Συνήθως για τη Βορειοδυτική Βουλγαρία μιλάμε ως τη φτωχότερη περιοχή όχι μόνο στη χώρα μας, αλλά και στην Ευρώπη. Αποδείχθηκε όμως ότι ακριβώς εκεί στον πιο σημαντικό τομέα για την πρόοδο της κοινωνίας συμβαίνουν γεγονότα, που μακροπρόθεσμα μπορούν να συμβάλουν στην ανάπτυξη της περιοχής και τη μετατροπή της σε προοδευτική. Ήρθε ο χρόνος όταν στις σχολικές αίθουσες πρέπει να διεισδύσουν νέες μέθοδοι και η εκπαίδευση να απελευθερωθεί από τα υπάρχοντα στερεότυπα, δείχνουν τα καλά παραδείγματα στην περιοχή.

Το Επαγγελματικό Γυμνάσιο «Καθ. Δρ Ασέν Ζλατάροφ» στο Βίντιν έλαβε δύο βραβεία για καινοτόμο εκπαίδευση – το Ευρωπαϊκό Βραβείο στην κατηγορία «Μέση εκπαίδευση» και το βραβείο του Υπουργείου Παιδείας. Το γυμνάσιο είναι ένα από τα 542 καινοτόμα σχολεία στη χώρα μας, που εισάγουν νέα σχολικά προγράμματα και μεθόδους διδασκαλίας.

«Η διάκριση που λάβαμε σε ευρωπαϊκό επίπεδο αφορά την εκπαίδευση φυσικών επιστημών – φυσικής, χημείας, βιολογίας, μαθηματικών, για να μπορούν τα παιδιά να καταλαβαίνουν καλύτερα τη διδακτέα ύλη», λέει η Μαριέτα Γκεοργκίεβα, διευθύντρια του γυμνασίου. Για τον σκοπό το σχολείο επεξεργάστηκε πλατφόρμα, που προσφέρει διαφορετικό τρόπο για εξήγηση των εννοιών: «μέσω πραγμάτων που οι μαθητές γνωρίζουν, ποτ αγγίζουν, που είναι γύρω τους.»

Πρώτα το γυμνάσιο εισάγει τα λεγόμενα συνδυασμένα μαθήματα , που συνδυάζουν μέσα σε μία ημέρα μόνο τρία μαθήματα. Για να καταλάβουν, για παράδειγμα, τι αποτελεί η οικολογία, οι μαθητές παρακολουθούν μαζί με πρώτη ματιά ασυμβίβαστα μαθήματα όπως η ηλεκτρονική, η χημεία και η σωματική αγωγή. 

«Τα παιδιά ξεκινούν από το φρούριο «Μπάμπα Βίντα» με τον στόχο να λάβουν υλικά από τον ποταμό, από το έδαφος, να δουν τι συμβαίνει γύρω τους στη φύση – λέει η Μαριέτα Γκεοργκίεβα. Κινούνται, παίζουν, προπονούνται και μετράνε το οξυγόνο στον οργανισμό τους και την επίδραση των διάφορων παραγόντων. Όταν φτάσουν στο σχολείο, εξετάζουν το θέμα από τη σκοπιά της χημείας και στο τέλος, χρησιμοποιώντας τις δεξιότητές τους στην ηλεκτρονική, δημιουργούν μια συσκευή, που μετρά τα λεπτά σωματίδια σκόνης στην ατμόσφαιρα.»

• Φθινοπωρινό ταξίδι στο παρελθόν του Βίντιν

Ένα από τα σημαντικά μαθήματα στο γυμνάσιο τώρα είναι «Επικοινωνία και δεξιότητα μάθησης», μέσω του οποίου αποκτούνται δεξιότητες επικοινωνίας, εργασίας σε ομάδα, διάφορων ειδών επικοινωνίας – προφορικής, γραπτής, επίσημης, καθώς και το πιο σημαντικό – για αφομοίωση γνώσεων, λέει επίσης η Μαριέτα Γκεοργκίεβα. Γενικά οι δεξιότητες να σχεδιάζεις την προσωπική ανάπτυξή σου και να ξέρεις πώς να ακολουθείς τον δρόμο προς την εκτέλεση του σχεδίου σου.

Το να έχεις όραμα πώς να αλλάζεις και να τελειοποιείσαι ισχύει ακόμη περισσότερο για τους καθηγητές, γιατί ακριβώς εκείνοι ενθαρρύνουν τους μαθητές να μαθαίνουν με νέο τρόπο. Μία από τους καθηγητές που εμπνέουν τους μαθητές είναι η Ντεσισλάβα Τσόκοβα από το Επαγγελματικό Γυμνάσιο «Καθ. Δρ Ασέν Ζλατάρεφ» στο Βίντιν, η οποία έλαβε το βραβείο για σημαντική προσφορά στις καινοτομίες της Περιφερειακής Διεύθυνσης Παιδείας.

«Ο κάθε καθηγητής είναι νεωτεριστής, γιατί οι γενιές, ο τρόπος σκέψης, το περιβάλλον αλλάζουν και για να μπορεί να μεταδώσει τις γνώσεις στους μαθητές, που επίσης αλλάζουν, ο ίδιος ο καθηγητής πρέπει να αλλάξει», λέει η ίδια και δίνει το παράδειγμα για το πώς με τη βοήθεια της φαντασίας μπορεί να γίνει πετυχημένος συνδυασμός μεταξύ της χημείας, της οικονομίας και της σωματικής αγωγής.

«Οι μαθητές χωρίστηκαν σε ομάδες, που έπρεπε να αναπτύξουν επιχείρηση που παράγει καλλυντικό προϊόν με φυσικά συστατικά – συνεχίζει η Ντεσισλάβα Τσόκοβα. – Μετά έπρεπε να συγκεντρώσουν αρχικό κεφάλαιο και να εξασφαλίσουν τους πόρους μέσω της συμμετοχής τους σε σκυταλοδρομία. Με τους πόρους που κέρδισαν έπρεπε να αγοράσουν τα απαραίτητά τους υλικά, κωδικοποιημένα σε έναν τιμοκατάλογο με τη βοήθεια χημικών φόρμουλων. Έτσι κατάλαβαν ότι οι γνώσεις είναι πολύ σημαντικές, όταν πρέπει να δουλεύουν και να λαμβάνουν τις σωστές αποφάσεις.»

Από αυτό το σχολικό έτος το Σχολείο «Βασίλ Λέβσκι» στην πόλη Βαλτσεντράμ επίσης είναι καινοτόμο σχολείο.

«Η καινοτομία μας ονομάζεται «Επιχείρηση για όλους – δυνατή η αποστολή», λέει η διευθύντρια Καμέλια Ριτζόλσκα. – Εκεί δίνουμε έμφαση στη συνεχή προσαρμογή στις αλλαγές στη σύγχρονη κοινωνία, γιατί εργαζόμαστε με μαθητές από ευάλωτες ομάδες και ο σκοπός μας είναι να προσφέρουμε ευκαιρία στην αγορά εργασίας σε όλα τα παιδιά μας. Στις ασχολίες θα συμμετάσχουν όχι μόνο καθηγητές, αλλά και γονείς και εκπρόσωποι διάφορων επαγγελμάτων και επιχειρήσεων, οι οποίοι μέσω διαδραστικών μεθόδων θα παρουσιάσουν στους μαθητές την ουσία της εργασίας τους, πραγματοποιώντας σχέση μεταξύ των αποκτούμενων γνώσεων στο σχολείο και της πραγματικής ζωής.»

Για να γίνει πραγματική αλλαγή στην εκπαίδευση και οι στρατηγικές καινοτομίας να βρουν μόνιμη θέση στα σχολικά προγράμματα όμως είναι απαραίτητες νομοθετικές τροποποιήσεις, είναι κατηγορηματική η Μαριέτα Γκεοργκίεβα. 

«Δε θα μπορεί να συμβεί σ’ αυτό το κανονιστικό περιβάλλον αυτό που σήμερα ονομάζουμε «καινοτομία» - δηλώνει η ίδια. – Πρέπει να αλλάξει η ίδια η αντίληψη του νόμου, το βλέμμα προς τα σχολικά μαθήματα και περιεχόμενο. Ό, τι και να γράψουμε στα προγράμματα, όταν δεν υπάρχουν σταθερότητα, προβλεψιμότητα, σαφής προοπτική, στο σύστημα κυριαρχεί το αίσθημα ότι δεν χρειάζεται να κάνουμε τίποτα, γιατί αύριο κάποιος για κάποιο ασαφή λόγο θα προτείνει κάτι διαφορετικό. Χαίρομαι όμως ότι ανοίγουμε τον δρόμο για την καινοτόμο εκπαίδευση και αυτό σημαίνει ότι προχωράμε στη σωστή κατεύθυνση.»

• Βίντιν - παραδουνάβια πόλη με πλούσια ιστορία

• Το κάστρο Μπάμπα Βίντα στον Δούναβη

Φωτογραφίες: Facebook/ „Проф. д-р Асен Златаров“ Видин

Κείμενο: Ντιάνα Τσανκόβα /από συνεντεύξεις της ΒΕΡ-Βίντιν/

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα