Το χωριό Ασένοβο κοντά στην παραδουνάβια πόλη Νικόπολ μετατράπηκε σε γαστρονομικό προορισμό χάρη στη Μαρία Ιβανόβα, γραμματέα του ντόπιου πολιτιστικού συλλόγου και ακούραστη πρωτεργάτισσα διάφορων δραστηριοτήτων για διατήρηση του πολιτισμού του Βανάτου. Εκείνη διοργάνωσε το φεστιβάλ «Λιχουδιές του Βανάτου – οι παραδόσεις του χωριού μου», που κάθε χρόνο προσελκύει μάγειρες από όλες τις άκρες της Βουλγαρίας. Και τα φαγητά της, που ετοιμάζονται σύμφωνα με τις παλιές παραδόσεις του Βανάτου, κερδίζουν τακτικά βραβεία σε διάφορες εμφανίσεις στη χώρα και το εξωτερικό.

• Το ντοκιμαντέρ "Αναμνήσεις από το Μπαρντάρσκι γκεράν" ή αφήγηση για μια διαφορετική έκβαση της ιστορίας μας
• Ο «χορός» στο Μπαρντάρσκι Γκεράν

Προσελκυσμένοι από τη φήμη της ντόπιας κουζίνας, στο Ασένοβο όλο και συχνότερα έρχονται τουρίστες – κυρίως ξένοι. Η Μαρία τους υποδέχεται όπως με λιχουδιές της παραδοσιακής κουζίνας του Βανάτου, θέλει όμως πρώτα απ’ όλα να παρουσιάσει στους επισκέπτες της τον πολιτισμό και την ιστορία των προγόνων της.

Οι δικοί μας Βούλγαροι του Βανάτου επέστρεψαν στο Ασένοβο, αφού έζησαν περισσότερα από 200 χρόνια στην Αυστροουγγρική Αυτοκρατορία, εγκαταλείποντας τα εδάφη μας το 1688 μετά την Εξέγερση του Τσίπροβτσι, λέει η Μαρία. Η ζωή τους στην ευρωπαϊκή περιοχή αυτή όμως έκανε διαφορετικές την κουζίνα και τις φορεσιές τους. Τα φαγητά, τα ζυμαρικά και το καπνιστό κρέας, χαρακτηριστικά για το Ασένοβο, είναι κάτι διαφορετικό και μας ξεχωρίζει από τη βουλγαρική κουζίνα. Για παράδειγμα εδώ φτιάχνεται για το Πάσχα ένα τσουρέκι με άσπρη και κόκκινη ζύμη. Κάποτε οι γιαγιάδες έλεγαν ότι η κόκκινη ζύμη είναι σαν τον αίμα του Ιησού και η άσπρη – σαν το σώμα Του, που μοιράζονται αυτή την ημέρα και αυτό έμεινε σαν μια παράδοση ως τις μέρες μας» - διηγείται η Μαρία. 

Στην αυλή του σπιτιού της στο Ασένοβο η Μαρία έχει βάλει πλούσιο τραπέζι με κάθε λογής λιχουδιές, που έφτιαξε μόνη της. Οι τουρίστες φτάνουν και καθίζουν στο τραπέζι και η νοικοκυρά τους είναι ανεξάντλητη πηγή συνταγών και ενδιαφερουσών ιστοριών:

«Υποδεχόμαστε ομάδες από την Αγγλία, τις ΗΠΑ, την Αυστραλία, τη Ρουμανία, την Ουγγαρία, την Ελλάδα. Και βεβαίως, η τροφή που τους προσφέρουμε είναι όχι μόνο παραδοσιακή, λέει η Μαρία Ιβανόβα. Πολλοί απ’ αυτούς εντυπωσιάζονται από το φαγητό «χαλούσκι». Το φτιάχνουμε με αυγό, αλάτι, το βάζουμε να βράζει σε αλατισμένη σούπα, πασπαλίζεται με κόκκινο πιπέρι και σερβίρεται ζεστό. Το φτιάχνουμε μαζί με τους επισκέπτες μας. Μαζί τους ετοιμάζουμε και μια παραδοσιακή πίτα με μαγειρική σόδα. Βάζουμε μέσα διάφορα φρούτα – μήλο, κυδώνι ή γλυκό του κουταλιού από δαμάσκηνα κλπ. Στη συνέχεια οι επισκέπτες την τρώνε ως επιδόρπιο στο τέλος του μεσημεριανού.»

Νόστιμα και εύκολα είναι τα λεγόμενα «τρέσκι». Η ζύμη φτιάχνεται με ένα αυγό, ένα ποτηράκι νερό, λίγο αλάτι και ξύδι. Οπωσδήποτε βάζουμε δύο κουταλιές ρακί, λέει η Μαρία. Πολύ χαρακτηριστικά για την κουζίνα του Βανάτου είναι οι πατάτες, το χοιρινό κρέας, το χοιρινό λίπος, οι πιπεριές και το κόκκινο πιπέρι.

Πολύ δημοφιλές φαγητό είναι το λεγόμενο «ντρίπαβι περσόρε» - κομμένο λάχανο με καπνιστό κρέας και λαρδί και με λίγο ρύζι και κόκκινο πιπέρι. Ανάμεσα στις σπεσιαλιτέ της παραδοσιακής κουζίνας του Βανάτου είναι και ένα καπνιστό αλλαντικό από χοιρινό κρέας με ειδικά μπαχαρικά.

Στο σπίτι της Μαρία οι επισκέπτες μπορούν να μάθουν περισσότερα και για τις παραδοσιακές φορεσιές του Βανάτου, ακόμη και να τις φορέσουν και να κάνουν σέλφι. Χαρακτηριστικό για τα γυναικεία ρούχα από το Ασένοβο είναι τα διακοσμητικά μοτίβα και τα μεγάλα σάλια, τα οποία οι γυναίκες φοράνε με ειδικό τρόπο. Στο τέλος οι τουρίστες που έρχονται στο χωριό επισκέπτονται τον Καθολικό Ναό της Αγίας Τριάδας, όπου φυλάσσεται αντίγραφο της θαυματουργής εικόνας της Παναγίας του Τσίπροβτσι, και του χρόνου θα σημειώσει την 100^η επέτειό του.

Φωτογραφίες: Βενέτα Νικόλοβα

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα