αιώνα όταν χτίστηκε η εκκλησία ονομαζόταν Φιλιππούπολη.

Η πρώιμη αυτή χριστιανική βασιλική, που είναι η μεγαλύτερη αυτής της εποχής στην χώρα μας, βρίσκεται πλησίον της κεντρικής πλατείας του Πλόβντιβ και ανακαλύφτηκε τυχαία τη δεκαετία του ’80 κατά τη διάρκεια έργων κατασκευής λεωφόρου. Ο ναός άρχισε να μελετάται από ειδήμονες το 2014 με χρηματοδότηση από το Ίδρυμα «Η Αμερική για την Βουλγαρία».

«Θεωρούμε πως η βασιλική ήταν επισκοπική γιατί κάτι τέτοιο αναφέρεται στην κτητορική επιγραφή, λέει ο αρχιτέκτων Νικολάι Τράικοβ. Το μήκος της είναι 100 μέτρα ενώ το πλάτος της 40. Εκτός αυτού είναι μοναδική γιατί το δάπεδό της είναι καλυμμένο με μωσαϊκά σε μια έκταση 2 000 τετραγωνικών μέτρων. Υπάρχει και μια πιο πρώιμη ζώνη μωσαϊκών, από κάτω, που χρονολογείται 50 χρόνια νωρίτερα».

Το πρώτο στρώμα μωσαϊκών αποτελείται κυρίως από γεωμετρικά σχήματα και σταυρούς σε μαύρο, άσπρο, κόκκινο και κίτρινο χρώμα ενώ αργότερα τα σχέδια εμπλουτίστηκαν με φυτικά μοτίβα και μορφές πουλιών με συμβολικό χαρακτήρα. Σκοπός τους είναι να μας δημιουργήσουν εντύπωση για τον Παράδεισο, την μεταθάνατον ζωή και την αθανασία της ψυχής. Ένα από τα πιο όμορφα μωσαϊκά βρίσκεται μπροστά στην κεντρική πύλη και απεικονίζει ένα παγώνι με πλουμιστή ουρά.

Στην αυλή της βασιλικής έχει βρύση, έχουν διαφυλαχτεί κομμάτια από κολώνες και κιονόκρανα.

«Στην έκταση των ανασκαφών βρέθηκαν και δυο επιγραφές, λέει ο αρχιτέκτων Τράικοβ. Η μια αναφέρεται στους τότε προύχοντες της πόλης ενώ η δεύτερη είναι από μια ομάδα θιασωτών του Διονύσου που εκφράζουν τις ευχαριστίες τους στον αυτοκράτορα που τους έσωσε από γοτθική εισβολή».

Στα τέλη του 6^ου αιώνα απ’ ότι φαίνεται η πόλη παρακμάζει αλλά σφύζει ξανά από ζωή τον μεσαίωνα.

«Υποθέτουμε πως τον Μεσαίωνα στην θέση της βασιλικής χτίστηκε μια μικρή εκκλησία και γύρω της ανακαλύφτηκε νεκρόπολη με περίπου 200 χριστιανικούς τάφους, λέει ο κύριος Τράικοβ. Μετά τον 14^ο αιώνα όμως η περιοχή ερημώθηκε».

Τα επίσημα εγκαίνια του αρχαιολογικού χώρου της Επισκοπικής Βασιλικής του Πλόβντιβ θα γίνουν τον Οκτώβριο. Ο χώρος θα μοιραστεί σε 26 θεματικές ζώνες και οι επισκέπτες θα μπορούν να φανταστούν τον ναό στο παρελθόν χάρη στην εικονική πραγματικότητα.

Φωτογραφίες plovdivmosaics.org

Μετάφραση: Αγάπη Γιορντανόβα