Ίσως λίγοι έχουν ακούσει το όνομα του Αλεξάντερ Έπλερ (απεβίωσε το 2019) ενός Αμερικανού ρωσικής καταγωγής, ερωτευμένου με τη Βουλγαρία και με τη βουλγαρική φλογέρα («καβάλ» στα βουλγαρικά). Ήδη ως έφηβος την δεκαετία του '70 βυθίστηκε στη μαγεία του βουλγαρικού φολκλόρ, όταν παραβρέθηκε σε συναυλία βουλγαρικού παραδοσιακού συγκροτήματος πέρα από τον Ωκεανό. Και έλαβε τη μοιραία απόφαση – να έρθει στη χώρα μας, για να μάθει να παίζει φλογέρα. Το έκανε και μετατράπηκε σε έναν από τους μάστορες του βουλγαρικού πνευστού οργάνου στην Αμερική.

Στις 18 Μαΐου στη Σόφια θα παρουσιαστεί η ταινία «Καβάλ παρκ», η οποία λέει την ιστορία αυτού του Αμερικανού με τα εκφραστικά μέσα του ντοκιμαντέρ και της μουσικής. Δημιουργός της είναι ο  σκηνοθέτης Μπόγκνταν Ντάρεφ (στην φωτογραφία κάτω), ένας Βούλγαρος από το Σιάτλ, η πρώτη συνάντηση του οποίου με τον Αλεξάντερ Έπλερ ήταν πριν από πάνω από μια δεκαετία:

«Το 2011 στο Σιάτλ, όταν άρχισε η αναγέννηση του βουλγαρικού πολιτισμού, της αυτοσυνείδησής μας, θέλαμε να διοργανώσουμε συναυλία για τα παιδιά από τη μεγάλη βουλγαρική κοινότητα εκεί. Θέλαμε πολύ κάποιος να παίξει ζωντανά, να ακούσουν φλογέρα, γκάιντα. Ρώτησα Αμερικανούς, που αγαπούν το βουλγαρικό φολκλόρ και χορεύουν βουλγαρικούς παραδοσιακούς χορούς και μου είπαν: «Υπάρχει ένας πολύ παράξενος άνθρωπος, θα σου πάρει πολλά χρήματα, μην πας να τον ψάξεις». Έκανα το ακριβώς αντίθετο. Εκείνος χάρηκε τόσο πολύ για την πρόσκληση και από τότε τον εντάξαμε στη βουλγαρική κοινότητα. Έτσι άρχισε αυτό το ταξίδι προς την ταινία και η φιλία μας.»

Η δημιουργία της ταινίας «Καβάλ παρκ» είναι ιδιόμορφη πνευματική επιστροφή προς τη Βουλγαρία στην καρδιά του Αλεξάντερ Έπλερ. Αυτός ο εξαιρετικός φιλοβούλγαρος κρατά τη σπίθα της ζωής μέσα του, για να βοηθήσει τον Μπόγκνταν Ντάρεφ να γυρίσει την ταινία και μ’ αυτόν τον τρόπο να μείνει για πάντα στην πατρίδα μας. Και τα λόγια του στην αρχή της ταινίας μας δίνουν μια εξήγηση:

«Έλαβα πολλά από τη Βουλγαρία και εάν έχω τη δυνατότητα και δυνάμεις, θα ήθελα να αφοσιωθώ στους Βουλγάρους», λέει ο Αλεξάντερ Έπλερ.

Και έτσι γεννήθηκε η ταινία «Καβάλ παρκ» - μια ασυνήθιστη ερωτική ιστορία. Αγάπη προς τη Βουλγαρία και το βουλγαρικό πνευστό μουσικό όργανο – τη φλογέρα. Που βρίσκεται αυτός ο μαγικός τόπος «Καβάλ παρκ»;

Το «Καβάλ παρκ» είναι εκεί όπου διασχίζονται οι δρόμοι, συναντιούνται μουσικοί. Το «Καβάλ παρκ» είναι στο Σιάτλ, δεν έχω πάει εκεί.»

Το «Καβάλ παρκ» πραγματικά κατορθώνει να μαζέψει στον ίδιο χώρο τις καρδιές όλων, που βλέπουν αυτή την απίστευτη ιστορία. Μεταφέρονται στον αμερικανικό κήπο του Έπλερ, στον οποίο μεγαλώνει βουλγαρική κρανιά, στην ακτή του Ωκεανού, όπου πετούν οι ήχοι της φλογέρας, κατασκευασμένης από αυτόν τον Αμερικανό, ο οποίος θα μείνει στην ιστορία ως ο πρώτος φοιτητής φλογέρας στην Ακαδημία του Πλόβντιβ η οποία ιδρύθηκε το 1964.

«Μου αποκάλυψε την ψυχή της φλογέρας – όχι τόσο την τεχνική, αλλά μάλλον τον σεβασμό για το μουσικό όργανο – μας διηγείται ο Μπόγκνταν Ντάρεφ, ο οποίος έμαθε επίσης να παίζει φλογέρα. – Η ιδέα στην αρχή της ταινίας ήταν ο Έπλερ να κατασκευάσει ένα όργανο, να το βιντεοσκοπήσουμε και να το διατηρήσουμε ως αρχείο – πώς κατασκευάζει μια ολόκληρη φλογέρα. Τον έχω παρατηρήσει πώς δουλεύει – όταν πιάσει τη φλογέρα σαν να μεταφέρεται σε άλλη οικουμένη, ενώ εγώ μόνο στέκομαι δίπλα του με την κάμερα και βλέπω τη μαγεία.»

Η ταινία τελειώνει με μήνυμα – ο Αλεξάντερ Έπλερ δίνει τη φλογέρα στον Μπόγκνταν Ντάρεφ και στη συνέχεια τη βλέπουμε στα χέρια των παιδιών. Πέρα από το ενδιαφέρον για τη μουσική, αυτό που ο Αλεξάντερ Έπλερ και η ταινία «Καβάλ παρκ» μεταδίδουν στους ανθρώπους όμως είναι κάτι πολύ περισσότερο – φιλοπατρία.

Η ταινία έχει υποτίτλους στα αγγλικά και η προβολή της στον Οίκου του Κινηματογράφου στη Σόφια θέτει την αρχή μια σειράς γεγονότων, αφιερωμένων στην 120^η επέτειο από την εγκαθίδρυση διπλωματικών σχέσεων μεταξύ της Βουλγαρίας και των ΗΠΑ, που διοργανώνονται από το Υπουργείο Εξωτερικών, τη Διεύθυνση «Αμερική», το Κρατικό Πολιτιστικό Ινστιτούτο και την Εκτελεστική Υπηρεσία για τους Βουλγάρους του Εξωτερικού του Υπουργείου Εξωτερικών. 

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα