Η Βουλγαρία συνεχίζει να παίρνει νέο δάνειο κάθε Δευτέρα. Το δάνειο είναι εσωτερικό, δηλαδή σε τοπικές τράπεζες, συνταξιοδοτικές εταιρείες και άλλους εταιρικούς επενδυτές. Χθες, η τάση αυτή επιβεβαιώθηκε, με την κυκλοφορία, από την Εθνική Τράπεζα της Βουλγαρίας στην εγχώρια χρηματοπιστωτική αγορά, νέων κρατικών ομολόγων συνολικής αξίας 255 εκατομμυρίων ευρώ. Πρόκειται για την 11η δημοπρασία κρατικών ομολόγων μέσα στο 2021. Μέχρι τώρα έχουν κυκλοφορήσει, συνολικά, ομόλογα συνολικής αξίας 1,7 δισ. ευρώ. Με τα ομόλογα που πουλήθηκαν χθες, το ετήσιο χρέος ανέρχεται στο ποσό του 1,94 δισεκατομμυρίου ευρώ. Οι πρόσφατοι πλειστηριασμοί για την πώληση ομολόγων εξηγούνται από το αναμενόμενο, στο τέλος του έτους, δημοσιονομικό έλλειμμα. Μετά την τελευταία ενημέρωση του προϋπολογισμού, σχεδιάζεται να κλείσει το έτος με έλλειμμα 2,4 δισεκατομμύρια ευρώ στο δημόσιο ταμείο, γράφει η οικονομική ιστοσελίδα Investor.bg.

Θα συνεχίσει να αυξάνεται το εγχώριο δημόσιο χρέος και είναι, άραγε, αυτό επικίνδυνο για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα της χώρας; Σύμφωνα με το νόμο, το δημόσιο χρέος για φέτος έχει ανώτατο όριο 2,3 δισεκατομμύρια ευρώ, το οποίο δεν μπορεί να ξεπεραστεί χωρίς την άδεια της Βουλής. Αυτό σημαίνει ότι το κράτος μπορεί, αν παραστεί ανάγκη, να πάρει συμπληρωματικό δάνειο ύψους 358 εκατομμυρίων ευρώ μέχρι τα τέλη του έτους.

Παρά τη φετινή δυναμική αύξηση του δημόσιου χρέους, οι περισσότεροι αναλυτές πιστεύουν ότι το μέγεθός του δεν αποτελεί σοβαρή απειλή για τη μακροοικονομική σταθερότητα της χώρας. Και αυτό εξηγείται, προφανώς, τόσο από το διαθέσιμο δημοσιονομικό αποθεματικό που ξεπερνά τα 5,42 δισεκατομμύρια ευρώ, όσο και από το σχετικά χαμηλό συνολικό επίπεδο χρέους της χώρας. «Δεν βοηθά η υστερία με κακή επιχειρηματολογία», εξηγεί ο Λατσεζάρ Μπόγκντανοφ, οικονομολόγος του Ινστιτούτου Οικονομίας της Αγοράς, προσθέτοντας ότι σε σύγκριση με τον χάρτη της Ευρώπης, η Βουλγαρία έχει σημαντικά χαμηλότερο χρέος - έως τα τέλη Ιουνίου του 2021, η αναλογία χρέους - ΑΕΠ είναι 24,7%, έναντι μέσου όρου 91% για την ΕΕ και 98% για τη ζώνη του ευρώ».

Εδώ θα πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι κάθε δάνειο έχει κόστος, δηλ. τόκους εκτός του κεφαλαίου. Για τους επενδυτές αυτό είναι κέρδος, αλλά για τους δανειολήπτες είναι επιπλέον έξοδο. Επί του παρόντος, από αυτή την άποψη, οι συνθήκες της αγοράς είναι υπέρ των δανειοληπτών, καθώς τα επιτόκια είναι εξαιρετικά χαμηλά. Με την ευκαιρία αυτή, ο οικονομικός παρατηρητής της Money.bg Πέταρ Ιλίεφ, σημειώνει ότι «όταν υπάρχει σχετικά μεγάλο χρηματοοικονομικό απόθεμα  και αυξημένα κρατικά έσοδα στον προϋπολογισμό, το υπουργείο Οικονομικών πλημυρίζει την αγορά με κρατικά ομόλογα μειωμένου χρόνου απόσβεσης και αυξημένης αποδοτικότητας. Μέχρι στιγμής, ωστόσο, αυτή η τιμή θεωρείται αποδεκτή από το Υπουργείο Οικονομικών, ακόμα περισσότερο, σύμφωνα με τον υπηρεσιακό υπουργό Οικονομικών Βαλέρι Μπέλτσεφ, τα νέα δένεια παίρνονται για να πληρωθούν παλιά χρέη, για την αύξηση των κοινωνικών εξόδων, για συμπληρωματικές πληρωμές σχετικά με την πανδημία Covid-19 και για την χρηματοδότηση των πληρωμών προς τους αγρότες. Πρόκειται για αναπόφευκτα έξοδα, τα οποία πρέπει να γίνουν ακόμα και με τιμή την ήπια αύξηση του δημόσιου χρέους.

Μπορεί να τεθεί το ερώτημα γιατί η υπηρεσιακή κυβέρνηση προτιμά την εγχώρια χρηματοπιστωτική αγορά και δεν στρέφεται σε ξένα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα για την πώληση των κρατικών ομολόγων. Αυτό συνέβαινε αρκετά συχνά στο παρελθόν, αλλά για μεγαλύτερα ομολογιακά δάνεια, κι έτσι, τώρα, το ακαθάριστο εξωτερικό χρέος της κυβέρνησης ξεπερνά τα 8 δισεκατομμύρια ευρώ.

Μετάφραση: Σταύρος Βανιώτης