Κάθε δύο χρόνια στις ΗΠΑ διεξάγεται το μεγαλύτερο φόρουμ και διαγωνισμός στον τομέα της κατασκευής εγχόρδων, που διοργανώνεται από τη Violin Society of America. Τα τμήματα στον διαγωνισμό είναι πέντε – βιολί και βιόλα, βιολοντσέλο, κοντραμπάσο και κουαρτέτο, και οι κατηγορίες δύο – κατασκευή και ήχος. Κάθε μπιενάλε διεξάγεται σε διαφορετική πόλη ανάμεσα στη Δυτική και την Ανατολική Ακτή των ΗΠΑ. Στο τελευταίο 24^ο συνέδριο στην πόλη Άναχαϊμ της Νότιας Καλιφορνίας (13 – 18 Νοεμβρίου 2022), μετά από 4χρονη διακοπή λόγω της πανδημίας και με αριθμό ρεκόρ συμμετεχόντων, ο βούλγαρος κατασκευαστής εγχόρδων Βλαντιμίρ Τίλεφ κέρδισε δύο διακρίσεις – αργυρό μετάλλιο στο τμήμα «βιόλα» και 3^η θέση (πιστοποιητικό) στο τμήμα «βιολί». Και οι δύο διακρίσεις είναι στην κατηγορία «ήχος», που είναι και η πραγματική αριστοτεχνία στην κατασκευή του μουσικού οργάνου.

«Πράγματι, το μεγαλύτερο βραβείο, έστω και τρίτο, είναι για το βιολί, γιατί εκεί συναγωνίστηκαν 194 μουσικά όργανα, ενώ οι βιόλες ήταν μόλις 65», είπε στο στούντιο της ΒΕΡ ο ίδιος ο Τίλεφ.

Λένε ότι τα έγχορδα μουσικά όργανα έχουν ψυχή και εάν κατορθώσεις να τη δαμάσεις, μετατρέπεσαι σε πραγματικός βιρτουόζος της μουσικής. Ακριβώς η επιθυμία να αγγίζει την ψυχή των εγχόρδων ήταν το παιδικό όνειρο του Βλαντιμίρ Τίλεφ. Γιος του διάσημου βουλγάρου βιολιστή Γκεόργκι Τίλεφ, από μικρός μεγαλώνει με την κλασική μουσική, γεγονός που προκαθορίζει και τον δρόμο του – πρώτα ως επαγγελματία μουσικού και στη συνέχεια ως κατασκευαστή εγχόρδων. >«Κάθε άνθρωπος έχει ορισμένα ενδιαφέροντα, έχει όνειρα, όταν είναι μικρός. Και θεωρώ, ότι ήδη από πρώιμη παιδική ηλικία ήμουν βέβαιος ότι θα ασχολούμαι με αυτό το πράγμα – έσω και μάλλον ως χόμπι, παράλληλα με το επάγγελμά μου ως μουσικού. Στη συνέχεια όμως αντικατέστησα εξ’ ολοκλήρου την ερμηνευτική τέχνη με την κατασκευή εγχόρδων.»

Ο καλός μάστορας πρέπει να είναι μουσικός με επιδέξια χέρια, είναι η φιλοσοφία του Βουλγάρου. Και γι’ αυτό ενώ σπουδάζει βιολοντσέλο στο Πανεπιστήμιο Τεχνών Folkwang στη γερμανική πόλη Έσσεν (Die Folkwang Universität der Künste), δε σταματά να επισκέπτεται τα ατελιέ ντόπιων κατασκευαστών εγχόρδων και έτσι μαθαίνει το επάγγελμα από την πηγή. Μέχρι και σήμερα λέει ότι η αποκατάσταση είναι η πιο ευχάριστη ασχολία για εκείνον από την κατασκευή εξ ολοκλήρου νέου μουσικού οργάνου.

Σταδιακά από χόμπι η κατασκευή εγχόρδων μετατρέπεται σε πρώτο επάγγελμα για τον Τίλεφ. Δημιουργεί δικό του ατελιέ και βρίσκει δύο βοηθούς, με τους οποίους για πολλά χρόνια κατασκευάζουν κυρίως δοξάρια, και στα τελευταία δύο χρόνια και ολόκληρα μουσικά όργανα.

Σήμερα είναι ένας από τους καλύτερους στο επάγγελμά του σε παγκόσμιο επίπεδο και σε συνέντευξη για το Ράδιο Βουλγαρία από το 2017 ομολογεί ότι αποκάλυψε κάποια από τα μυστικά των ασύγκριτων μουσικών οργάνων των ξακουστών οικογενειών του 17^ου και του 18^ου αιώνα Στραντιβάρι, Αμάτι και Γκουαρνέρι. Για να συμβεί όμως η αληθινή μαγεία της μουσικής και «η ψυχή» να ζωντανέψει, πρέπει να υπάρχει συμβίωση μεταξύ των ποιοτήτων του μουσικού οργάνου και του μουσικού.

•  Ο Βλάντο Τίλεφ ακούει την ψυχή των μουσικών οργάνων
  

«Είναι εξαιρετικά σημαντικό ο ερμηνευτής να βγάζει καλό ήχο από το μουσικό όργανο, να το επιτρέπει να αναπτύσσεται, να πάλλεται σωστά και από εκεί ο ήχος να βελτιώνεται όλο και περισσότερο.»

Τα δύο μουσικά όργανα του Βλαντιμίρ Τίλεφ με βραβεία από το συνέδριο της Violin Society of America είναι ήδη σε χέρια βιρτουόζων. Η βιόλα με αργυρό μετάλλιο παραχωρήθηκε στην Ιωάννα Καμενάρσκα, η οποία είναι πρώτη βιόλα της Φιλαρμονικής Ορχήστρας του Αμβούργου, και το βιολί είναι δώρο για τον μεγάλο βιολιστή μας Μίντσο Μίντσεφ, καθηγητή στο Πανεπιστήμιο Τεχνών Folkwang – «ως έκφραση του σεβασμού μου για εκείνον και την προσφορά του στον βουλγαρικό πολιτισμό. Αυτό θα είναι δικό του προσωπικό όργανο, γιατί εκείνος παίζει κρατικό Stradivarius», λέει ο Βλαντιμίρ Τίλεφ και συμπληρώνει για τη ΒΕΡ ότι και ο γιος του Μίντσεφ – Νικολάι, επίσης παίζει με κατασκευασμένο από τον ίδιο βιολί.

Φωτογραφίες: vladotilev.com, πρ. αρχείο, bgnes

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα