Εάν αυξηθούν οι πόροι του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, μετά τις 31 Δεκεμβρίου 2024, θα εισαχθεί ένας πράσινος μηχανισμός αποδοχών για χώρες που καταφέρνουν να μειώσουν τις βιομηχανικές εκπομπές αερίων θερμοκηπίου. Η Βουλγαρία θα μπορούσε να επωφεληθεί από 1,178 δισεκατομμύρια ευρώ, αλλά για να εγκριθεί για χρηματοδότηση, τα έργα της πρέπει να επικεντρωθούν στην οικονομική διαφοροποίηση, την αναδιάρθρωση ή τη δημιουργία θέσεων εργασίας για τη στήριξη της μετάβασης σε μια κυκλική και ουδέτερη για το κλίμα οικονομία.

Η φιλοδοξία της ΕΕ να μειώσει μόνιμα τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου κατά 55% έως το 2030 θέτει τη Βουλγαρία σε δύσκολη θέση. Αυτό δήλωσε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Ρούμεν Ράντεφ ενώπιον του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις Βρυξέλλες (24-25 Μαΐου) και διευκρίνισε ότι η χώρα μας θα επιμείνει στη θέσπιση μέτρων για την προστασία της ανταγωνιστικότητας και τη διασφάλιση της κοινωνικής σταθερότητας σχετικά με την πράσινη μετάβαση.

Ωστόσο, είναι ενδιαφέρον το πώς συμβάλλει γι’ αυτό η επένδυση των 3 δισεκατομμυρίων στο Τουρκικό ρεύμα και άλλα 200 εκατομμύρια λέβα για την κρατική εταιρεία πετρελαίου, σχολίασε σε μια συνέντευξη για τη ΒΕΡ ο διευθυντής του Οικονομικού Προγράμματος του Κέντρου Μελέτης της Δημοκρατίας Ρουσλάν Στέφανοφ.

«Υπάρχει πράγματι τέτοιο πρόβλημα και απαιτεί μακροπρόθεσμες λύσεις, ειδικά για τις περιοχές εξόρυξης που πλήττονται. Αλλά είναι επίσης γεγονός ότι τα τελευταία 10-15 χρόνια που αυτή η μετάβαση βρίσκεται σε εξέλιξη, υπάρχει μια δηλωμένη πολιτική προτεραιότητα στην Ευρώπη, την οποία η Βουλγαρία έχει υπογράψει. Λάβαμε αυτές τις αποφάσεις και ταυτόχρονα, συνεχίζουμε να ξοδεύουμε τα χρήματα του κρατικού ταμείου σε έργα που δεν έχουν άλλο σκοπό παρά να εξυπηρετήσουν τα γεωπολιτικά συμφέροντα μιας τρίτης χώρας, της Ρωσίας, η οποία έχει εξαιρετικά άσχημες σχέσεις με την ΕΕ.»

Η Βουλγαρία εξακολουθεί να είναι μία από τις λίγες χώρες που δεν έχει θέσει σαφή στόχο για το πώς θα μεταμορφώσει τις περιοχές εξόρυξης άνθρακα και πότε θα βγει από την εξάρτηση από τον άνθρακα, λέει κατηγορηματικά ο Γκεόργκι Στέφανοφ, ειδικός για τα προβλήματα του κλίματος στο WWF.

«Αν και είναι δύσκολο για τη Βουλγαρία, αυτό το ζήτημα πρέπει να βρει λύση για να ρυθμιστεί η χρηματοδότηση και να κατευθυνθούν οι επενδύσεις και τα κεφάλαια στην αντιμετώπιση αυτών των οικονομικών και ενεργειακών εξαρτήσεων. Εδώ και πολύ καιρό εμείς προσφέρουμε μοντέλα και σενάρια με βάση τη δημογραφική κατάσταση στις περιοχές, τις οικονομικές προοπτικές και τις δυνατότητές τους.»

Τα κεφάλαια που έχουν επενδυθεί μέχρι τώρα για τη μετάβαση σε μια πιο πράσινη και πιο ανταγωνιστική οικονομία δεν φτάνουν στο μέγιστο των δυνατοτήτων τους, καθώς η λύση στο πρόβλημα δεν περιλαμβάνει τα τρία συστατικά της ταυτόχρονα - άνθρωποι, επιχειρήσεις και ενέργεια, λέει ο Στέφανοφ.

Και ενώ οι προοπτικές για τον άνθρακα και τα ορυκτά καύσιμα θα είναι όλο και πιο περιορισμένες, ο ρόλος μιας άλλης πηγής ενέργειας, του υδρογόνου, γίνεται αισθητή. Κεφάλαια από το Σχέδιο Ανάκαμψης θα μπορούσαν να υποστηρίξουν τη δημιουργία δύο μεγάλων κέντρων όπου η Βουλγαρία μπορεί να παράγει υδρογόνο, καθώς και τη δημιουργία ειδικών γραμμών μεταφοράς υδρογόνου στην περιοχή του Πέρνικ και της Στάρα Ζαγκόρα, οι οποίες θα επηρεαστούν άμεσα από την Πράσινη μετάβαση.

«Το υδρογόνο ως φορέας ενέργειας είναι από ορισμένες απόψεις ασφαλέστερο από τα συμβατικά καύσιμα» εξηγεί η καθ. Ντάρια Βλαντίκοβα, Πρόεδρος της Βουλγαρικής Ένωσης «Υδρογόνο, Κυψέλες Καυσίμου και Αποθήκευση Ενέργειας». Η Βουλγαρία είναι γεωγραφικά φτωχή όσον αφορά τα ορυκτά καύσιμα, αλλά είμαστε πλούσιοι σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Έχουμε επίσης μια πολύ καλή επιστημονική βάση. Αυτό που μας λείπει είναι ένα νομικό πλαίσιο, καθώς και μια αίσθηση επείγοντος. Αν δεν κάνουμε τίποτα τα επόμενα 7-8 χρόνια, θα αργήσουμε», προειδοποιεί η ίδια.

Κείμενο: Ιοάν Κόλεφ (από συνεντεύξεις της Γιουλιάνα Κορνάζεβα, ΒΕΡ-Χοριζόντ και της Μπόικα Μπράτκοβα, ΒΕΡ-Μπλαγκόεβγραντ και ΒΕΡ-Στάρα Ζαγκόρα)

Μετάφραση: Άιλιν Τόπλεβα