Η Γκαλερί Credo Bonum και η Γκαλερί του Ινστιτούτου Γκαίτε στην Σόφια παρουσιάζουν μέχρι το τέλος της εβδομάδας 11 σύγχρονους βούλγαρους ζωγράφους των οποίων την πορεία στο μέλλον αξίζει να παρακολουθήσουμε. Η έκθεση λέγεται Error ...message delivered και είναι μέρος του πρότζεκτ Art Start 2023 που επιλέγει και παρουσιάζει νέους ζωγράφους εδώ και 7 χρόνια με την υποστήριξη του Εθνικού Ταμείου «Πολιτισμός».

Οι ζωγράφοι που παρουσιάζονται φέτος είναι η Βανέσα Μίτεβα, η Γκλόρια Άουγκουστ, η Ντάνι Νέντκοβα, η Ελίνε Τσβετκόβα, η Κλιμεντίνα Λι, η Κερτ Κόλεβα, ο Σαμπριτζάν Ιουζέν, ο Τόντορ Ραμπατζίσκι, η Γιάννα Αμπράσεβα και το δίδυμο Γκαμπριέλ Πέντοβ και Ρόμπιν Μπελούτσι που δημιουργούν με την κοινή ονομασία REALITY PSD.

«Όλα ξεκίνησαν το 2017, λέει η ιστορικός τέχνης, Βέσελα Νοζάροβα. Τότε με την Στέφκα Τσάνεβα αποφασίσαμε να παρουσιάζουμε και να ενθαρρύνουμε νέους ζωγράφους στην γκαλερί του Ινστιτούτου Γκαίτε. Αυτοί οι ζωγράφοι τώρα πια είναι ηγετικές φυσιογνωμίες στη Βουλγαρία. Για 7 χρόνια η πλατφόρμα παρουσίασε 90 νέους ζωγράφους από τους οποίους τουλάχιστον οι 20 έχουν πλέον καριέρα και στο εξωτερικό. Πολλοί από αυτούς μάλιστα έχουν σπουδάσει, δουλεύουν και εργάζονται σε άλλες χώρες που είναι ανησυχητικό γιατί σημαίνει ότι στη Βουλγαρία η καλλιτεχνική μόρφωση δυσκολεύεται να παράγει ανταγωνιστικό προϊόν στον τομέα της σύγχρονης τέχνης. Εμείς δίνουμε ώθηση σ’ αυτούς τους καλλιτέχνες να πιστέψουν στον εαυτό τους και να επενδύσουν στην καλλιτεχνική τους καριέρα. Πολλοί από αυτούς έχουν σπουδάσει στις Κάτω Χώρες, στην Γερμανία, το Βέλγιο, την Αυστρία, την Αγγλία. Οι περισσότεροι έχουν και δεύτερες ειδικότητες στο μάρκετινγκ, το μάνατζμεντ, τα ΜΕΕ, την κοινωνιολογία. Η καλλιτεχνική μόρφωση στην Βουλγαρία δίνει τεχνική και γνώσεις για την ζωγραφική αλλά η σύγχρονη τέχνη απαιτεί μια πολύ πιο ευρεία ματιά και αίσθηση για την προοπτική της τέχνης στην σύγχρονη εποχή. Χρειαζόμαστε νέες μεθόδους διδασκαλίας».

Έλλειψη είναι αισθητή και στον τομέα των επιμελητών εκθέσεων, ιστορικών και κριτικών τέχνης. Οι ζωγράφοι όμως είναι πολύ δραστήριοι.

«Οι τέχνες στην Βουλγαρία σημειώνουν σημαντική άνθηση τα τελευταία 2-3 χρόνια, λέει η Βέσελα Νοζάροβα. Στην Σόφια μπορούμε να δούμε 5 εγκαίνια εκθέσεων ζωγραφικής μέσα σε μια μέρα. Πουθενά στον κόσμο δεν υπάρχει τέτοια ένταση της καλλιτεχνικής ζωής. Έρχονται και ξένοι ζωγράφοι να δείξουν την δουλειά τους γιατί το κοινό μας είναι ανοιχτόμυαλο και απορροφά νέες ιδέες. Η βουλγάρικη καλλιτεχνική σκηνή είναι πολύ παραγωγική». 

Φέτος την επιλογή των ζωγράφων για την έκθεση έχουν αναλάβει ο Πάβελ Νάιντενοβ και η Σοφία Ντίμοβα που έχουν συμμετάσχει σε προηγούμενες εκδόσεις του πρότζεκτ. Ο Πάβελ σπούδασε ποπ και τζαζ τραγούδι και μετά πολιτιστικό μάνατζμεντ στην Μουσική Ακαδημία στο Πλόβντιβ, έπειτα συνέχισε τις σπουδές του στη Βιέννη όπου ασχολήθηκε με τον κοινωνικό σχεδιασμό και την τέχνη σαν καινοτομία στις πόλεις. Η Σοφία Ντίμοβα τελείωσε «Καλές Τέχνες» στην Ακαδημία Minerva στο Γκριόνινγκεν των Κάτω Χωρών.

«Από την πρώτη στιγμή που έφτασα στις κάτω Χώρες ήξερα ότι όταν τελειώσω θα επιστρέψω στη Βουλγαρία για να γίνω «γέφυρα» μεταξύ της χώρας μου και της Δύσης, λέει η Σοφία. Στην έκθεση Error ...message delivered συμμετέχουν καλλιτέχνες που σπουδάζουν και ζουν στο εξωτερικό. Οι αιτίες κάποιος να ζει μακριά από την πατρίδα του είναι διαφορετικές αλλά παρατηρώ ότι αυξάνεται η επιθυμία τους να γυρίσουν ή να έχουν περισσότερη επαφή με την βουλγάρικη σκηνή. Στο εξωτερικό υπάρχουν περισσότερες ευκαιρίες για τους καλλιτέχνες. Οι βουλγάρικες γκαλερί άρχισαν να δείχνουν ενδιαφέρον για τους νέους καλλιτέχνες μόλις τα τελευταία χρόνια αλλά κι εμείς πρέπει να είμαστε πιο υπεύθυνοι για τον ίδιο μας τον εαυτό, να βοηθάμε για την κοινοποίηση της δουλειάς μας και για την ανάπτυξή μας».

Η έκθεση είναι αφιερωμένη στην ανασφάλεια που χαρακτηρίζει την εποχή μας η οποία πλέον είναι συνυφασμένη με μια συνεχή κρίση – πολιτική, κοινωνική, οικολογική, ατομική. Οι κρίσεις δεν έχουν σαφή αρχή αλλά συχνά οδηγούν σε κατάρρευση ολόκληρων συστημάτων. Όταν οι άνθρωποι βρεθούν σε τέτοιες καταστάσεις προσπαθούν να βρουν λύσεις στα προβλήματα, να τα αποφύγουν ή ακόμα και να μάθουν να ζουν μ’ αυτά, μα το σημαντικότερο είναι ότι οι κρίσεις μας μαθαίνουν να αναθεωρούμε ότι μας είναι άχρηστο.

Φωτογραφίες: Γκαλερί Credo Bonum

Επιμέλεια και μετάφραση: Αγάπη Γιορντανόβα