Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που έγραψαν για τη Σόφια. Η πόλη που «μεγαλώνει αλλά δεν γερνάει». Η πόλη, γεμάτη παραδόσεις που διατηρούν τη μνήμη των περασμένων χρόνων. Η πόλη, η οποία αναπτύσσεται και γίνεται γρήγορα μια σύγχρονη ευρωπαϊκή πρωτεύουσα. Αλλά ένα νέο, ασυνήθιστο βιβλίο δίνει μια διαφορετική ματιά στην ιστορία και την αρχιτεκτονική μιας από τις αρχαιότερες πρωτεύουσες της Ευρώπης. Είναι το αποτέλεσμα πολλών χρόνων εργασίας του αρχιτέκτονα Τόντορ Βόινικοφ. Τι το ξεχωρίζει από όλες τις άλλες εκδόσεις;

«Πρώτον, όλο το βιβλίο είναι ζωγραφισμένο εξ ολοκλήρου στο χέρι, δεν υπάρχει ούτε μία γραμμή που να έχει ηλεκτρονική ή έντυπη προέλευση. Αποφάσισα ότι αυτό δημιουργεί περισσότερη αμεσότητα» λέει ο Τόντορ Βόινικοφ. «Το άλλο χαρακτηριστικό είναι ότι αποτελείται σε μεγάλο βαθμό από «ζωντανές» αναμνήσεις ανθρώπων. Ο σκοπός μου ήταν κάθε μια από αυτές τις αναμνήσεις να γίνει εικόνα, να αποκτήσει μια οπτική ματιά.»

Οι εργασίες για το βιβλίο ξεκίνησαν το 2004. Ο Τόντορ Βόινικοφ δημιούργησε το έργο του σε χαρτί ρυζιού. Εντυπωσιακή είναι η απίστευτη ακρίβεια με την οποία σχεδιάστηκαν τα κτίρια και οι δρόμοι, καθώς και η εξαιρετική γραφή των κειμένων, μερικά από τα οποία είναι αποσπάσματα και συλλογισμοί του συγγραφέα. Τα περισσότερα από τα σχέδια είναι αντίγραφα φωτογραφιών, και η κύρια ιδέα είναι να «ανακατασκευάσουν» τη παλιά Σόφια και να δείξουν πώς ήταν η πόλη σε διαφορετικές περιόδους ανάπτυξης.

«Το βιβλίο μπορεί γενικά να χωριστεί σε δύο μέρη: πριν από την Απελευθέρωση (1878) και μετά από αυτή», εξηγεί ο συγγραφέας. «Ως δομή, η πόλη είναι αντανάκλαση δύο αυτοκρατοριών - της Ρωμαϊκής (αργότερα της Βυζαντινής) και της Οθωμανικής. Δεν υπάρχει τίποτα κοινό μεταξύ Ρωμαϊκής και Οθωμανικής Σόφιας, είναι δύο διαφορετικές πόλεις. Αναδημιούργησα τρισδιάστατα πώς φαινόντουσαν. Μετά την Απελευθέρωση, εμφανίστηκε μια τυπική πόλη, χτισμένη σε ένα ευρωπαϊκό μοντέλο. Και προσπάθησα επίσης να δημιουργήσω μια τρισδιάστατη πανοραμική θέα του πώς ήταν η Σόφια εκείνη την εποχή.»

Ο αρχιτέκτονας λέει ότι επηρεάστηκε έντονα από το βιβλίο του Ντίμο Καζάσοφ «Δρόμοι, άνθρωποι, γεγονότα».

«Συνειδητοποίησα τι είχε περάσει η Σόφια. Ο βομβαρδισμός του κεντρικού τμήματος το 1944 κατέστρεψε τους δρόμους, αλλά στην πραγματικότητα η καταστροφή συνεχίστηκε και πολύ μετά από αυτό, μέχρι το 1970, επειδή το σχέδιο κατασκευής του κέντρου της Σόφιας περιελάμβανε την καταστροφή βασικών κτιρίων. Αυτό προκάλεσε σε μένα μια αντίδραση εξερεύνησης, διατήρησης, προσπάθειας για αποκατάσταση, κάτι σαν ανάσταση. Δυσάρεστα πράγματα συνέβησαν και στους ανθρώπους. Μέρος της βουλγαρικής ελίτ καταστράφηκε, θυσιάστηκε. Και δεν είναι τυχαίο ότι το βιβλίο είναι γεμάτο με ανθρώπους - υπάρχουν 800 από τους συμπολίτες μας, πολίτες της Σόφιας, και άνθρωποι που συνδέονται με την πόλη.»

Σε αυτό το βιβλίο, όλοι θα βρουν κάτι για τον εαυτό τους, ανάλογα με τις προσωπικές προτιμήσεις.

«Η πόλη δεν μπορεί να είναι απλώς ένας σωρός από πέτρες, τούβλα και ξύλο. Πρέπει να είναι μέρος του πολιτισμού μας, των συναισθημάτων μας. Θέλω οι πολίτες που συνδέουν την πόλη με κάτι σημαντικό ηθικής φύσης, το οποίο φέρνουν στην καρδιά τους, να δουν τα παραδείγματα του πώς η πόλη αρχίζει να πνευματικοποιείται» λέει ο Τόντορ Βόινικοφ.

Μετάφραση: Άιλιν Τόπλεβα