"Ηλιακή Πύλη", "Ευθείες πέτρες", "Αυγό του Φιδιού" - όλα αυτά είναι ονόματα θρακικών μεγαλίθων στο βουνό Σάρνενα Σρέντνα Γκορά. Μερικές από αυτές τις αρχαίες εγκαταστάσεις έχουν εξερευνηθεί και είναι πλέον προσβάσιμες, χάρη στα μονοπάτια που κατασκεύασε ο Δήμος Μπρέζοβο. Άλλοι όμως ακόμα περιμένουν να ανακαλυφθούν από τους τουρίστες. «Όλη η περιοχή ανακαλύφθηκε πρόσφατα. Μέχρι πριν από 12 χρόνια, κανείς δεν ήξερε ότι υπήρχαν μεγαλίθοι εδώ», λέει ο Ράντνιου Σόποφ από το Τουριστικό Κέντρο του Μπρέζοβο.

Τα μεγαλιθικά μνημεία στο Σάρνενα Σρέντνα Γκορά συζητούνται εδώ και λίγο καιρό χάρη στο ερευνητικό έργο τοπικών ιστορικών σε συνεργασία με την καθηγήτρια Θρακικών σπουδών Βαλέρια Φολ.

Το πιο γνωστό μνημείο της περιοχής είναι το «Ιερό της Πασχαλιάς» με τη λεγόμενη ηλιακή στήλη - ένα μπλοκ πέτρας δύο μέτρων λαξευμένο πριν από χιλιάδες χρόνια με μαθηματική ακρίβεια σε σχήμα φλόγας που δείχνει νότια. Η πέτρα περιέχει μαρμαρυγίες και την ημέρα του θερινού ηλιοστασίου λάμπει με έναν ιδιαίτερο τρόπο, μαθαίνουμε από τον Ράντνιου Σόποφ. Σε κοντινή απόσταση συναντάμε το θρακικό λατρευτικό συγκρότημα «Αυγό του Φιδιού» με ένα γιγάντιο πέτρινο αυγό τοποθετημένο σε ένα ειδικά λαξευμένο αυλάκι στο βράχο:

«Για τους Θράκες, το αυγό είχε αστρική σημασία» λέει ο Σόποφ. «Νόμιζαν ότι η ζωή στη γη προήλθε από ένα τέτοιο αυγό. Περίπου 100 μέτρα νότια του αυγού υπάρχει ένα τραπέζι του βωμού και μια πέτρα του βωμού. Εκεί οι Θράκες πρόσφεραν δώρα στους θεούς.»

Ο Ράντνιου Σόποφ θυμάται πώς τυχαία ανακάλυψε την λεγόμενη «Ηλιακή Πύλη» πάνω από το χωριό Ρόζοβετς. Το πέτρινο σύμπλεγμα έχει μια τεχνητή κατακόρυφη σχισμή. Ένα τεράστιο μπλοκ τοποθετείται ανάμεσα στους τοίχους του έτσι ώστε να σχηματίζει ένα πέρασμα ή μια πόρτα για τη μετά θάνατον ζωή. Οι Θράκες χάραξαν επίσης μια εικόνα ενός δίσκου ήλιου στο βράχο.

«Τον Δεκέμβριο του 2018, ενώ περπατούσαμε με έναν φίλο, βρήκαμε το μνημείο τυχαία. Ήταν τυλιγμένο σε έναν τεράστιο θάμνο. Το καθαρίσαμε και το πέρασμα άνοιξε. Περπατήσαμε μέσα και όταν αντικρίσαμε τον σκαλισμένο ηλιακό δίσκο απέναντι, μείναμε κυριολεκτικά άφωνοι. Την επόμενη χρονιά πήγαμε την καθηγήτρια Φολ στην τοποθεσία και είπε ότι ήταν μια μοναδική εγκατάσταση. Οι Θράκες πίστευαν ότι ένας άνθρωπος μπορούσε να περάσει από τον κόσμο μας στον άλλον από μια πόρτα που άνοιγε μια συγκεκριμένη μέρα του χρόνου. Με αυτόν τον τρόπο ο Ορφέας πέρασε από τον έναν κόσμο στον άλλο και βρήκε την Ευρυδίκη» λέει ο Σόποφ.

Στο δάσος κοντά στο χωριό Ρόζοβετς, έχει κρυφτεί ένα γιγάντιο κύπελλο. Το λένε το «Κύπελλο των Θεών». Δίπλα του βρέθηκαν ίχνη άλλου παρόμοιου αγγείου. Υποτίθεται ότι χρησιμοποιήθηκε ως βαπτιστήριο τον Μεσαίωνα. Υπάρχει όμως μια θεωρία σύμφωνα με την οποία ανάγεται στην εποχή των Θρακών, που το χρησιμοποιούσαν ως λατρευτικό αγγείο.

Κανείς δεν γνωρίζει ακόμη πόσες μυστηριώδεις κατασκευές, που έχουν παραμείνει κρυφτές για χιλιετίες στα δάση του Σάρνενα Σρέντνα Γκορά, περιμένουν να ανακαλυφθούν για να αποκαλύψουν τουλάχιστον ένα μικρό μέρος της ιστορίας των αρχαίων πολιτισμών που κατοικούσαν στα εδάφη μας.

Μετάφραση: Άιλιν Τόπλεβα