Το 1981 η Βουλγαρία γιόρτασε τα 1300 έτη από την ίδρυση του κράτους, από τον χάνο Ασπαρούχ το 681και υπήρχαν διάφορες πρωτοβουλίες για επετειακά μνημεία. Ένα από αυτά είναι το μνημείο «Ιδρυτές της Βουλγαρίας» στο Σούμεν (ΒΑ.Βουλγαρία). Το μέρος δεν επελέγη τυχαία αλλά για τον λόγο ότι η πόλη βρίσκεται κοντά στην πρώτη και την δεύτερη πρωτεύουσα, την Πλίσκα και το Πρεσλάβ αντίστοιχα, αλλά και κοντά στο χωριό Μάνταρα όπου στα βράχια, πάνω από τα σπίτια, είναι λαξευμένος ο διάσημος «Ιππέας της Μάνταρα» που συνδέεται με τους Αρχαίους Βουλγάρους και την εγκαθίδρυσή τους στα Βαλκάνια.

Το μνημείο «Ιδρυτές της Βουλγαρίας» άρχισε να χτίζεται μετά από απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου από τον Μάρτιο του 1977 και εγκαινιάστηκε στις 28 Νοεμβρίου 1981. Το έργο ανατέθηκε στους γλύπτες Κρουμ Νταμιάνοβ και Ιβάν Σλάβοβ. Οι μορφές αναπαριστούν τον χάνο Ασπαρούχ, τον χάνο Τέρβελ, τον χάνο Κρούμ, τον χάνο Ομουρτάγκ, τον πρίγκιπα Μπορίς, τον τσάρο Σιμεών και τους λόγιους Κλίμεντ, Ναούμ και Αγγελάριο, μαθητές του Κύριλλου και του Μεθόδιου.

Στην κορυφή του μνημείου, 50 μ. πάνω από την γη,  δεσπόζει ένα λιοντάρι που ζυγίζει 1 000 τόνους. Γύρω στα αγάλματα υπάρχουν μωσαϊκά και επιγραφές με πιο διάσημα τα λόγια του χάνου Ομουρτάγκ πως «ένας άνθρωπος και καλά να ζει πεθαίνει και στην θέση του έρχεται άλλος και αυτός που έρχεται αργότερα κοιτάζοντας αυτήν την επιγραφή να θυμάται αυτόν που την δημιούργησε ».

5 μέρες πριν τα εγκαίνια στο μνημείο διορίστηκε για ξεναγός η Ρουσάνκα Τσάνεβα την οποία οι μετέπειτα συνάδελφοί της συνδέουν άρρηκτα με αυτό τον τόπο.

«Τελείωσα Γαλλικό Γυμνάσιο και φοίτησα 3 χρόνια σε Σχολή Ξεναγών στην Βάρνα, λέει εκείνη. Όταν έμαθα για την θέση είχα ήδη εργαστεί σε 2 μουσεία και είχα την απαραίτητη προϋπηρεσία. Από 20 άτομα επέλεξαν 5-6 και στο τέλος διάλεξαν εμένα. Είδα το μνημείο πριν τα εγκαίνια και είχε ακόμα κάποια μερεμέτια να γίνουν. Οι τεράστιες μορφές μου θύμισαν μνημεία αρχαίων πολιτισμών αλλά σιγά σιγά συνήθισα με το μέγεθός τους. Στο στόμα του λιονταριού χωράει άνθρωπος ψηλός 2 μέτρα. Το μνημείο είναι περίπλοκο, συνδυάζει διάφορες τέχνες και παρουσιάζει συμβολικά αιώνες ιστορίας».

Ο ρόλος των ξεναγών είναι να βοηθούν τους τουρίστες να συνειδητοποιούν αυτά που βλέπουν, γιατί είναι δύσκολο σε μικρό χρονικό διάστημα να αποκωδικοποιήσουν το νόημα των αρχαιολογικών χώρων.

«Επισκέπτες είχαμε από την πρώτη μέρα, λέει η κυρία Τσάνεβα. Όχι μόνο Βουλγάρους αλλά και ξένους – Γάλλους, Σκανδιναβούς, Εβραίους…Οι τουρίστες έρχονταν με πούλμαν. Τώρα η κατάσταση είναι διαφορετική. Εκτός από τα χρόνια της μετάβασης που μείωσαν το τουριστικό ρεύμα έχουμε και την πανδημία. Αλλά συνεχίζουν να έρχονται μεμονωμένοι τουρίστες και γι’ αυτούς είμαστε εδώ. Ξεκίνησα να δουλεύω όταν ήμουν περίπου 20 χρονών. Τότε ήξερα λιγότερα αλλά τα μετέδιδα με μεγάλο ενθουσιασμό και πάθος. Οι μεταφραστές εμπνέονταν, οι τουρίστες συχνά χειροκροτούσαν.

Τώρα πια έχω μάθει να ελέγχω το τεμπεραμέντο μου και βασίζω τις ξεναγήσεις σε περισσότερες γνώσεις. Τα τελευταία χρόνια οι άνθρωποι ταξίδευαν πολύ. Δύσκολα κανείς θα μπορούσε να τους εκπλήξει. Είναι και η τεχνολογία – ξεκινάω να μιλάω και δηλώνουν πως θα διαβάσουν τα πάντα στο διαδίκτυο. Είναι λογικό εφόσον υπάρχουν τόσες εύκολα προσβάσιμες πληροφορίες ο ρόλος μας να αλλάξει».

Το μνημειακό συγκρότημα «Ιδρυτές της Βουλγαρίας» στον λόφο πάνω από το Σούμεν αποτελεί έμβλημα της πόλης και τον Νοέμβριο του 2021 θα γιορτάσει τα 40 χρόνια από τα εγκαίνιά του.

Φωτογραφίες: bulgariatravel.org

Επιμέλεια και Μετάφραση: Αγάπη Γιορντανόβα