Η Βάρνα είναι το πρώτο βουλγάρικο θέρετρο. Η πόλη βρίσκεται στην βουλγάρικη σήμερα Μαύρη θάλασσα αλλά υπάρχει από την αρχαιότητα και πάντα προσέλκυε ταξιδιώτες με την ομορφιά της. Αυτό που μας αρέσει εκεί είναι η θαλασσινή αύρα και η χρυσή άμμος. Στα παλιά χρόνια είχε και ιαματικά νερά. Οι ρωμαϊκές θέρμες που χρησιμοποιούνταν ενεργά ως τον 3ο αιώνα μ.Χ. ανασκάφτηκαν κοντά στο σημερινό λιμάνι είναι τα μεγαλύτερα λουτρά στα Βαλκάνια και τα τέταρτα μεγαλύτερα στην Ευρώπη.

Μετά τους ρωμαϊκούς χρόνους η πόλη έπαψε να είναι διάσημη για τα ιαματικά της νερά αλλά η Βάρνα συνεχίζει να είναι το βαλκανικό θέρετρο που προτιμούν οι τουρίστες.

Η αρχιτεκτονική των Θερμών συνεχίζει να προκαλεί τον θαυμασμό και σήμερα.

Στα τέλη του 19^ου αιώνα τα θαλάσσια μπάνια ήρθαν στην μόδα στην Ευρώπη και το 1889 στην Βάρνα ξεκίνησαν να φτιάχνονται τα πρώτα κουβούκλια στην παραλία για να μπορούν οι παραθεριστές να βγάλουν τα ρούχα τους και να βάλουν τα μαγιό τους. Φυσικά ο διαχωρισμός των αντρικών από τα γυναικεία αποδυτήρια ήταν αυστηρός.

Η Βάρνα μετατράπηκε σε παραθαλάσσια πρωτεύουσα της Βουλγαρίας μετά τους Βαλκανικούς πολέμους όταν η παράδοση της Βόρειας Δοβρουτσάς στην Ρουμανία έφερε στην περιοχή ανεργία και φτώχεια. Ο θερινός τουρισμός στην πόλη ξεκίνησε το 1921 ενώ τα σύγχρονα λουτρά χρονολογούνται από το 1926 όταν στην πόλη ξεκίνησαν και οι πρώτες μουσικές γιορτές που προσελκύουν επισκέπτες από όλο τον κόσμο. 

Στην αρχή υπήρχαν πλαζ για άντρες και πλαζ για γυναίκες ενώ τα μαγιό κάλυπταν τα χέρια μέχρι τους καρπούς και τα πόδια μέχρι τους αστραγάλους.

«Οι Βούλγαροι τότε θεωρούσαν ανήθικο το να πηγαίνει κανείς για μπάνιο στην θάλασσα, λέει ο Τραγιάν Ντιμιτρόβ από το Περιφερειακό Μουσείο της Βάρνα. Τα αντρικά μαγιό στην αρχή συμπεριλάμβαναν μακρύ παντελόνι με ζώνη και πόρπη ενώ αργότερα το παντελόνι έγινε 3/4. Έπειτα όλο και κόνταινε αλλά τα υφάσματα παράμειναν μάλλινα. Για τις γυναίκες ήταν επανάσταση η μόδα των ολόσωμων μαγιό και αυτών που θύμιζαν κομπινεζόν.

Υπήρχαν αστυφύλακες που επιτηρούσαν οι άντρες να μπαίνουν στην θάλασσα ξεχωριστά από τις γυναίκες και για την τήρηση της τάξης και της αιδούς». 

Όταν την δεκαετία του ’20 ξεκίνησαν να έρχονται ξένοι τουρίστες τα ήθη άρχισαν να αλλάζουν. Την δεκαετία του ’30 άρχισαν να διεξάγονται τα πρώτα καλλιστεία για την ανάδειξη της «Βασίλισσας της πλαζ» αλλά τα ντόπια κορίτσια απουσίαζαν γιατί ακόμα θεωρούταν ανήθικο να συμμετέχουν σε διαγωνισμούς ομορφιάς.

Έτσι στην πασαρέλα κυριαρχούσαν ξένες τουρίστριες και κορίτσια από την Σόφια.  Αυτή είναι η περίοδος όταν στην πόλη εμφανίστηκαν τα πρώτα καζίνο και η ελίτ της Σόφιας άρχισε να ανακαλύπτει τρόπους διασκέδασης στην παραλία.

Οι ξένοι τουρίστες ήταν κυρίως Τσέχοι, Πολωνοί, Ούγγροι και σ’ αυτούς οφείλεται η επίτευξη του στόχου οι παραλίες να γίνουν μικτές, δηλαδή οι άντρες και οι γυναίκες να κάνουν μαζί μπάνιο, σε παρέες. Αυτό συνέβη μετά από διαμαρτυρίες ξένων τουριστών μπροστά στο δημαρχείο της Βάρνα οι οποίοι απείλησαν πως θα μποϊκοτάρουν την Βάρνα και την Βουλγαρία σαν τουριστικό προορισμό.

Από τα μαγιό που κάλυπταν όλο το σώμα μέχρι τα μονοκίνι στα τέλη του ’80 το μαγιό πέρασε από πολλά στάδια. Σήμερα οι άντρες πάλι φοράνε φαρδιά μακριά σορτς ενώ οι γυναίκες επιλέγουν θηλυκά ρετρό μοντέλα από την δεκαετία του ‘70. 

«Και σήμερα οι γυναίκες φοράνε ολόσωμα μαγιό αλλά τα σχέδια είναι πολύ πιο τολμηρά και προκλητικά, λέει ο κύριος Ντιμιτρόβ. Παλιά το κύριο χρώμα για τα μαγιό ήταν το μαύρο ενώ αργότερα γίνονταν όλο και πιο φωτεινά για να φτάσουμε στην σημερινή πανδαισία χρωμάτων».

Φωτογραφίες: ΒΕΡ-αρχείο, BGNES, Κρατικά αρχεία, Βιβλιοθήκη "Πέντσο Σλαβέικοφ" Βάρνα

Επιμέλεια: Νταρίνα Γκριγκόροβα (από άρθρο του προγράμματος Χοριζιζόντ της ΒΕΡ)

Μετάφραση: Αγάπη Γιορντανόβα