Η ορθόδοξη εκκλησία τιμά την μνήμη των νεκρών, με ειδική θεία λειτουργία, ενώ οι πιστοί πηγαίνουν στο ναό και προσεύχονται για τις ψυχές των νεκρών. Οι πιστοί γράφουν τα ονόματα των νεκρών τους σε ειδικό βιβλίο, για να μπορέσει ο ιερέας να προσευχηθεί για την ψυχή τους. Την ημέρα αυτή οι φίλοι και συγγενείς πηγαίνουν στους τάφους των νεκρών τους, τους καθαρίζουν, ανάβουν κεριά και χύνουν κρασί πάνω στις ταφόπλακες. Επίσης αφήνουν κόλλυβα, κεράσια και ψωμί για τους φτωχούς.

Την επόμενη ημέρα, την Κυριακή, γιορτάζουμε την Πεντηκοστή που θεωρείται σαν η ημέρα ίδρυσης της Εκκλησίας του Χριστού. Μετά την Ανάστασή του ο Κύριος Ιησούς Χριστός εμφανίστηκε αναστημένος στους Αποστόλους του και την Παναγία Μητέρα του και τους έδωσε τις τελευταίες του οδηγίες και εντολές.
Με πολλά και αδιαμφισβήτητα τεκμήρια τους βεβαίωσε ότι ήταν πραγματικά ζωντανός. Επί σαράντα ημέρες εμφανιζόταν σ’ αυτούς και τους εξηγούσε τα μυστήρια της Βασιλείας του Θεού. Τους παρήγγειλε να μην απομακρυνθούν από τα Ιεροσόλυμα, αλλά να περιμένουν την πραγματοποίηση της υποσχέσεως που τους έδωσε: ότι ο Θεός Πατήρ θα τους έστελνε το Άγιο Πνεύμα, που θα τους ενίσχυε στο έργο τους και στη ζωή τους. Πράγματι οι δώδεκα Aπόστολοι έμειναν στα Ιεροσόλυμα. Μαζί τους ήταν η Παναγία, οι μυροφόρες γυναίκες και οι εβδομήκοντα μαθητές, συνολικά 120 ψυχές.

"Όταν έφτασε η μέρα της Πεντηκοστής, ήταν όλοι μαζί συγκεντρωμένοι σε ένα μέρος, με ομοψυχία. Ξαφνικά ήρθε από τον ουρανό μια βουή σαν να φυσούσε δυνατός άνεμος, και γέμισε όλο το σπίτι που έμεναν. Επίσης τους παρουσιάστηκαν γλώσσες σαν φλόγες φωτιάς, που μοιράστηκαν και κάθισαν από μία στον καθένα από αυτούς. Όλοι τότε πλημμύρισαν από Πνεύμα Άγιο και άρχισαν να μιλούν σε άλλες γλώσσες, ανάλογα με την ικανότητα που τους έδινε το Άγιο Πνεύμα", διαβάζουμε στο βιβλίο Πράξεις των Αποστόλων, κεφάλαιο 2. Έτσι οι μαθητές έλαβαν και τον καρπό του Πνεύματος: αγάπη, χαρά, ειρήνη, μακροθυμία, χρηστότητα, αγαθοσύνη, πίστη, πραότητα, εγκράτεια.

Την Δευτέρα μετά την Πεντηκοστή είναι η εορτή, αφιερωμένη στο Άγιο Πνεύμα, που στην εικονογραφία απεικονίζεται ως περιστέρι. Στις λαϊκές παραδόσεις η γιορτή συνδέεται με την λατρεία των νεκρών. Την γιορτή αυτή οι ψυχές, που αφέθηκαν το Πάσχα, επιστρέφουν πίσω. Νωρίς το πρωί οι γυναίκες φέρουν στα νεκροταφεία φύλλα καρυδιάς και τα βάζουν στους τάφους, για να κάνουν σκιά στους νεκρούς στον άλλο κόσμο. Στην εκκλησία επίσης βάζουν στο πάτωμα φύλλα καρυδιάς, γονατίζουν σ αυτά και με κλειστά τα μάτια βλέπουν τους αγαπημένους τους νεκρούς.

Επιμέλεια: Σταύρος Βανιώτης