Ο βουλγάρικος Πολιτιστικό Σύλλογος «Βασιλιάς Μπορίς Γ΄» εγγράφηκε στα κατάστιχα της Β. Μακεδονίας πριν από ένα χρόνο αλλά εγκαινιάστηκε μόλις στις αρχές του Οκτώβρη (7 του μηνός) σε μια ατμόσφαιρα ταραγμένη. Η τελετή εγκαινίων φυλάσσονταν από την αστυνομία ενώ απ’ έξω διαδήλωναν εκπρόσωποι της αντιπολίτευσης με αντιβουλγάρικα συνθήματα.

«Δεχόμαστε μεγάλη πίεση, σχολίασε σε συνέντευξη για το Ράδιο Βουλγαρία ο πρόεδρος του Συλλόγου, Τόμε Μπλάζεσκι. Εδώ δεν είναι πρωτόγνωρο να μας απειλούν. Στα εγκαίνια οι διαδηλωτές πετούσαν αυγά και ντομάτες. Παρ’ όλα αυτά ευτυχώς τα πράγματα δεν έφτασαν σε ακρότητες. Στα εγκαίνια παρευρέθηκαν ο πρέσβης της Βουλγαρίας στην Β. Μακεδονία, Άγγελ Άγγελοβ, οι πρόξενοι από τα Σκόπια και την Μπίτολα, πολιτικοί και επιχειρηματίες. Όλοι μας ρωτάνε γιατί επιλέξαμε το όνομα του βασιλιά Μπορίς Γ΄ για τον σύλλογό μας. Απαντάμε ότι ο Μπορίς, γνωστός ως «βασιλιάς ενωτής», μας κάνει να νιώθουμε συνδεδεμένοι με τους Βούλγαρους στην Βουλγαρία. Οι στόχοι του συλλόγου μας είναι πολιτιστικοί».

• Τόμε Μπλάζεσκι από την Οχρίδα: Ελπίζουμε να συμπεριληφθούμε στο Σύνταγμα της ΔΒΜ

Στις 12 Οκτωβρίου το Πολιτιστικό Κέντρο «Βασιλιάς Μπορίς Γ΄» επισκέφτηκαν εκπρόσωποι του Οργανισμού Ασφάλειας και Συνεργασίας στην Ευρώπη και συναντήθηκαν με μέλη του Συλλόγου. Απ΄ έξω όμως διαδηλωτές φώναζαν αντιφασιστικά συνθήματα και με τσεκούρι κατέβασαν την ταμπέλα με το όνομα του κέντρου. Στις 14 Οκτωβρίου η Επιτροπή για Προστασία από Διακρίσεις της Βόρειας Μακεδονίας έκανε έλεγχο στον βουλγάρικο σύλλογο «Ιβάν Μιχάηλοφ» στην Μπίτολα και έβγαλε πόρισμα ότι τα μέλη του κάνουν διακρίσεις σε εθνική και εθνοτική βάση. Η Επιτροπή έδωσε προθεσμία 45 ημερών στον Σύλλογο να απομακρύνει τα επίμαχα στοιχεία από το όνομα, το καθεστώς και το πρόγραμμά του και μέσα σε 30 ημέρες πρέπει να απομακρύνει από τη σελίδα του στο Facebook όλα τα δημοσιεύματα, που προκαλούν πιέσεις με τη μορφή οδηγιών για το έργο και την ιδεολογία του Ιβάν Μιχάηλοφ. Το καλοκαίρι η είσοδος της λέσχης αυτής είχε πυρποληθεί. Οι ζημιές ήταν υλικές και ο δράστης, Λάμπε Αλαμπάκοφσκι, έλαβε καταδίκη με αναστολή.
Στις 17 Οκτωβρίου o Αλεξάνταρ Νικόλοσκι, αντιπρόεδρος τoυ αντιπολιτευτικού στην Β. Μακεδονία κόμματος, VMRO-DPMNE, δήλωσε ότι «ετοιμάζονται νομικές τροποποιήσεις που θα απαγορέψουν την χρήση ονομάτων όπως «Βασιλιάς Φερδινάνδος» ή «Βασιλιάς Μπορίς Γ΄» για συλλόγους και πολιτιστικά κέντρα ενώ η Υπηρεσία Πληροφοριών και Εθνικής Ασφάλειας πρέπει να ερευνήσει τους χρηματοδότες αυτών των κέντρων».  

Στις 18 Οκτωβρίου ακολούθησε το γεγονός ότι η Βουλή της Β. Μακεδονίας ενέκρινε τροποποιήσεις στον Νόμο για τις ονομασίες των Συλλόγων και στον Νόμο για τα πολιτικά κόμματα.

«Τους τελευταίους 7 μήνες γίναμε μάρτυρες εγκαινίων πολιτιστικών κέντρων που φέρουν ονόματα αμφιλεγόμενων προσωπικοτήτων που συνδέονται με τον ναζισμό και τον φασισμό, είπε η βουλευτής από το κόμμα VMRO-DPMNE της Β. Μακεδονίας, Ρασέλα Μιζράχι. Από εδώ και πέρα ο νόμος θα απαγορεύει την ονομασία τέτοιων θεσμών εάν έχει σχέση με εθνική, θρησκευτική, ριζοσπαστική προπαγάνδα. Μέσα σε 3 μήνες τα πολιτιστικά κέντρα που έχουν τέτοια ονόματα πρέπει να τα αλλάξουν αλλιώς θα απογραφούν με απόφαση του υπουργού Δικαιοσύνης».  
Στις 21 Οκτωβρίου το υπουργείο Εξωτερικών της Βουλγαρίας αντέδρασε έντονα στις ιδέες κομμάτων στη Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας να απαγορευτούν με νόμο οι βουλγαρικές ενώσεις στη χώρα.

«Η ΔΒΜ αρχίζει επόμενη κατά σειρά καμπάνια εναντίον των βουλγαρικών οργανισμών, η οποία απειλεί τα θεμελιώδη δικαιώματα των Βουλγάρων στη γειτονική χώρα στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, και πιο συγκεκριμένα τα δικαιώματα συνένωσης, συνέλευσης και ελευθερίας των πεποιθήσεων», σχολίασε ο υφυπουργός Εξωτερικών Κωσταντίν Κοτζαμπάσεφ.

Από το Υπουργείο τόνισαν ότι η Βουλγαρία δεν μπορεί να υποστηρίξει ούτε ένα βήμα της ευρωπαϊκής ενσωμάτωσης των Σκοπίων, εάν δεν υπάρχουν εγγυήσεις για τα δικαιώματα των Βουλγάρων στη γειτονική χώρα.


Κείμενο: Ίβο Ιβανόβ, Βέσελκα Χρίστοβα, Γκριγκόρι Νεντιάλκοβ
Επιμέλεια και μετάφραση: Αγάπη Γιορντανόβα