Κάθε χρόνο ανήμερα των Θεοφανίων και την καθαυτού Ημέρα των Φώτων (5 και 6 Ιανουαρίου) σε όλους τους ναούς και στα μοναστήρια της ΒΟΕ γίνεται Μέγας Αγιασμός των Υδάτων. Πρόκειται για μυστήριο με το οποίο οι ιερείς παρακαλούν για την Θεία ευλογία έτσι ώστε οι πιστοί που χρησιμοποιούν αυτό το νερό να περνάνε μέσω αυτού από καθαρμό.

Τα Θεοφάνια είναι γιορτή που μας θυμίζει την βάφτιση του Ιησού στον ποταμό Ιορδάνη από τον Ιωάννη τον Πρόδρομο. Γι’ αυτό και η αυριανή γιορτή λέγεται Ημέρα του Ιορδάνη. Με την είσοδό του στο ποτάμι ο Χριστός αγίασε όλα τα ύδατα της γης. Οι πρώτοι Χριστιανοί βάφτιζαν τα νέα μέλη της εκκλησίας την νύχτα πριν το Πάσχα γιατί μέσω αυτού του μυστηρίου γινόμαστε μέτοχοι στην σταύρωση και την Ανάσταση του Χριστού. Υπάρχει δοξασία ότι στην βάφτιση παραβρίσκεται το Άγιο Πνεύμα μέσω του οποίου ο Θεός μας ξεπλένει από τις αμαρτίες μας και μας δίνει δύναμη να μαχόμαστε ενάντια στο κακό. Μετά την βάφτιση ο πιστός είναι σαν να έχει ξαναγεννηθεί.

«Στην πρώιμη εκκλησία οι πιστοί βαφτίζονταν μόνο κάποιες συγκεκριμένες μέρες του χρόνου, λέει ο πάτερ Μποζιντάρ Μαρίνοβ από τον ναό «Ανύψωση του Τιμίου Σταυρού» στην Σόφια. Εκτός από την νύχτα πριν το Πάσχα αυτό μπορούσε  να συμβεί την Πεντηκοστή και των Φώτων. Ο Ιωάννης Χρυσόστομος ονομάζει το αγιασμένο νερό «δεύτερη μετάληψη». Οι πιστοί δεν πρέπει να το πίνουν τυχαία αλλά νηστικοί, μετά από ειδική προετοιμασία και με κατάνυξη».

Από τα Χριστούγεννα ως τα Θεοφάνια οι πιστοί δεν νηστεύουν και γιορτάζουν την ενσάρκωση του Θεού. Αλλά ανήμερα των Φώτων οι πιστοί νηστεύουν για μια μέρα και γιορτάζουν πάλι την Ημέρα των Θεοφανίων.

«Το σημαντικότερο που συμβαίνει όταν ο Ιωάννης ο Πρόδρομος βαφτίζει τον Ιησού είναι ότι ακούγεται η φωνή του Θεού που αναγνωρίζει τον Χριστό σαν τον Υιό Του, λέε ο πάτερ Μποζιντάρ. Αυτή είναι η στιγμή όταν ο Θεός εκπληρώνει την υπόσχεσή Του να στείλει στην γη Σωτήρα για τους ανθρώπους. Η ζωή του Χριστού μέχρι την βάφτισή Του δεν ήταν και τόσο αντιληπτή για τους σύγχρονούς του με εξαίρεση την οικογένειά του, τους μάγους, τους βοσκούς, τον Ηρώδη, τους κοντινούς μαθητές Του και τους ανθρώπους που συναντούσε στον δρόμο του, αλλά με την βάφτισή Του έγινε ευρέως γνωστός. Με τα Θεοφάνια ο Θεός μας αποκαλύπτεται αλλά ο άνθρωπος δεν είναι σε θέση να τον αντιληφθεί πλήρως. Είμαστε όμως σε θέση να καταλάβουμε ότι ο Χριστός είναι δρόμος προς τον Θεό και κάνει δυνατή την επιστροφή μας στο παράδεισο».

Φωτογραφίες: bgnes, αρχείο, Νταρίνα Γκριγκόροβα

Επιμέλεια και Μετάφραση: Αγάπη Γιορντανόβα