Το φολκλόρ είναι η μεγάλη άυλη κληρονομιά του λαού μας, είναι τόσο ποικίλο και ειδικό για τα διάφορα μέρη της χώρας μας, ώστε αξίζει να γνωριστεί από κάθε Βούλγαρο. Με την ιδέα ότι οι αναπαραστάσεις λαϊκών εθίμων και γιορτών δεν πρέπει να χρησιμεύουν μόνο ως ατραξιόν για τους ξένους τουρίστες, αλλά να φτάνουν σε όλο και μεγαλύτερο βουλγαρικό κοινό, στο χωριό Τσαβντάρ, κοντά στη Σόφια, δημιούργησαν το πρώτο στο είδος του διαδραστικό κέντρο πηγαίου φολκλόρ. Εκεί όλα γίνονται με τα σύγχρονα οπτικά μέσα, με διαδραστικές εγκαταστάσεις, παιχνίδια υπολογιστή και αναπαραστάσεις σκηνών από τη ζωή του χωριού. Το κέντρο περιλαμβάνει τόσο αναστηλωμένη παλιά χωριάτικη κατοικία, όσο και νέο κτήριο με δύο εκθεσιακές αίθουσες. Η εκτίμηση των ειδικών είναι ότι έχουμε καινοτόμο πολιτιστικό χώρο, που δεν αφήνει τον θεατή παθητικό, αλλά προσφέρει δυνατότητα για διασκέδαση στο πεδίο του φολκλόρ.

Η προετοιμασία του σχεδίου «Φολκλορικό κέντρο του χωριού Τσαβντάρ» διήρκεσε 3 χρόνια. Η πρωτοβουλία ήταν του ντόπιου μορφωτικού συλλόγου «Ελπίδα» και του δημάρχου Πέντσο Γκέροφ. Ο μορφωτικός σύλλογος ήθελε να έχει αντιπροσωπευτική σκηνή, στην οποία να δείχνει το πλούσιο του πολιτιστικό πρόγραμμα, και ο δήμος υποστήριξε το σχέδιο, γιατί έχει δυναμικό να προσελκύσει πολλούς τουρίστες στο χωριό. Ο Δήμος Τσαβντάρ είναι ο μικρότερος σε εμβαδόν στον Νομό Σόφιας, αλλά είναι ανάμεσα στους πρώτους 10 δήμους με πιο ανεπτυγμένο τουρισμό στη Βουλγαρία.

«Το πιο εντυπωσιακό για μένα ως εθνολόγο ήταν ο ενθουσιασμός των ντόπιων και η πολύ καλή συνεργασία μεταξύ της δημοτικής διοίκησης, του μορφωτικού συλλόγου και όλων των ανθρώπων στο χωριό» - λέει η υφηγήτρια διδάκτωρ Βάνια Ματέεβα:

«Παρά τις πολλές δυσκολίες που ξεπέρασε η δημοτική διοίκηση, αυτό το φολκλορικό κέντρο είναι γεγονός. Θα ήθελα να τονίσω την πρωτοβουλία και τις οργανωτικές δεξιότητες των ανθρώπων στο Τσαβντάρ, για να υλοποιηθεί το κοινό σχέδιο. Αυτά τα προσόντα τους είναι στη βάση να διατηρηθεί η άυλη κληρονομιά της περιοχής. Ανεξάρτητα από τις αλλαγές στον τρόπο ζωής με την πάροδο του χρόνου, εδώ οι παραδόσεις είναι ζωντανές και σταθερές. Όλα διατηρούνται χάρη στις προσπάθειες και τα οικονομικά μέσα των ντόπιων.»

«Η πρώτη φάση του σχεδιασμού αφορούσε το κτήριο, για να μπορεί να προστεθεί στο ήδη υπάρχον με τυπική χωριάτικη αρχιτεκτονική της περιοχής της Σρέντνα Γκορά. Δίπλα του στην αυλή τοποθετήσαμε εκθεσιακή αίθουσα, που έπρεπε να σχεδιάσουμε, χωρίς να έχουμε ιδέα τι θα είναι το περιεχόμενο» - λέει η αρχιτέκτονας Κριστίνα Στέφανοβα:

«Προσελκυστήκαμε από την πρόκληση να δημιουργήσουμε ένα νέο τουριστικό προϊόν στη Βουλγαρία. Το μοναδικό ήταν ότι μπορούσαμε να εργαζόμαστε πάνω σε όλη τη διαδικασία – από την τροποποίηση του πολεοδομικού σχεδίου, την αναστήλωση του παλιού κτηρίου, μέχρι τη δημιουργία νέας διαδραστικής έκθεσης. Κατορθώσαμε να διατηρήσουμε ένα από τα δωμάτια στην αυθεντική μορφή του, στην αυλή αναστηλώσαμε και το παλιό πηγάδι. Είμαστε περήφανοι ότι χτίσαμε το πρώτο ενεργειακά αποδοτικό δημόσιο κτήριο στη Βουλγαρία. Διατηρήσαμε θερμές φιλικές σχέσεις με όλους από το χωριό και τους εθελοντές που βοήθησαν για την κατασκευή και την εξόπλιση του κέντρου. Το πιο σημαντικό ήταν όχι μόνο να δημιουργήσουμε νέο τουριστικό χώρο, αλλά οι άνθρωποι του Τσαβντάρ να το δεχθούν ως μέρος του χωριού, να το αγαπήσουν και να το διαφυλάσσουν, γιατί εδώ έχει συγκεντρωθεί η μνήμη των γενών τους.»

Το κτήριο στο χωριό Τσαβντάρ, σχεδιασμένο από την ομάδα της αρχιτέκτονα Κριστίνα Στέφανοβα, είναι κάτοχος του Βραβείου του κοινού στον βουλγαρικό αρχιτεκτονικό διαγωνισμό WhATA Awards για το 2018.

Φωτογραφίες: folklorecenter.bg

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα