Αποκαλούν τον Μπορισλάβ Ασένοφ ποιητή της συνοικίας των Ρομά στη Σόφια «Φακουλτέτα» λόγω της αγάπης του για την ποίηση και τις ποιητικές συλλογές που γράφει στη βουλγαρική και στη ρομανί γλώσσα. Έχει δύο πανεπιστημιακά πτυχία – τουρισμού και θεολογίας.  Σε Παγκόσμιο Συνέδριο των Ρομά, ο Μπορισλάβ Ασένοφ ανακοινώθηκε για ανεπίσημο Υπουργό Πολιτισμού της ευρωπαϊκής εθνικής κοινότητας  για την προσφορά του.

Σήμερα, την Παραμονή του Νέου Έτους των Ρομά που συνδυάζει στις παραδόσεις του τις χριστιανικές γιορτές των Χριστουγέννων και του Αγίου Βασίλη, σας συναντάμε με τονπάστορα Ασένοφ ο οποίος διηγείται για τα έθιμα στις πιο μεγάλες γιορτές των Ρομά, το Μπάνγκο Βασίλ και Βασίλιτσα:

«Το Μπάνγκο Βασίλ είναι μια από της πιο αγαπημένες γιορτές των Ρομά. Θυμάμαι, ήμασταν πολλά παιδιά και η μητέρα μας πάντα φρόντιζε να είμαστε καθαροί και τακτοποιημένοι. Στο Μπάνγκο Βασίλ είχαμε νέασοσόνια και φόρμες. Είχαμε και νέο ψαθί πάνω στο οποίο βάζαμε τραπεζομάντιλο και πάνω του – τα γλυκά. Μέχρι τα μεσάνυχτα δεν έπρεπε κανείς να πάρει ούτε ένα. Κι αν κάποιος από μας πήγαινε να αποκοιμηθεί, η μητέρα μας τον ξυπνούσε με τα λόγια «Δεν θα κοιμηθείς γιατί το Μπάνγκο Βασίλ είναι κοντά στο σχολείο». Εμείς μέναμε πολύ κοντά στο σχολείο δηλαδή σύντομα έπρεπε να φτάσει στο σπίτι.»

Ο πατέρας του Μπορισλάβ Ασένοφ ήταν γανωματής. Για τη γιορτή κανόνιζε με τα αγροκτήματα να γανώνει τα μεγάλα χάλκινα σκεύημε αντάλλαγμα για τρόφιμα:

«Ξεκινούσαν ακριβώς πριν το Μπάνγκο Βασίλ για να φέρουν όλα όσα παράγαγε το αγρόκτημα. Ο πατέρας μου κρατούσε τον λόγο του και εκείνοι επίσης. Έφερναν λάδι, φασούλι, πατάτες και πολλά άλλα. Το σπίτι μας ήταν ωραίο, σταθερό για την εποχή του. Είχαμε τρία δωμάτια και το ένα από αυτά ήταν σαν αποθήκη στην οποία  βάζαμε τις προμήθειες. Τώρα τα πράγματα άλλαξαν πολύ και οι περισσότεροι γιορτάζουν την Πρωτοχρονιά μαζί με τους Βούλγαρους αλλά παρόλα αυτά πρέπει στις 13 Ιανουαρίου να φτιάξεις ντολμαδάκια. Μπορεί να μην έχει χήνα αλλά τα ντολμαδάκια είναι απαραίτητα γιατί μέσα σου είσαι υποχρεωμένος να τιμήσεις αυτήν την γιορτή. Είναι παράδοση που έρχεται από το παρελθόν – από τον παππού, τον πατέρα…»

Το Μπάνγκο Βασίλ κρατάει τρεις μέρες και είναι ιδιαίτεραπανηγυρικό. Οι νέοι τιμούν τους μεγάλους και ζητούν συγχώρηση. «Δεν ξέρω αν τα εγγόνια και τα δισεγγόνια μου θα τηρήσουν το έθιμο γι’ αυτό περιγράφω τα πάντα στα βιβλία μου» σημειώνει ο Μπορισλάβ και προσθέτει: «Ένας λαός χωρίς παρελθόν που δεν γνωρίζει τις παραδόσεις του, είναι τελειωμένος. Τότε οι άνθρωποι ήταν αγράμματοι αλλά μορφωμένοι εκ φύσεων και μεφόβο προς τον Θεό.»

Ο πατέρας του Μπορισλάβ αγαπούσε τη Βουλγαρική ιστορία και όταν το 1961 αναγκάζουν τους Ρομά να αλλάζουν τα ονόματά τους με βουλγαρικά, διάλεξε το όνομα Ρακόβσκι και για τους γιους του – ονόματα Βούλγαρων επαναστατών και τσάρων. Συχνά έβαζε τον Μπορισλάβ να απαγγέλνει ποιήματα μεγάλων Βούλγαρων ποιητών και για ανταμοιβή του έδινε 20 στοτίνκι. Έτσι γεννήθηκε η αγάπη για την ποίηση στο νεαρό Μπορισλάβ. Και ακριβώς αυτή η αγάπη του έφερε το πιο μεγάλο δώρο στη ζωή του:

«Ήμουν 6 χρονών όταν η δασκάλα μας μας πήγε στο μοναδικό φούρνο στη συνοικία. Ήθελε να μας δείξει πώς ζυμώνεται το ψωμί. Εκείνη μου έμαθε ένα ποίημα. Θυμάμαι ήταν του ποιητή Νικόλα Φουρνατζίεφ. Και όταν εγώ, το μικρό τσιγγανάκι, πήγα και το απήγγειλα στον μπάρμπα Ντούσαν, τον φούρναρη,  έγινε κάτι απίστευτο. Δεν ξέρω πως του άγγιξα την καρδιά και μου χάρισε ένα ζεστό ψωμί – το πρώτο πράγμα που κέρδισα στη ζωή μου! Το ψωμί είναι το πιο ιερό πράγμα για τον φτωχό!

Την Παραμονή της γιορτής ο Μπορισλάβ Ασένοφ απευθύνει την ευχή του για τους Βούλγαρους και τους Ρομά: «Θέλω οι άνθρωποι να είναι καλύτεροι! Στέλνω χαιρετίσματα σε όλους τους Ρομά για την γιορτή! Ας ευλογήσει ο Θεός το βουλγαρικό λαό, ας είμαστε ευτυχισμένοι και να αγαπάμε αυτό το κομμάτι γης που είναι η Βουλγαρία!»

Φωτογραφίες: osis.bg, epicenter.bg, bgnes

Μετάφραση: Άιλιν Τόπλεβα