Παρά τις πολυάριθμες βελτιώσεις στο αστικό περιβάλλον τα τελευταία χρόνια, η ζωή στη βουλγαρική πρωτεύουσα εξακολουθεί να φέρει τους πολίτες αντιμέτωπους με διάφορα προβλήματα, που απαιτούν την παρέμβαση διάφορων θεσμών. Οι τρύπες στους δρόμους και η έλλειψη φωτισμού, η μόλυνση του περιβάλλοντος με απορρίμματα, προβλήματα με τη συγκομιδή απορριμμάτων σε ορισμένες συνοικίες είναι μόνο ένα μέρος των προβλημάτων, που μπορούν να αναφερθούν στους υπαλλήλους του Δήμου Σόφιας μέσω του Κέντρου Επαφής. Άλλη γραμμή επικοινωνίας των πολιτών με τις δημοτικές αρχές είναι μέσω υποβολής καταγγελιών και προτάσεων στην Επιθεώρηση Σόφιας στο τηλέφωνο ή το ηλεκτρονικό γραμματοκιβώτιο.

Οι πολίτες επικοινωνούν με τον Δήμο κυρίως μέσω καταγγελιών ή παραπόνων. Μια έρευνά μας έδειξε ότι πάνω από 80% των κατοίκων της Σόφιας θέλει πιο ενεργώς να συμμετάσχει στη λήψη αποφάσεων για την πόλη, αλλά δε βλέπει τρόπους, με τους οποίους να το κάνει – τόνισε για το Ράδιο Βουλγαρία η Τεοντόρα Ζάρεβα της πρωτοβουλίας «Προϋπολογισμός των πολιτών». 

Ο σκοπός της πρωτοβουλίας είναι να καταστήσει τους κατοίκους της πόλης δραστήριο μέρος της λύσης των προβλημάτων. Η επιθυμία είναι να ενθαρρυνθεί η δημιουργικότητα και η ετοιμότητα των πρωτευουσιάνων να προτείνουν τις ιδέες τους για την επίλυση διάφορων υποθέσεων με τη μορφή σχεδίων.

«Η καθιέρωση παρόμοιου προγράμματος «Προϋπολογισμός των Πολιτών» αποτελεί ανάληψη ευθύνης εκ μέρους του Δήμου και υπόσχεση ότι οι λύσεις των πολιτών θα ληφθούν υπόψη κατά τη συζήτηση σχεδίων για διατήρηση, ανάπτυξη και βελτίωση του αστικού περιβάλλοντος. Είναι μηχανισμός συμμετοχής, διαφορετικός από άλλους παρόμοιους και ο Δήμος αναλαμβάνει τη δέσμευση στην αρχή κιόλας. Το ωραίο της πρακτικής αυτής δεν είναι απλώς τα υλοποιημένα σχέδια στα τέλη κάθε χρόνου, αλλά ο νέος τρόπος διαλόγου και συνεργασίας μεταξύ των πολιτών και του Δήμου. Κάτι που τώρα στη Σόφια είναι αρκετά αρνητική εμπειρία.»

Ιδέα για παρόμοιο προϋπολογισμό προβλέπεται στο στρατηγικό έγγραφο για την ανάπτυξη της πρωτεύουσας «Όραμα για τη Σόφια» με προθεσμία για την εισαγωγή του το 2027.

«Στο «Όραμα για τη Σόφια» πράγματι προγραμματίζεται η εισαγωγή του το 2027, αλλά στη διεθνή πρωτοβουλία «Συνεργασία για ανοιχτή διακυβέρνηση», της οποίας είναι μέρος η Βουλγαρία, ήδη το 2017 προβλεπόταν να εισαχθεί πιλοτικός προϋπολογισμός των πολιτών στην πρωτεύουσα. Ο προϋπολογισμός των πολιτών δεν είναι μια φόρμουλα, που μπορούμε απλώς να μεταφέρουμε στη Σόφια. Για μας είναι σημαντικό το μοντέλο μας να εκπονηθεί από κοινού με τους πολίτες, τους δημοτικούς συμβούλους και τη διοίκηση. Μέχρι τώρα έχουμε κάνει τη δημοσκόπηση, στην οποία συμμετείχαν μερικές ομάδες εστίασης και τώρα μας περιμένει μεγάλη online συζήτηση, η οποία αρχίζει στις 5 Οκτωβρίου. Στη συζήτηση προσκαλούμε όλους τους κατοίκους της Σόφιας, ανεξάρτητα από την εμπειρογνωμοσύνη τους, να λάβουν μέρος και να μοιραστούν πώς, κατά τη γνώμη τους, να λειτουργεί ένα παρόμοιο μοντέλο στην πρωτεύουσα.»

Περισσότερες από 2000 είναι οι ευρωπαϊκές πόλεις, ανάμεσα στις οποίες το Παρίσι, η Πράγα, η Βαρσοβία, η Μαδρίτη, όπου υπάρχει παρόμοιο εργαλείο για συμμετοχή των πολιτών στη λήψη αποφάσεων για την αστική ανάπτυξη. Συχνότερα τα κονδύλια, που προορίζονται για τον σκοπό, αποτελούν από 1 έως 10% του προϋπολογισμού των δήμων. Με βάση τις προτάσεις που υποβάλλονται από τους πολίτες, ο δήμος εξετάζει ποιες απ’ αυτές είναι πραγματοποιήσιμες, τις αναπτύσσει από κοινού με τους εισηγητές και τους υποβάλλει σε ψηφοφορία, στην οποία συμμετέχουν οι κατοίκους όλης της πόλης. Υλοποιούνται οι προτάσεις που έχουν συγκεντρώσει μεγαλύτερη επιδοκιμασία.

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα