Θα υποτιμηθούν οι αποταμιεύσεις, θα αυξηθούν οι τιμές προϊόντων και υπηρεσιών; Αυτές οι ερωτήσεις ανησύχησαν πάλι την βουλγαρική κοινωνία μετά τις νέες νομοθετικές αλλαγές οι οποίες επιτρέπουν να γίνουν διαπραγματεύσεις για την συναλλαγματική ισοτιμία του ευρώ μετά την ένταξη της Βουλγαρία στο Μηχανισμό συναλλαγματικών ισοτιμιών ЕRM II (Exchange Rate Mechanism ІІ).

Στην πράξη, ο μηχανισμός που αναφέρεται συχνά ως «η αίθουσα αναμονής της ευρωζώνης» είναι μια διαδικασία που πρέπει να περάσει κάθε κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης που έχει αποφασίσει να υιοθετήσει το ευρώ. Η διαφορά εδώ είναι ότι η Βουλγαρία είναι σε ένα νομισματικό συμβούλιο με σταθερή συναλλαγματική ισοτιμία του λεβ προς το ευρώ ενώ οι κανόνες για την ένταξη στο ERMII και επομένως στην Τραπεζική Ένωση και την ευρωζώνη, έχουν γραφτεί για χώρες με κυμαινόμενες συναλλαγματικές ισοτιμίες. Για να διαβεβαιώσει ότι οι αποταμιεύσεις των Βουλγάρων θα προστατευτούν, η κυβέρνηση ψήφισε απόφαση σύμφωνα με την οποία η χώρα μας θα βγει από το ERMII αν προταθεί διαφορετική από την τρέχουσα συναλλαγματική ισοτιμία του λεβ προς το ευρώ.

Παρά τις διαβεβαιώσεις που εκφράζονται δημόσια από την κυβέρνηση και τον διευθυντή της Βουλγαρικής Εθνικής Τράπεζας, εξακολουθούν να υπάρχουν ανησυχίες ανάμεσα στο κοινό. Τις τελευταίες μέρες δυνάμωσαν και από την δήλωση του λεγόμενου «πατέρα του νομισματικού συμβουλίου» στη χώρα μας, του καθηγητή Στιβ Χάνκε. Σε συνέντευξη για το πρόγραμμα Horizont της Βουλγαρικής Εθνικής Ραδιοφωνίας, ο καθ. Χάνκε είπε κατηγορηματικά ότι η Βουλγαρία δεν πρέπει να υιοθετήσει το ενιαίο ευρωπαϊκό νόμισμα. Σύμφωνα με τον ίδιο, δεν υπάρχει ανάγκη για την αντικατάσταση του λεβ στην περίπτωση σταθερής συναλλαγματικής ισοτιμίας προς το ευρώ καθώς μέσω του νομισματικού συμβουλίου η χώρα μας στην πράξη επωφελείται από τα θετικά της ευρωζώνης. Ο Χάνκε επέκρινε τις νομοθετικές αλλαγές λέγοντας ότι δεν αποκλείει την ύπαρξη «κρυφής συμφωνίας» κατά την οποία θα τεθούν «δυσμενείς συνθήκες» στη Βουλγαρία για την ένταξή της στην ευρωζώνη.

Σε απάντηση, ο Βούλγαρος Υπουργός Οικονομικών, Βλαντισλάβ Γκοράνοφ, δήλωσε ότι η Βουλγαρία δεν έχει συνάψει καμία κρυφή συμφωνία και αντιτάχθηκε στη θέση του Χάνκε ότι η χώρα μας δεν πρέπει να εισάγει το ευρώ. Ο Υπουργός υπενθύμισε ότι το ευρώ είναι το δεύτερο πιο εμπορευόμενο νόμισμα στον κόσμο μετά το αμερικάνικο δολάριο και διαβεβαίωσε ότι το βουλγαρικό λεβ θα παραμείνει με την τρέχουσα ισοτιμία του μέχρι την ένταξη στην ευρωζώνη και δεν θα υπάρξει υποτίμηση των αποταμιεύσεων των Βουλγάρων.

Η πείρα της εισαγωγής του ευρώ των χωρών με παρόμοια ιστορία επίσης δεν αξιολογείται ξεκάθαρα. Η Λιθουανία, η Λετονία και η Εσθονία που συχνά αναφέρονται ως παραδείγματα στη Βουλγαρία, ήταν οι τελευταίες που εντάχθηκαν στην ευρωζώνη. «Πουθενά δεν παρατηρούνται αυξήσεις των τιμών, υποτίμηση των αποταμιεύσεων και άλλα ανησυχητικά ζητήματα» λέει κατηγορηματικά ο Εσθονός μακροοικονομολόγος καθ. Karsten Staehr.

Ταυτόχρονα, τρεις από τις δέκα χώρες που προσχώρησαν στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2004, ακόμα δεν υιοθέτησαν το ευρώ και δεν έχουν σκοπό να το κάνουν σύντομα – η Τσεχία, η Πολωνία και η Ουγγαρία. Σε συνέντευξη για την ΒΕΡ, η Ντιούλα Πλέσινγκερ από την Κεντρική Τράπεζα της Ουγγαρίας σχολιάζει ότι το ευρώ έχει μια ασταθή ιστορία – τα πρώτα δέκα χρόνια ήταν επιτυχημένα αλλά μετά ήρθε η «καταστροφή». Η Πλέσινγκερ παραθέτει μια έρευνα εμπειρογνωμόνων η οποία συμπεραίνει ότι σε δύο δεκαετίες μόνο η Γερμανία και οι Κάτω Χώρες θα είναι «νικητές από την συμμετοχή τους στην ευρωζώνη».

Οι απόψεις είναι πολλές και διαφορετικές, οι ανησυχίες επίσης. Πρόκειται να δούμε τι μέλλει γενέσθαι στην Βουλγαρία…

Μετάφραση: Άιλιν Τόπλεβα