Σε ποιο βαθμό η γειτονία με ένα σημαντικό οικονομικό κέντρο όπως η Σόφια που παράγει περίπου το 40% του ΑΕΠ της χώρας, μπορεί να επηρεάσει την ανάπτυξη της λιγότερο αναπτυγμένης περιφέρειας της Βουλγαρίας - της Βορειοδυτικής; Ψάχνουμε απάντηση στην συζήτηση με τον οικονομολόγο Αντριάν Νικόλοφ από το Ινστιτούτο Οικονομίας της Αγοράς (ΙΟΑ).

Τα μεγάλα οικονομικά κέντρα ελκύουν εργαζόμενους από μεγάλες αποστάσεις. Μελετώντας αυτό το φαινόμενο, πριν από δύο χρόνια, το ΙΟΑ πραγματοποίησε μια εξειδικευμένη ανάλυση κατά πόσο οι εργαζόμενοι ταξιδέυουν προς και από τα μεγάλα οικονομικά κέντρα της χώρας μας.

«Αποδεικνύεται ότι η Σόφια προσελκύει πάνω από το 10% του εργατικού δυναμικού από δήμους όπως η Μέζντρα, δηλ. περίπου 100 χλμ μακριά, λέει ο κύριος Νικόλοβ. Μιλάμε για μεγάλες αποστάσεις που οι άνθρωποι είναι αναγκασμένοι να ταξιδέψουν για να φτάσουν σε καλύτερες θέσεις εργασίας. Όμως η έλλειψη ποιοτικής υποδομής, ειδικά βόρεια από την πρωτεύουσα αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα εμπόδια. Για σύγκριση, σε περιοχές όπως η Βάρνα και το Πλόβντιβ μιλάμε για την ενσωμάτωση 5 έως 10 δήμων σε ένα οικονομικό πυρήνα όπου οι άνθρωποι μπορούν να ταξιδεύουν και να εργάζονται από ένα δήμο σε άλλο. Ενώ στη Βόρεια Βουλγαρία αυτό είναι σπάνιο φαινόμενο, ειδικά στις πιο απομακρυσμένες περιοχές όπως οι πόλεις του Δούναβη, Λομ και Ρούσε.»

Πόσο αποτελεσματική είναι η κατασκευή βιομηχανικών ζωνών στις υπανάπτυκτες περιοχές;

«Η δημιουργία βιομηχανικών ζωνών ήταν επιτυχημένη, ιδίως σε ορισμένες νότιες περιοχές της Βουλγαρίας, λέει ο κύριος Νικόλοβ. Αλλά αυτές λειτούργησαν σε μέρη όπου ήδη υπήρχαν ενεργές επιχειρήσεις. Δηλαδή, αν προσπαθήσουμε να δημιουργήσουμε από την αρχή μια τέτοια βιομηχανική ζώνη στο Λομ ή στην Σιλίστρα (στην όχθη του Δούναβη), εγώ προσωπικά είμαι σκεπτικός ότι θα λειτουργήσει λόγω της έλλειψης άλλων παραγόντων. Αυτό που προτείνουμε ως συγκεκριμένη πολιτική είναι η μεταφορά μέρους του φόρου εισοδήματος από το κράτος στους δήμους. Οι δήμοι ξέρουν πώς λειτουργούν οι τοπικές επιχειρήσεις και ποιες είναι οι δυνατές πλευρές έτσι ώστε να τις προτείνουν σε έναν επενδυτή. Ενώ ο κεντρικός σχεδιασμός των 265 δήμων είναι δύσκολος. Η μεταφορά περισσότερων ιδιόκτητων πόρων για τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος στους δήμους αποτελεί μέρος της λύσης. Αυτό όμως δεν μπορεί να συμβεί χωρίς μια κρατική-διοικητική μεταρρύθμιση.»

Τα ταμεία της ΕΕ ταυτόχρονα βοηθούν και εμποδίζουν τους δήμους στη Βουλγαρία. Έπαιξαν μάλιστα ως ένα βαθμό κακό ρόλο στην τοπική διαχείριση, λέει ο αναλυτής Αντριάν Νικόλοφ.

«Οι τοπικές αρχές σε πολλά μέρη είναι με περιορισμένο διοικητικό προσωπικό, καταλήγει εκείνος. Γι’ αυτό το λόγο, μπορούν να επικεντρωθούν είτε στην απόκτηση ευρωπαϊκής χρηματοδότησης, είτε στην βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος. Κατά συνέπεια τα τελευταία 10 χρόνια, η επιλογή πολλών από αυτούς ήταν η ευρωπαϊκή χρηματοδότηση παρά η βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος. Και αυτό βλάπτει την οικονομία μας.»

Μετάφραση: Άιλιν Τόπλεβα