Περίπου το 8% των πολιτών της ΕΕ ανήκουν σε μειονότητες και περίπου το 10% μιλούν τοπικές ή μειονοτικές γλώσσες, σύμφωνα με στοιχεία που αναφέρονται σε ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Τα στοιχεία αυτά επιβεβαιώνουν ότι η Ευρώπη αποτελεί ένα μωσαϊκό πολιτισμών, γλωσσών, θρησκειών και παραδόσεων που ενώνουν ανθρώπους με κοινές αξίες. Κοινή είναι και η αντίληψη ότι όλοι οι ευρωπαίοι πολίτες πρέπει να μπορούν να μιλούν τη μητρική τους γλώσσα στο δρόμο ή σε άλλους δημόσιους χώρους χωρίς φόβο. Ωστόσο, ο όρος "μειονότητα" δεν έχει ακόμη ένα πανευρωπαϊκό νομικό πλαίσιο. Υπάρχουν ορισμοί σε ορισμένα διεθνή έγγραφα, αλλά δεν υπάρχει ορισμός του όρου. Ίσως αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο διαφορετικές χώρες χρησιμοποιούν διαφορετικές προσεγγίσεις στην έννοια της "μειονότητας". Για παράδειγμα, στη Γερμανία, απαριθμούνται μόνο οι εθνικές ή γλωσσικές μειονότητες. Σε χώρες όπως το Βέλγιο αλλά και σε χώρες που δεν ανήκουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως η Ρωσία και η Μολδαβία, δίνεται ένας κοινός ορισμός της μειονότητας χωρίς να διευκρινίζεται ποιές εθνοτικές και γλωσσικές κοινότητες συμπεριλαμβάνονται.

Με παρόμοι τρόπο αντιμετωπίζεται και το θέμα της κοινοτικής χρηματοδότησης, η οποία δίνεται για να διατηρηθεί η εθνική ταυτότητα των μειονοτήτων, ο πολιτισμός και η γλώσσα τους. Ωστόσο, η διευθέτηση αυτής της υπόθεσης από κάθε χώρα ξεχωριστά, ενέχει τη δημιουργία μιας σειράς προβλημάτων. Δημιουργεί επίσης την ανασφάλεια μεταξύ των κοινοτήτων που δραστηριοποιούνται σε ότι αφορά στη διατήρηση του πολιτισμού και των παραδόσεών τους.

Στη Βουλγαρία υπάρχει νομικό πλαίσιο που ορίζει ρητά τα ίσα δικαιώματα, ανεξάρτητα από την εθνικότητα, τη φυλή, τη θρησκεία, ήτο κοινωνικό υπόβαθρο. Ο υπουργός Εξωτερικών έχει, επίσης, την υποχρέωση να προστατεύει τις βουλγαρικές εθνικές μειονότητες στο εξωτερικό. Ωστόσο, οι βουλγαρικές κοινότητες στο εξωτερικό, εξακολουθούν να δυσκολεύονται να εξασφαλίσουν τα απαραίτητα κεφάλαια για τις δραστηριότητές τους.

Ο δημοσιογράφος Ιωσήφ Νταβίντοφ, από την εφημερίδα Νέα Βούλγαροι στην Ισπανία, ισχυρίζεται ότι η παροχή οικονομικής βοήθειας στα βουλγαρικά Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης στο εξωτερικό είναι σημαντική, όχι μόνο από την άποψη της διασφάλισης της, αλλά και λόγω των στόχων που θέτει.

«Κάθε βούλγαρος επιχειρηματίας στην Ισπανία μπορεί να δώσει 50.000 ευρώ από την τσέπη του, αλλά το κράτος μας αρνείται την χρηματοδότηση. Η Ρουμανία, μια και εκδίδουμε και ρουμανική εφημερίδα, έχει υπουργείο για τη Διασπορά. Κάθε χρόνο, μετά από διαγωνισμό, το υπουργείο αυτό χορηγεί επιδοτήσεις ύψους 10.000 έως 15.000 ευρώ σε ρουμανικά ΜΜΕ στο εξωτερικό.

Στην Κροατία, επίσης κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το κράτος χρηματοδοτεί τις μειονότητες και τις δραστηριότητές τους. Η Ντιάνα Γκλάσνοβα εκδίδει το περιοδικό «Μητρική γλώσσα» στο Ζάγκρεμπ, τόσο στη βουλγαρική όσο και στην κροατική, για τις ανάγκες τόσο των εκεί βουλγάρων όσο και των κροατών.

«Θέλουμε να εξηγήσουμε στους Κροάτες ποιοι είμαστε και, φυσικά, ποια είναι η Βουλγαρία. Διαφορετικά, πώς θα θέλαμε να μας σέβονται ως μειονότητα αν δεν είμαστε γνωστοί. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο το περιοδικό εκδίδεται στα βουλγαρικά και στα κροατικά, γεγονός που το καθιστά μοναδικό. Το περιοδικό μας διαβάζεται το διαβάζει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας της Κροατίας και οι υπουργοί της κυβέρνησης. Επιπλέον, για τέταρτη χρονιά, αγοράζεται από τη Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου των ΗΠΑ στην Ουάσινγκτον. Χρηματοδοτείται πλήρως από τον κρατικό προϋπολογισμό της Κροατίας, όπως και τα περιοδικά όλων των άλλων εθνικών μειονοτήτων στην Κροατία».

Προκειμένου να εναρμονιστούν και να βελτιωθούν οι συνθήκες των εθνικών και γλωσσικών μειονοτήτων στην Ευρώπη, πριν από ένα χρόνο, στις 13 Νοεμβρίου, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ψήφισε σε ψήφισμα καλώντας την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να καταρτίσει ένα μίνιμουμ στάνταρτ για τις μειονότητες που υπάρχουν στα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η εξασφάλιση ίσων δυνατοτήτων των μειονοτήτων στο να συμμετάσχουν στην πολιτική και κοινωνική ζωή, είναι ένα από αυτά τα στάνταρτ, όπως και η υποστήριξη των γνώσεων και των δεξιοτήτων τους στην προστασία και την ανάπτυξη της πολιτιστικής κληρονομιάς, συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας και διατήρησης πολιτιστικών ταμείων. Ενθαρρύνεται, επίσης, η χρήση των μειονοτικών γλωσσών στα ΜΜΕ και η χορήγηση άδειας σε ΜΜΕ μειονοτικών ομάδων. Επισημαίνονται και άλλα θέματα, όπως η πρόσβαση στην εκπαίδευση της μητρικής γλώσσας και στην επίσημη γλώσσα της χώρας κατοικίας, η άρση των διοικητικών και οικονομικών εμποδίων που, πιθανόν, θα παρεμπόδιζαν τη γλωσσική ποικιλομορφία και τα οποία θα μπορούσαν να εμποδίσουν την ένταξη των μειονοτήτων στο πλήρες φάσμα των επαγγελμάτων που ασκούνται σε ένα κράτος.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, της οποίας η πρόεδρος Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, στην προγραμματική της ομιλία, δήλωσε ότι θα υποστηρίξει το κράτος δικαίου για κάθε πολίτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ότι αυτό βρίσκεται στο επίκεντρο του οράματός της για μια Ένωση ισότητας, ανοχής και κοινωνικής δικαιοσύνης.

Μετάφραση: Σταύρος Βανιώτης