Στις αρχές Δεκεμβρίου φέτος, ο πιο μεταφρασμένος Βούλγαρος συγγραφέας Γκεόργκι Γκοσποντίνοφ ξεκίνησε τη «μικρή προσωπική εκστρατεία» του «Κάνε δώρο ένα βιβλίο για τα Χριστούγεννα». Εδώ και 15 χρόνια, ο συγγραφέας των «Φυσικό Μυθιστόρημα», «Περί Φυσικής της Λύπης» και «Χρονοκαταφύγιο» μας υπενθυμίζει τη χειρονομία, γεμάτη ιδιαίτερη αισθητική και οικολογία του πνεύματος, κατά τα λόγια του, για τις πιο λαμπερές γιορτές να δώσουμε στα αγαπημένα μας πρόσωπα το πιο προσωπικό δώρο – μια ιστορία. Λέξεις γραμμένες από άλλον, αλλά που περιέχουν το μήνυμά σας, που θα μείνουν ακόμα και αφού πεταχτεί η όμορφη συσκευασία του.

Το Γενικό Προξενείο της Βουλγαρίας στη Νέα Υόρκη υποστήριξε την πρωτοβουλία και κάθε Βούλγαρος πολίτης που επισκέπτεται το ίδρυμα μέχρι το τέλος του χρόνου μπορεί να επιλέξει ένα δώρο από τη βιβλιοθήκη του. Στις αρχές Σεπτεμβρίου, ο Γκεόργκι Γκοσποντίνοφ άνοιξε τη νέα λογοτεχνική σεζόν στη Δημόσια Βιβλιοθήκη της Νέας Υόρκης με την πρεμιέρα της αμερικανικής έκδοσης του μυθιστορήματος «Χρονοκαταφύγιο» σε μετάφραση της Άντζελα Ροντέλ. Γερμανικά, Ιταλικά, Πολωνικά, Γαλλικά, Δανικά, Ολλανδικά και Τουρκικά είναι μερικές από τις γλώσσες στις οποίες μεταφράστικε το «Χρονοκαταφύγιο τους τελευταίους 18 μήνες. Και στο τέλος της χρονιάς, όταν παραδοσιακά βάζουμε βαθμούς και κάνουμε απολογισμό, η αναγνώριση του ταλέντου ενός συγγραφέα από τη μικρή Βουλγαρία δεν άργησε. Το έργο της Άντζελα Ροντέλ έχει χαρακτηριστεί ως μία από τις 75 πιο εξαιρετικές μεταφράσεις του 2022, σύμφωνα με το World Literature Today .

Χάρη σε αυτήν, η έκδοση έγινε ένα από τα πιο σχολιασμένα βιβλία Βούλγαρου συγγραφέα στον αγγλόφωνο κόσμο, μετά την κυκλοφορία της τον Μάιο. Η βρετανική έκδοση του περιοδικού Times συνέκρινε τον Γκοσποντίνοφ με τον Όργουελ και όρισε το μυθιστόρημα ως «μια προειδοποίηση για την Ευρώπη και τον Πούτιν.» «Έγραψα (και διέγραψα) για την ανάμειξη των εποχών που η μνήμη, προσωπική και συλλογική, μαζεύει και φεύγει. Για τη νέα εμμονή του Γκαουστίν και το διακριτικό τέρας του παρελθόντος που έρχεται εναντίον μας. Για τα χρονοκαταφύγια που χτίζουμε όταν το παρόν δεν είναι πλέον το σπίτι μας» περιγράφει την ιστορία ο ίδιος ο Γκοσποντίνοφ.

Η βρετανική εφημερίδα The Guardian, πριν από λίγες μέρες, συμπεριέλαβε το μυθιστόρημα στους καλύτερους λογοτεχνικούς τίτλους της χρονιάς. Οι συντάκτες και οι κριτικοί του αμερικανικού περιοδικού «The New Yorker» έκαναν επίσης την επιλογή τους για «τα πιο συναρπαστικά, αξιόλογα, λαμπρά, εκπληκτικά, απορροφητικά, παράξενα βιβλία που προκαλούν σκέψη και συζητούνται». Και δίπλα σε βιβλία των νομπελίστα Χαλντόουρ Λάξνες, Αμπντουλραζάκ Γκούρνα, Ορχάν Παμούκ και Λουίζ Γκλιουκ βρίσκουμε και αυτό του Γκεόργκι Γκοσποντίνοφ. Πριν από λίγες μέρες, το «Χρονοκαταφύγιο» επιλέχθηκε ανάμεσα στα καλύτερα βιβλία του 2022 στην Τουρκία, στην μετάφραση της Χασινέ Σεν.

Πριν από λίγες μέρες ο ίδιος ο Γκεόργκι Γκοσποντίνοφ ανακοίνωσε στα κοινωνικά δίκτυα για «μικρές χαρές σε σκοτεινούς καιρούς», δηλαδή την επιλογή της Βαυαρικής Ραδιοφωνίας και Τηλεόρασης, το «Χρονοκαταφύγιο» να είναι το πρώτο από τα 7 βιβλία της χρονιάς, με την ανακοίνωση «Το πιο προφητικό βιβλίο προέρχεται από τη Βουλγαρία...»

Υπενθυμίζουμε ότι τον Οκτώβριο του 2021 το «Χρονοκαταφύγιο» κέρδισε το διάσημο ευρωπαϊκό βραβείο Strega στην Ιταλία και ο Γκεόργκι Γκοσποντίνοφ έγινε ο πρώτος ανατολικοευρωπαίος συγγραφέας που το έλαβε.

Και αν επιστρέψουμε ξανά στον μικρό προσωπικό σκοπό του πιο μεταφρασμένου Βούλγαρου συγγραφέα, σήμερα μοιραζόμαστε την πεποίθησή του ότι αν περισσότεροι άνθρωποι κάνουν δώρο βιβλία για τα Χριστούγεννα, οι γιορτές θα κρατήσουν για λίγο περισσότερο…

«Γιατί τα Χριστούγεννα δεν είναι προσφορά, αλλά δώρο και θαύμα. Και δεν μπορείς να ζήσεις χωρίς θαύματα» - Γκεόργκι Γκοσποντίνοφ.

Κείμενο: Βέσελα Κράστεβα

Μετάφραση: Άιλιν Τόπλεβα